การพยาบาลผู้ป่วยผ่าตัดมะเร็งต่อมไทรอยด์ที่มีภาวะหายใจล้มเหลว เฉียบพลัน : กรณีศึกษา

บทคัดย่อ

ภาวะหายใจล้มเหลวเฉียบพลันเป็นภาวะวิกฤติที่ผู้ป่วยต้องได้รับการช่วยเหลืออย่างเร่งด่วน หากมีความล่าช้าอาจทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิตได้ โรงพยาบาลพระนารายณ์มหาราชมีผู้ป่วยมะเร็งต่อมไทรอยด์ที่เข้ารับการรักษาด้วยการผ่าตัดต่อมไทรอยด์ ตั้งแต่ ปี 2560 – 2562 จำนวน 66, 70 และ 68 ราย ตามลำดับ ปี 2562 พบว่า  ร้อยละ 1.47 (1ราย) ที่หลังผ่าตัดเกิดภาวะทางเดินหายใจส่วนบนอุดกั้นที่ส่งผลให้เกิดภาวะหายใจล้มเหลวเฉียบพลัน ซึ่งเป็นภาวะที่ป้องกันได้

ผู้ป่วยหญิงไทยวัย 62 ปี เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลพระนารายณ์มหาราชเมื่อวันที่ 8 มกราคม  2562 โดยส่งต่อมาจากโรงพยาบาลบ้านหมี่ ด้วยคลำพบก้อนที่คอ มา 2 ปี ไม่มีอาการเจ็บปวด ได้รับยาฮอร์โมนไทรอยด์ ก้อนไม่ยุบ 2 เดือนก่อน ก้อนที่คอโตขึ้น มีเสียงแหบ เวลานอนหงายมีอาการหายใจไม่สะดวก เหนื่อย ทำ Fine Needle Aspiration (FNA) ส่งชิ้นเนื้อตรวจทางพยาธิวิทยา ผลชิ้นเนื้อพบว่าเป็นมะเร็งต่อมไทรอยด์ ส่องกล้องตรวจระบบกล่องเสียงพบมีอัมพาตของสายเสียงด้านซ้าย แพทย์นัดมานอนโรงพยาบาลเพื่อผ่าตัดต่อมไทรอยด์ ผู้ป่วยมีปัญหาในระยะก่อนผ่าตัด ได้แก่ มีความวิตกกังวลเนื่องจากขาดความรู้เกี่ยวกับโรค การรักษา และวิธีปฏิบัติตนก่อนและหลังผ่าตัด ระยะหลังผ่าตัดผู้ป่วยมีภาวะแคลเซียมในเลือดต่ำ ภาวะซีดที่เกิดจากการเสียเลือดระหว่างผ่าตัด1500 มิลลิลิตรได้วางแผนการพยาบาลเพื่อเฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อน และวันที่ 2 หลังผ่าตัดมีภาวะวิกฤติหลังจากเอาท่อหลอดลมคอออก เกิดหลอดลมยุบตัวทำให้เกิดภาวะทางเดินหายใจส่วนบนอุดกั้นส่งผลให้เกิดภาวะหายใจล้มเหลวเฉียบพลันต้องใส่ท่อหลอดลมคออีกครั้งและใช้เครื่องช่วยหายใจ ต่อมาผู้ป่วยได้รับการเจาะคอ เมื่อพ้นระยะวิกฤติของชีวิตผู้ป่วยสามารถถอดเครื่องช่วยหายใจได้ แต่ยังไม่สามารถนำท่อเจาะคอออกได้เนื่องจากผลการส่องกล้องตรวจระบบกล่องเสียงและหลอดลม พบว่า ผู้ป่วยมีภาวะสายเสียงเป็นอัมพาตผลการตรวจชิ้นเนื้อทางพยาธิวิทยาพบว่าเป็นมะเร็งต่อมไทรอยด์ชนิด Follicular พยาบาลได้มีการวางแผนจำหน่ายร่วมกับทีมสุขภาพ โดยแพทย์ให้ความรู้เรื่องโรค พยาธิสภาพโรค การพยากรณ์โรค แผนการรักษาที่จะส่งตัวผู้ป่วยไปรักษาต่อโดยการกลืนแร่ที่โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรีพยาบาลสอนการจัดการดูแลตนเองที่บ้านแก่ผู้ดูแลโดยเน้นการดูแลท่อเจาะคอเพื่อป้องกันภาวะทางเดินหายใจส่วนบนอุดกั้นและการเฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าตัดต่อมไทรอยด์ ได้แก่ ภาวะแคลเซียมในเลือดต่ำ ผู้ป่วยนอนรักษาตัวในโรงพยาบาลรวม   16 วัน รายงานการศึกษากรณีศึกษานี้ สามารถใช้เป็นแนวทางสำหรับพยาบาลในการให้การพยาบาลแบบองค์รวมแก่ผู้ป่วยผ่าตัดมะเร็งต่อมไทรอยด์และมีภาวะหายใจล้มเหลวเฉียบพลัน ต่อไป