ลักษณะภาพเอกซเรย์คอมพิวเตอร์หลอดเลือดปอดในผู้ป่วย COVID-19 ที่มีระดับออกซิเจนในเลือดต่ำในโรงพยาบาลสระบุรี

บทคัดย่อ

บทนำ: ตั้งแต่มีการระบาดของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 มีผู้ป่วยติดเชื้อเป็นจำนวนมากทั่วโลก ภายหลังการรักษาผู้ป่วยบางรายยังคงมีอาการเหนื่อยหรือมีภาวะพร่องออกซิเจน โดยอาจมีสาเหตุมาจากภาวะตอบสนองของปอดภายหลังการติดเชื้อหรือภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ เช่น ลิ่มเลือดอุดตันเส้นเลือดในปอด ซึ่งเอกซเรย์คอมพิวเตอร์หลอดเลือดปอด ได้เข้ามามีบทบาทสำคัญในการวินิจฉัย

วิธีการศึกษา: การศึกษาย้อนหลัง โดยรวบรวมผู้ป่วย Covid-19 ในโรงพยาบาลสระบุรีที่มีอาการเหนื่อยและได้ทำเอกซเรย์คอมพิวเตอร์หลอดเลือดปอด ศึกษาภาพเอกซเรย์โดยทำการศึกษาในด้านความผิดปกติของเนื้อปอด          การกระจายตัวของรอยโรค ความรุนแรงของโรค ภาวะแทรกซ้อน และลักษณะความผิดปกติอื่น ๆ ที่อาจพบได้ รวมทั้งจัดกลุ่มรูปแบบการตอบสนองของปอดภายหลังการติดเชื้อในผู้ป่วยที่ได้รับการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์หลอดเลือดที่ระยะเวลามากกว่า 14 วันหลังมีอาการ ได้แก่ organizing pneumonia (OP) pattern, acute fibrinous and organizing pneumonia (AFOP) pattern และ diffuse alveolar damage (DAD) pattern เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างรูปแบบการตอบสนองของปอดภายหลังการติดเชื้อกับอัตราการเสียชีวิต

ผลการศึกษา: พบภาพเอกซเรย์คอมพิวเตอร์หลอดเลือดปอดทั้งหมด 71 studies (ผู้ป่วย 68 ราย) ภาพความผิดปกติที่พบมากที่สุด คือ fibrosis (85.9%), bronchiectasis (81.6%), architectural distortion (76.1%) ภาวะแทรกซ้อนที่พบ ได้แก่ barotrauma 10 studies (14.1%) และลิ่มเลือดอุดตันเส้นเลือดปอด 5 studies (7.0%) ส่วนการศึกษารูปแบบการตอบสนองของปอดภายหลังการติดเชื้อ จาก 59 studies พบ OP pattern 44 studies (73.3%) รอดชีวิต 38 ราย (88.6%) (P value 0.000) ซึ่งสัมพันธ์กับอัตราการรอดชีวิตอย่างมีนัยสำคัญ และพบ DAD pattern 4 studies (6.7%) เสียชีวิต 3 ราย (75%) (P value 0.036) ซึ่งสัมพันธ์กับอัตราการเสียชีวิตอย่างมีนัยสำคัญ

สรุป: การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์หลอดเลือดปอดในผู้ป่วยปอดติดเชื้อ Covid-19 นั้น นอกจากจะช่วยวินิจฉัย    ภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ โดยเฉพาะลิ่มเลือดอุดตันเส้นเลือดปอด ยังให้ข้อมูลเกี่ยวกับรูปแบบการตอบสนองของปอดภายหลังการติดเชื้อ ซึ่งอาจจะช่วยบอกความสัมพันธ์ของโรคและอัตราการเสียชีวิต