การพยาบาลผู้คลอดที่เป็นโรคซึมเศร้าร่วมกับมีระยะการเบ่งคลอดยาวนาน: กรณีศึกษา

บทคัดย่อ

การเจ็บครรภ์คลอดเป็นการปวดที่สร้างความทุกข์ทรมานให้กับผู้คลอดเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะการเบ่งคลอดที่ยาวนานจะก่อให้เกิดความปวดในระดับที่รุนแรง อาจส่งผลกระทบให้ผู้คลอดและทารกเกิดภาวะแทรกซ้อนและอันตรายถึงแก่ชีวิตได้ และยังทำให้มารดารู้สึกท้อ เกิดความกลัว ส่งผลให้เกิดความเครียดตามมา โดยเฉพาะผู้คลอดที่เป็นโรคซึมเศร้าอยู่ก่อน ความเครียดจะทำให้อาการของโรคเพิ่มระดับความรุนแรงมากขึ้น ก่อให้เกิดอันตรายต่อผู้คลอดถึงขั้นทำร้ายตัวเองและบุตรได้ พยาบาลในห้องคลอดจึงมีบทบาทสำคัญในการประเมินความเสี่ยงโดยการสังเกตพฤติกรรมและอารมณ์ที่เปลี่ยนแปลง เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น รวมถึงบทบาทในการช่วยลดอาการเจ็บปวด ความกลัว และความวิตกกังวล การคัดกรองโรคซึมเศร้าด้วยแบบประเมิน 2 คำถาม (2Q) ตั้งแต่ระยะแรกรับในห้องคลอด จึงมีความสำคัญ ถ้าพบว่าผู้คลอดมีผลการประเมินผิดปกติ ให้ดำเนินการประเมินระดับความรุนแรงของโรคซึมเศร้าด้วยแบบประเมินโรคซึมเศร้า 9 คำถาม (9Q) ถ้าผลที่ได้มีระดับคะแนนความรุนแรงตั้งแต่ระดับเล็กน้อยขึ้นไป รีบประสานทีมจิตเวชมาช่วยดูแล เพื่อให้ผู้คลอดได้รับการดูแลด้านจิตใจที่ถูกต้องและเหมาะสม ส่งผลให้ผู้คลอดมีความพร้อมทั้งด้านร่างกายและจิตใจ สามารถผ่านกระบวนการคลอดได้อย่างปลอดภัยทั้งผู้คลอดและทารก

ผลการศึกษา กรณีศึกษา ผู้คลอดหญิงไทย อายุ 31 ปี ตั้งครรภ์แรก อายุครรภ์ 39 สัปดาห์ มาโรงพยาบาลด้วยอาการเจ็บครรภ์คลอด 3 ชั่วโมง ก่อนมาโรงพยาบาล มีประวัติเป็นโรคซึมเศร้า (MDD) รักษาต่อเนื่องที่คลินิกจิตเวชโรงพยาบาลอ่างทองมา 5 ปี หยุดยา Sertraline ขณะตั้งครรภ์ ประเมินภาวะเครียดโรคซึมเศร้าด้วยแบบคัดกรอง 2Q ผลปกติ ในช่วงเบ่งคลอดมีระยะการเบ่งคลอดที่ยาวนานใช้เวลา 2 ชั่วโมงกับ 29 นาที ผู้คลอดรู้สึกท้อและอ่อนเพลีย แพทย์ช่วยคลอดด้วยเครื่องดูดสุญญากาศ หลังคลอดมารดาและทารกมีอาการปกติ ย้ายไปตึกพิเศษหลังคลอดได้ ไม่มีภาวะแทรกซ้อน ให้นมบุตรได้ จำหน่ายกลับบ้านได้ นอนโรงพยาบาล จำนวน 3 วัน

สรุป จากการศึกษาครั้งนี้แสดงให้เห็นกระบวนการดูแลผู้คลอดที่เป็นโรคซึมเศร้าเข้ารับการคลอดบุตร ช่วยคลอดด้วยเครื่องดูดสุญญากาศทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจ ตั้งแต่แรกรับจนถึงจำหน่าย โดยเฉพาะระยะแรกรับเป็นระยะที่สำคัญผู้คลอดต้องได้รับการประเมินด้านจิตใจที่ถูกต้องและได้รับการแก้ไขทันที ด้วยแบบคัดกรองโรคซึมเศร้า 2 คำถาม (2Q) และต้องเฝ้าสังเกตพฤติกรรมและอารมณ์ที่เปลี่ยนแปลงตลอดระยะเวลาของการคลอด พยาบาลจึงจำเป็นต้องมีทักษะ ความรู้ ความเชี่ยวชาญในการพยาบาลผู้คลอดที่มีความยุ่งยากซับซ้อน โดยมีเป้าหมายเพื่อความปลอดภัยและป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อน