การพยาบาลผู้ป่วยไข้เลือดออกร่วมกับภาวะไตบาดเจ็บเฉียบพลัน ที่ได้รับการบำบัดทดแทนไต: กรณีศึกษา

บทคัดย่อ

การฟอกเลือดแบบครั้งคราว และการฟอกเลือดชนิดต่อเนื่องเป็นการบำบัดทดแทนไต เพื่อขจัดน้ำส่วนเกิน ของเสียและสารพิษที่ต้องขับออกจากไต และช่วยแก้ไขความไม่สมดุลของเกลือแร่ ในผู้ป่วยวิกฤติที่มีภาวะไตบาดเจ็บเฉียบพลัน

กรณีศึกษาชายไทย อายุ 35 ปี เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลพระนารายณ์มหาราช วันที่ 25 มีนาคม 2562 ด้วยอาการไข้ หายใจเหนื่อยหอบ ถ่ายเหลวประมาณ 10 ครั้ง 1 วันก่อนมาโรงพยาบาล ผลการตรวจเลือด ซีด และเกล็ดเลือดต่ำ ต่อมามีจ้ำเลือดตามตัว แพทย์วินิจฉัย ไข้เลือดออก ได้รับการรักษาด้วยการให้สารน้ำ และยาปฏิชีวนะ มีภาวะน้ำเกินและใส่ท่อช่วยหายใจ มีภาวะไตวายเฉียบพลัน ร่วมกับเกลือแร่ในร่างกายผิดปกติ ปรึกษาแพทย์โรคไต ได้รับการฟอกเลือดชนิด Intermittent hemodialysis (IHD) 1 ครั้ง จากการประเมินระหว่างการรักษาด้วยการฟอกเลือด ผู้ป่วยมีสัญญาณชีพ ไม่คงที่ มีภาวะโปตัสเซี่ยมต่ำ และเลือดเป็นกรด จึงเปลี่ยนการฟอกเลือดเป็นชนิด Continuous renal replacement therapy (CRRT) พยาบาลไตเทียมให้การดูแลตั้งแต่ประเมินร่างกาย จิตใจ เตรียมอุปกรณ์ ต่อวงจรการฟอกเลือดตามหลัก Standard precaution ขณะฟอกเลือดเฝ้าระวังภาวะโลหิตต่ำ ติดตามระดับเกลือแร่ในเลือด และป้องกันการติดเชื้อจากกระบวนการฟอกเลือด อาการผู้ป่วยดีขึ้น รวมระยะการฟอกเลือดชนิดต่อเนื่อง 3 วัน จนผู้ป่วยมีสัญญาณชีพคงที่ จึงเปลี่ยนเป็นการฟอกเลือดแบบ IHD อีก 4 ครั้ง และสามารถหยุดการใช้เครื่องช่วยหายใจได้ ย้ายมาดูแลต่อที่หอผู้ป่วยอายุรกรรม จนสามารถจำหน่ายกลับบ้านในวันที่ 12 เมษายน 2562 รวมระยะเวลานอนโรงพยาบาลนาน 19 วัน

พยาบาลไตเทียมมีความสำคัญมากในการดูแลผู้ป่วยร่วมกับพยาบาลในหอผู้ป่วยวิกฤต ในการดูแลผู้ป่วยที่ได้รับการบำบัดทดแทนไตด้วยวิธีการฟอกเลือดชนิดต่อเนื่อง เนื่องจากต้องดูแลผู้ป่วยใกล้ชิดตลอด 24 ชั่วโมง จึงมีความจำเป็นต้องมีความรู้เกี่ยวกับการประเมินก่อนการสูญเสียหน้าที่ไตอย่างถาวร และดูแลผู้ป่วยรวมทั้งการเฝ้าระวังและการแก้ไขภาวะแทรกซ้อนทั้งผู้ป่วยและวงจรการฟอกเลือด เพื่อให้ผู้ป่วยปลอดภัยและบรรลุวัตถุประสงค์ของการฟอกเลือด