ประสิทธิผลของโปรแกรมส่งเสริมกรอบความคิดแบบเติบโตในการลดภาวะเครียดของนักศึกษาระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร
คำสำคัญ:
กรอบความคิดแบบเติบโต, ความเครียด, นักศึกษาระดับปริญญาตรีบทคัดย่อ
การวิจัยกึ่งทดลองแบบกลุ่มเดียววัดซ้ำ เพื่อศึกษาเปรียบเทียบระดับความเครียดของนักศึกษาก่อน หลัง และติดตามผล 1 สัปดาห์ หลังเข้าร่วมโปรแกรมส่งเสริมกรอบความคิด แบบเติบโต และเปรียบเทียบระดับความเครียดเป็นรายคู่ ระหว่างช่วงเวลาของนักศึกษาระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร กลุ่มตัวอย่าง คือนักศึกษาที่มีความเครียดระดับปานกลางขึ้นไป จำนวน 30 คน โดยการสมัครใจเข้าร่วม(Voluntary Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) โปรแกรมส่งเสริมกรอบแนวคิดแบบเติบโต ซึ่งมีค่าความเที่ยงตรงตามเนื้อหา เท่ากับ .67 - 1.00 และ 2) แบบวัดความรู้สึกเครียด มีค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค เท่ากับ .82 โดยแบบวัดมีคะแนนรวม 0 – 40 คะแนน แปลผลเป็นระดับความเครียดต่ำ (0 – 13 คะแนน) ปานกลาง (14 – 26 คะแนน) และสูง (27 – 40 คะแนน) การเก็บข้อมูล 3 ระยะคือก่อน หลัง และการติดตามผล 1 สัปดาห์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณา ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่ามัธยฐาน สถิติ Friedman Test และสถิติ Wilcoxon Signed-Rank ผลการวิจัยพบว่า
1. หลังการใช้โปรแกรมคะแนนความเครียดทั้งสามช่วงเวลาแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (c2 = 20.157, df = 2, p-value < .001) โดยมีขนาดอิทธิพลระดับปานกลาง (Kendall’s W = 0.34) คะแนนมัธยฐานความเครียดลดลงจาก จาก 30.00 (IQR = 10.00) ก่อนการทดลอง เหลือ 24.50 (IQR = 9.00) หลังการทดลองทันที และ 21.00 (IQR = 9.00) ในช่วงติดตามผล 1 สัปดาห์ ตามลำดับ
2. การทดสอบรายคู่ด้วย Wilcoxon Signed-Rank Test พบว่าคะแนนความเครียดลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติในทุกช่วงเวลาการเปรียบเทียบ (p-value < .05) โดยมีขนาดอิทธิพลระดับปานกลางถึงใหญ่ (r = .39–.72) ตามลำดับ
การศึกษานี้แสดงให้เห็นว่าโปรแกรมส่งเสริมกรอบความคิดแบบเติบโตมีประสิทธิผลในการลดระดับความเครียดของนักศึกษาและยังคงผลลัพธ์ต่อเนื่องหลังสิ้นสุดโปรแกรม ผลการวิจัยสามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการจัดกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพจิตเชิงป้องกันของนักศึกษา และประยุกต์ใช้กับนักศึกษาคณะอื่น ๆเพื่อขยายผลการใช้ประโยชน์ให้ครอบคลุมยิ่งขึ้น
เอกสารอ้างอิง
กรมสุขภาพจิต. (2567). ระบบรายงานสุขภาพจิต (Mental Health Check In Dashboard). สืบค้นเมื่อ 1 ตุลาคม 2568 จาก https://checkin.dmh.go.th/dashboards/dash_university
กรมสุขภาพจิต. (2567). รายงานสถานการณ์สุขภาพจิตของประชากรวัยเรียนและวัยทำงานในประเทศไทย พ.ศ. 2567. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงสาธารณสุข.
จารุศรี จิรวิสิฐกุล และศรันย์ พิมพ์ทอง. (2566). ประสิทธิผลของโปรแกรมเสริมสร้างกรอบความคิดแบบเติบโตของพนักงานองค์การพัฒนาเอกชนในกรุงเทพมหานคร. วารสารพฤติกรรมศาสตร์เพื่อการพัฒนา, 15(2), 17-34.
ธนะดี สุริยะจันทร์หอม. (2561). การพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างกรอบความคิดแบบเติบโตสำหรับนักศึกษาหลักสูตรวิชาชีพครู. วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, มหาสารคาม.
ณหทัย วงศ์ปการันย์ และทินกร วงศ์ปการันย์. (2553). แบบวัดความรู้สึกเครียด 10 ข้อ ฉบับภาษาไทย:
การตรวจสอบคุณสมบัติทางจิตวิทยาการวัด. วารสาร Bio Psycho Social Medicine, 4(1), 6.
นุชนภา วรุณวุฒิ. (2564). ผลของโปรแกรมการปรึกษาร่วมกับแนวคิดการเติบโตที่ส่งผลต่อการฟื้นคืนได้ทางจิตวิทยาของนักศึกษามหาวิทยาลัย. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, กรุงเทพมหานคร.
ปฐมามาศ โชติบัณ และกิตติพร เนาว์สุวรรณ. (2563). ผลของการจัดการเรียนโดยใช้เทคนิคผ่อนคลายเพื่อเพิ่มความสุขในการเรียนของนักศึกษาพยาบาล วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สงขลา. วารสารสารคาม, 11(2), 47–59.
ปฐมพร โพธิ์ถาวร และ สาวิตรี วงค์ประดิษฐ (2560).ประสบการณ์การปฏิบัติสมาธิด้วยการหายใจ เพื่อลดความเครียดในการสอบวิชาปฏิบัติการพยาบาลมารดาทารกและการผดุงครรภ์ 2 ของนักศึกษาพยาบาล.วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้, 4(1),171-179.
ปิยะวัฒน์ พลจันทึก. (2564). ผลของโปรแกรมสร้างเสริมความเข้มแข็งทางใจโดยใช้แนวคิดกรอบความคิดแบบเติบโตที่มีต่อความเครียดของนักศึกษาปริญญาตรี. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา, นครราชสีมา.
ภาวดี เหมทานนท์, เบญจวรรณ ละหุการ, อุษา จันทร์แย้ม, นิศารัตน์ นรสิงห์, นิสากร จันทวี, เบญจวรรณ ถนอมชยธวัช และคณะ. (2562). การพัฒนาโปรแกรมการให้คำปรึกษากลุ่มบูรณาการเพื่อเสริมสร้างกลวิธีการเผชิญปัญหาสำหรับนักศึกษาพยาบาลรับใหม่. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้, 6 (ฉบับพิเศษ),106-115.
มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร. (2568). รายงานสถิติประจำปี 2568. กองพัฒนานักศึกษา .
สุนันทา ศรีสวัสดิ์. (2564). ความเครียดและภาวะหมดไฟทางการศึกษาในนักศึกษามหาวิทยาลัย. วารสารจิตวิทยาการศึกษา, 12(1), 45–58.
สุภาพร จันทร์เจริญ. (2565). ความแตกต่างของลักษณะทางเศรษฐกิจและสังคมของนักศึกษาในมหาวิทยาลัยราชภัฏกับมหาวิทยาลัยอื่น. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ, 15(1), 23–34.
Chu, T., Liu, X., Takayanagi, S., Matsushita, T., & Kishimoto, H. (2022). Association between mental health and academic performance among university undergraduates: The interacting role of lifestyle behaviors. Frontiers in Public Health, 10, 9976597. doi:10.3389/fpubh.2022.9976597
Cohen, J. (1988). Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences (2Nd Ed.). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Cohen, S., Kamarck, T., & Mermelstein, R. (1983). A global measure of perceived stress. Journal of Health and Social Behavior, 24(4), 385-396. doi.org/10.2307/2136404
Department of Mental Health. (2022). Report on Mental Health Situation of Thai People. Nonthaburi, Thailand: Ministry of Public Health.
Dweck, C. S. (2006). Mindset: The New Psychology of Success. New York, NY: Random House.
Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A.-G., & Buchner, A. (2007). G*Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behavior Research Methods, 39(2), 175–191. doi.org/10.3758/BF03193146
Field, A. (2018). Discovering Statistics Using IBM SPSS Statistics (5th ed.). Sage Publications.
Lazarus, R. S., & Folkman, S. (1984). Stress, Appraisal, and Coping. New York: Springer.
Lotrakul, M., & Sukanich, P. (2015). Psychiatry (4th ed.). Bangkok: Department of Psychiatry, Faculty of Medicine Ramathibodi Hospital, Mahidol University.
Meyer, H. H., & Stutts, L. A. (2024). The effect of mindset interventions on stress and academic motivation in college students. Innovative Higher Education, 49(4), 783–798. doi:10.1007/s10755-024-09706-8
Nunnally, J. C., & Bernstein, I. H. (1994). Psychometric Theory (3rd ed.). McGraw-Hill.
Polit, D. F., & Beck, C. T. (2017). Nursing Research: Generating and Assessing Evidence for Nursing Practice (10th ed.). Wolters Kluwer.
Schleider, J., & Weisz, J. (2016). Mental health and implicit theories of thoughts, feelings, and behavior in early adolescents: Are girls at greater risk?. Journal of Social and Clinical Psychology, 35(2), 130-151.
Shapiro, S. S., & Wilk, M. B. (1965). An analysis of variance test for normality (complete samples). Biometrika, 52(3–4), 591–611.
Tao, W., Zhao, D., Yue, H., Horton, I., Tian, X., Xu, Z., et al. (2022). The influence of growth mindset on the mental health and life events of college students. Frontiers in Psychology, 13, 1-12.
Thai PBS. (2024). สุขภาพจิตเยาวชนไทยเสี่ยงสูง เครียด-ซึมเศร้า-ฆ่าตัวตายพุ่ง. สืบค้นเมื่อ 1 ตุลาคม 2568 จาก https://www.thaipbs.or.th/news/content/338472
Yeager, D. S., Bryan, C. J., Gross, J. J., Murray, J. S., Krettek Cobb, D., Santos, P. H. F., et al. (2022). A synergistic mindsets intervention protects adolescents from stress. Nature, 607, 512–520. doi:10.1038/s41586-022-04934-3
Zarinabadi, N., Rezazadeh, M., Karimi, M., & Lou, N. (2021). Why do growth mindsets make you feel better about learning and your selves? The mediating role of adaptability. Innovation in Language Learning and Teaching, 17(1), 1-16.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1. บทความหรือข้อคิดเห็นใด ๆ ที่ปรากฏในวารสารเครือข่าย วิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้ ที่เป็นวรรณกรรมของผู้เขียน บรรณาธิการหรือเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและวิทยาลัยการสาธารณสุขภาคใต้ ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย
2. บทความที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของ วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้
