ผลของโปรแกรมส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนต่อพฤติกรรมในการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมความดันโลหิตไม่ได้ในเขตเมือง โรงพยาบาลวชิรพยาบาล
คำสำคัญ:
โปรแกรมส่งเสริมสมรรถนะแห่งตน , พฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง , ความดันโลหิตสูงควบคุมไม่ได้ , เขตเมืองบทคัดย่อ
การวิจัยกึ่งทดลองแบบสองกลุ่มวัดก่อนและหลัง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมความดันไม่ได้ในเขตเมือง โรงพยาบาลวชิรพยาบาล กลุ่มตัวอย่างจำนวน 60 ราย คัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจง แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 30 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย 1) เครื่องมือทดลอง ได้แก่ โปรแกรมส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนที่พัฒนาขึ้นตามแนวคิดของแบนดูรา และสมุดคู่มือสุขภาพ 2) เครื่องมือเก็บข้อมูล ได้แก่ แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล และแบบประเมินพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง ผู้ทรงคุณวุฒิ 3 ท่าน ตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาโดยโปรแกรมฯ สมุดคู่มือสุขภาพ และแบบประเมินพฤติกรรมฯ มีค่าความตรงเชิงเนื้อหา เท่ากับ .92, 1.00 และ .86 ตามลำดับ แบบประเมินพฤติกรรมฯ มีค่าความเที่ยง เท่ากับ .85 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา สถิติ Paired T-test และสถิติ Independent T-test ผลการวิจัยพบว่า
1. หลังการทดลอง กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง สูงกว่าก่อนทดลอง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
2. หลังการทดลอง กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยของพฤติกรรมในการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองสูงกว่ากลุ่มควบคุม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
ผลการวิจัยนี้สามารถใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาแนวปฏิบัติทางคลินิกและงานส่งเสริมสุขภาพเพื่อป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง โดยทีมสุขภาพสามารถนำโปรแกรมส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนไปประยุกต์ใช้กับผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมความดันไม่ได้ ทั้งในเขตเมืองและพื้นที่ที่มีบริบทคล้ายคลึงกัน
เอกสารอ้างอิง
กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2567). แผนปฏิบัติการด้านการป้องกันและควบคุมโรคไม่ติดต่อของประเทศไทย พ.ศ. 2567 – 2570. สำนักงานเลขานุการการขับเคลื่อนแผนโรคไม่ติดต่อชาติ กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค.
ชวนพิศ เจริญพงศ์ และจุรีภรณ์ เจริญพงศ์. (2565). ผลของโปรแกรมส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพต่อพฤติกรรมสุขภาพและระดับความดันโลหิตในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงชนิดปฐมภูมิ. วารสารวิจัยสุขภาพและการพยาบาล, 38(3), 71-81.
ชิณกรณ์ แดนกาไสย, ศุภวรรน ยอดโปร่ง, จันทร์จิรา อินจีน, ชัยวัฒน์ อินไชยา และอรอุมา แก้วเกิด. (2566). ผลของโปรแกรมการส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองและระดับความดันโลหิตของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง. วารสารการพยาบาลและสุขภาพ, 17(3), 179-191.
นวพร วุฒิธรรม, รัตนา ช้อนทอง และชุติญา สมประดิษฐ์. (2563). ผลของการเสริมสร้างการรับรู้สมรรถนะแห่งตนต่อการควบคุมระดับความดันโลหิตในกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูง. วารสารพยาบาลทหารบก, 21(1), 309-319.
พรธิรา บุญฉวี และปชาณัฏฐ์ นันไทยทวีกุล. (2567). ผลของโปรแกรมการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองระยะฟื้นฟูสภาพ. วารสารพยาบาล, 73(2), 51-60.
วงเดือน วงศ์อนันต์. (2567). ผลของโปรแกรมเสริมสร้างสมรรถนะแห่งตนต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองในผู้สูงอายุโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ตำบลดงแคนใหญ่ อำเภอคำเขื่อนแก้ว จังหวัดยโสธร. วารสารสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดยโสธร, 5(2), 1-17.
สมศรี ภูแพง. (2567). รูปแบบการเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพของกลุ่มเสี่ยงความดันโลหิตสูง โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลกุดโดน. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อม และสุขภาพชุมชน, 9(4), 526-532.
สาธิต คูระทอง. (2559). เวชศาสตร์เขตเมือง. วชิรเวชสารและวารสารเวชศาสตร์เขตเมือง, 60(1), 1-4.
Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191-215. https://doi.org/10.1037//0033-295x.84.2.191.
Best, J. W. (1977). Research in Education (3rd ed.). Prentice Hall.
Carey, R. M., & Whelton, P. K.. (2018). Prevention, detection, evaluation, and management of high blood pressure in adults: Synopsis of the 2017 American college of cardiology/American heart association hypertension guideline. Annals of Internal Medicine, 168(5), 351-358. doi.org/10.7326/m17-3203 %m 29357392.
European Renal Association. (2023). ESH guidelines for the management of arterial hypertension. Journal of hypertension, 41(12), 1874–2071. doi.org/10.1097/HJH.0000000000003480.
Hardy, S. T., Jaeger, B. C., Foti, K., Ghazi, L., Wozniak, G., & Muntner, P. (2025). Trends in blood pressure control among US adults with hypertension, 2013–2014 to 2021–2023. American Journal of Hypertension, 38(2), 120-128. doi.org/10.1093/ajh/hpae141.
Kario, K., Okura, A., Hoshide, S., & Mogi, M. (2024). The WHO Global report 2023 on hypertension warning the emerging hypertension burden in globe and its treatment strategy. Hypertension Research, 47(5), 1099-1102. doi.org/10.1038/s41440-024-01622-w.
Kreutz, R., Brunström, M., Burnier, M., Grassi, G., Januszewicz, A., Muiesan, M. L., et al. (2024).
European society of hypertension clinical practice guidelines for the management of arterial hypertension. European Journal of Internal Medicine, 126(1), 1-15. doi.org/10.1016/j.ejim.2024.05.033.
Polit, F. D., & Beck, C. T. (2021). Nursing Research: Generating and Assessing Evidence for Nursing Practice (11th ed.). Lippincott Williams & Wilkins.
Sermsinsiri, K., & Sriklo, M. (2025). Improving health behaviors and blood pressure control through self-efficacy health promotion program among adults with uncontrolled hypertension: A quasi-experimental study. Pacific Rim International Journal of Nursing Research, 29(2), 412-425. doi.org/10.60099/prijnr.2025.272545.
World health organization. (2024). Hypertension: Key Facts. World health organization. Retrieved January 11, 2025 from https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hypertension.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1. บทความหรือข้อคิดเห็นใด ๆ ที่ปรากฏในวารสารเครือข่าย วิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้ ที่เป็นวรรณกรรมของผู้เขียน บรรณาธิการหรือเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและวิทยาลัยการสาธารณสุขภาคใต้ ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย
2. บทความที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของ วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้
