การพัฒนาและผลการใช้แนวปฏิบัติการพยาบาลผู้ป่วยเฮโรอีน ที่บำบัดรักษาด้วยยาเมทาโดนระยะยาวต่อคุณภาพชีวิต

ผู้แต่ง

  • รัตติยา สันเสรี โรงพยาบาลธัญญารักษ์ปัตตานี
  • รัชณีย์ วรรณขาม โรงพยาบาลธัญญารักษ์ปัตตานี
  • ทิพสุคนธ์ มูลจันที โรงพยาบาลธัญญารักษ์ปัตตานี
  • ธัญญาภรณ์ อุปมัยรัตน์ โรงพยาบาลธัญญารักษ์ปัตตานี

คำสำคัญ:

แนวปฏิบัติการพยาบาล , ผู้ป่วยเฮโรอีน , เมทาโดนระยะยาว

บทคัดย่อ

การวิจัยและพัฒนาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและประเมินผลการใช้แนวปฏิบัติการพยาบาลผู้ป่วยเฮโรอีนที่บำบัดรักษาด้วยยาเมทาโดนระยะยาวต่อคุณภาพชีวิต โดยมีกระบวนการพัฒนาเป็น 2 ระยะ คือ 1) พัฒนาแนวปฏิบัติฯ ประกอบด้วย กําหนดประเด็นปัญหาโดยการสนทนากลุ่มของทีมผู้ปฏิบัติงานคลินิกเมทาโดน ทบทวนวรรณกรรมและหลักฐานเชิงประจักษ์ พัฒนาร่างแนวปฏิบัติฯ ตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาโดยผู้ทรงคุณวุฒิ 5 คน ได้ค่า CVI เท่ากับ .98 และตรวจสอบคุณภาพแนวปฏิบัติฯ โดยผู้ทรงคุณวุฒิ 4 คน และ 2) ทดลองใช้และประเมินผลการใช้แนวปฏิบัติฯ กลุ่มตัวอย่างคือพยาบาลวิชาชีพ 10 คน และผู้ป่วยเฮโรอีน 10 คน เครื่องมือ ได้แก่     แบบประเมินความเป็นไปได้ ความพึงพอใจ ตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหา โดยผู้ทรงคุณวุฒิ 5 คน     ได้ค่า CVI เท่ากับ .90 และ 1.0 ตามลำดับ และแบบประเมินคุณภาพชีวิต ได้ค่าความเชื่อมั่น เท่ากับ .79 วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนา และสถิติ Wilcoxon Signed Rank test ผลการวิจัย พบว่า

1. แนวปฏิบัติการพยาบาลผู้ป่วยเฮโรอีนที่บำบัดรักษาด้วยยาเมทาโดนระยะยาว ประกอบด้วย ชื่อเรื่อง วัตถุประสงค์ กลุ่มเป้าหมาย ผังขั้นตอนแนวปฏิบัติฯ และสาระสำคัญของแนวปฏิบัติฯ โดยใช้กระบวนการพยาบาล ประกอบด้วย 3 ระยะ ได้แก่ 1) การพยาบาลระยะเริ่มต้น 2) การพยาบาล ระยะคงที่ และ 3) การพยาบาลระยะต่อเนื่อง ตรวจสอบคุณภาพแนวปฏิบัติฯ ด้วย AGREE II เท่ากับ ร้อยละ 92.85

2. ความเป็นไปได้ของการนำใช้แนวปฏิบัติฯ โดยพยาบาลวิชาชีพ พบว่า ความเป็นไปได้ ในการนำใช้แนวปฏิบัติฯ การพยาบาลระยะเริ่มต้น เท่ากับ ร้อยละ 90 - 100 การพยาบาลระยะคงที่ เท่ากับ ร้อยละ 70 - 100 และการพยาบาลระยะต่อเนื่อง เท่ากับ ร้อยละ 90 - 100 โดยความพึงพอใจของการใช้แนวปฏิบัติฯ ภาพรวมอยู่ในระดับมาก (M = 2.90, SD = 0.32) และค่าคะแนนมัธยฐานคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยเฮโรอีนหลังได้รับการดูแลตามแนวปฏิบัติฯ สูงกว่าก่อนได้รับการดูแล ตามแนวปฏิบัติฯ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 (z = -2.807, p = .005)

แนวปฏิบัติฯ นี้สามารถให้พยาบาลวิชาชีพนำไปใช้ในการดูแลผู้ป่วยเฮโรอีนในคลินิกเมทาโดนโรงพยาบาลธัญญารักษ์ และโรงพยาบาลอื่น ๆ

References

AGREE Next Steps Consortium. (2017). The AGREE II Instrument. Retrieved October 10, 2022 form http://www.agreetrust.org.

American Society of Addiction Medicine. (2022). The ASAM National Practice Guideline for The Treatment of Opioid Use Disorder: 2020 Focused Update. Retrieved October 12, 2023 from https://www.asam.org/quality-care/clinical-guidelines/national-practice-guideline.

Atharn, P., Somprasert, C. & Banthumporn, N. (2019). The effects of a psychosocial rehabilitation program on the quality of life of addicts patients. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 33(2), 61-75. (in Thai)

Buapin, C., Julamad, P. & Pisitpitatana, N. (2018). Effects of a clinical nursing practice guideline for discharge planning on the quality of life of elderly stroke survivors. The Southern College Network Journal of Nursing and Public Health, 6(1), 51-62. (in Thai)

College of Physicians and Surgeons of British Columbia. (2014). Methadone Maintenance Program: Clinical Practice Guidelines. Columbia: College of Physicians and Surgeons of British Columbia.

Cooke, A., Smith, D., and Booth, A. (2012). Beyond PICO: the SPIDER tool for qualitative evidence synthesis. Qualitative Health Research, 22(10), 1435–14543.

Dhawan, A., Rao, R., Ambekar, A., Chopra, A., Jain, R. & Yadav, D. et al., (2014). Methadone Maintenance Treatment in India: A Feasibility and Effectiveness Report. New Delhi: UNODC (ROSA) and NDDTC (AIIMS).

Duangjai, D., Nutcha, C., Rawiporn, J. & Tananan, P. (2021). Improvement of methadone maintenance treatment guideline for opioid dependency. Srinakarin Medical Journal, 36(1), 119-125. (in Thai)

Ha, M., Sanseree, R. & Tianuan, K. (2015). Results of Nursing Practice Guidelines for Caring of Patients with Heroine in Drug Treatment and Rehabilitation in 3 Southern Border Provinces. Pattani: Thanyarak Pattani hospital, Princes Mother National Institute on Drug Abuse Treatment. (in Thai)

Institute of Medical Research and Technology Assessment. (2017). Appraisal of Guideline for Research & Evaluation II; AGREE II. Nonthaburi: Department of Medical Services. (in Thai)

Laisuwannachart, P., Auemaneekul, N. & Powwattana, A. (2020). Factors predicting hiv preventive behaviors among male youths who have sex with men in Bangkok. Journal of Health and Nursing Research, 36(2), 177-189. (in Thai)

Mahattanirunkul, S., Tantipiwattanasakul, W. & Phumpaisanchai, W. (2002). WHOQOL – BREF – THAI. Chiang Mai: Hospital Chiang Mai Orchard Garden. (in Thai)

Maliwan, A., Duangchun, K. & Ariya, S. (2020). The development and evaluation of a clinical nursing practice guideline for screening of violence and management of children and women patients receiving services in Roi Et Hospital. Journal of Nursing and Health Care, 38(4), 142-151. (in Thai)

Ministry of Public Health. (2023). National Drug Addiction Treatment and Rehabilitation information System. Office of The Secretary of the Drug Addiction Treatment and Rehabilitation Committee. Retrieved October 12, 2023 from https://antidrugnew.moph.go.th.

Morse, J. (1994). Designing Funded Qualitative Research. Handbook for Qualitative Research. Thousand Oak, CA: Sage.

National Health and Medical Research Council. (1999). A Guide to The Developmental, Implementation and Evaluation of Clinical Practice Guidelines. Retrieved October 10, 2022 form https://www.nhmrc.gov.au/sites/default/files/images/a-guide-to-the-development-and-evaluation-of-clinical-practice-guidelines.pdf.

National Institute on Drug Abuse. (2018). Principles of Drug Addiction Treatment: A Research-Based Guide (Third Edition). Maryland: National Institute on Drug Abuse.

Phattharakorn, A., Samranthivawan, W., Boonchaipanichawattana S., Lapinee T., Ngamkhajornwiwat, A. & Ukranan, W. et al., (2013). Standards for Long-Term Methadone Therapy in Thailand. Bangkok: Chulalongkorn University Printing House. (in Thai)

Rattanakornpreeda, P. & Paileeklee, S. (2017). Quality of life in drug dependent patients: A study in Songkhla province, Thailand. Journal of the Medical Association of Thailand, 100(12), 1325-1330. (in Thai)

Rungsiwaroj, N., Bhatarasakoon, P., Phajuy, A., Chainonthi, A. & Chamchongkit, N. (2022). Development of evidence-based nursing practice guidelines for caring of patients with amphetamine induced psychotic disorders. The Journal of Psychiatric Nursing and Mental Health, 36(2), 180-203. (in Thai)

Samoh, W., Kongsuwan, W. & Suttarangsi, W. (2017). The development of clinical nursing practice guideline in keeping confidentiality of psychiatric patients, Yala Regional Hospital. The Southern College Network Journal of Nursing and Public Health, 4(2), 214-230. (in Thai)

Seaback, W. (2006). Nursing Process: Concepts: application, (2nd ed.). Retrieved October 10, 2022 from http://www.delmarlearning.com.

Srisangkom, C. & Akkarasetsaku, A. (2023). Development and evaluation of nursing practice guidelines in the new normal, outpatient department Ban Phue Hospital Udonthani Province. Academic Journal of Mahasarakham Provincial Public Health Office, 7(13), 109-122. (in Thai)

Tato, R. (2018). Nursing Research: Concepts to Application. (3rd ed.). Bangkok: Chulalongkorn University Printing House. (in Thai)

Ukranan, W. (2017). Methadone maintenance therapy in opioid dependence: review literature. Department of Medical Services Journal, 42(2), 116-121. (in Thai)

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2024-04-17