แนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำใฝ่บริการด้านสุขภาพ ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จังหวัดสุพรรณบุรี
คำสำคัญ:
ภาวะผู้นำใฝ่บริการ , การพัฒนาหลักสูตรอบรม, อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านบทคัดย่อ
การวิจัยแบบผสมวิธีนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำใฝ่บริการ ด้านสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) แบ่งการวิจัยเป็น 2 ระยะ คือ 1) ศึกษาภาวะผู้นำใฝ่บริการด้านสุขภาพของ อสม. ทำการสุ่มตัวอย่างโดยการสุ่มอย่างง่ายได้กลุ่มตัวอย่างเป็น อสม. จำนวน 291 คน และ 2) ศึกษาแนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำใฝ่บริการด้านสุขภาพของ อสม. โดยการสนทนากลุ่มผู้นำอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จำนวน 10 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและการสรุปเนื้อหาที่ได้จากการสนทนากลุ่ม ผลวิจัยพบว่า
1. อสม. มีแนวโน้มที่จะแสดงพฤติกรรมความเป็นผู้นำใฝ่บริการด้านสุขภาพในระดับ ปานกลางในทุกด้านโดยด้านที่มีค่าคะแนนสูงสุดคือ ด้านการสร้างคุณค่าให้กับชุมชน (M = 20.25, SD = 7.11) รองลงมา 3 ลำดับ ได้แก่ ด้านการประพฤติตนตามหลักจริยธรรม (M = 20.15, SD = 7.25) ด้านทักษะความคิด (M = 19.38, SD = 6.46) และด้านการส่งเสริมให้คนในชุมชนมีสุขภาพ ที่ดี (M = 19.32, SD = 6.66) โดยด้านที่มีค่าเฉลี่ยต่ำสุดคือ ด้านการเสริมพลังคนในชุมชนในการดูแลสุขภาพ (M = 18.94, SD = 6.39)
2. แนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำใฝ่บริการด้านสุขภาพของ อสม. ควรเป็นการอบรมระยะสั้น 3-5 วัน โดยวิธีการอบรมควรเป็นแบบเผชิญหน้าและเป็นการฝึกในสถานการณ์หรือในชุมชนจริง ตลอดจนการประเมินผลโดย อสม. ประเมินตนเอง การสอบถามในชุมชนและเจ้าหน้าที่สาธารณสุข ทั้งนี้ทักษะที่จำเป็นต้องพัฒนาเพื่อให้เกิดภาวะผู้นำใฝ่บริการ ได้แก่ ทักษะการพูด ทักษะการคิด ทักษะการแก้ปัญหาต่อสถานการณ์ต่าง ๆ การบริหารความสัมพันธ์กับผู้อื่น การสื่อสารในที่สาธารณะ การสร้างแรงจูงใจ การสร้างทีมงาน การให้ความสำคัญกับคนในชุมชน การประพฤติตนตามหลักจริยธรรม การเสริมพลังคนในชุมชนในการดูแลสุขภาพ การสร้างคุณค่าให้กับชุมชน ทักษะความคิด และการรักษาอารมณ์
ดังนั้นบุคลากรสาธารณสุขหรือผู้เกี่ยวข้องกับการพัฒนา อสม. สามารถนำรูปแบบที่ได้จากการศึกษานี้ไปใช้ในการพัฒนาภาวะผู้นำใฝ่บริการด้านสุขภาพของ อสม.
References
Ahmed, S., Akkadechanunt, T. & Chontawan R. (2015). Servant leadership of head nurses and job satisfaction among staff nurses in Medical College Hospitals, Dhaka, The People’s Republic of Bangladesh. Nursing Journal, 42(December), 136-148. (in Thai)
Anansirikasem, & Rungkunakorn. (2019). Village health volunteer’s developmental factors and guideline of leadership in humanized health care service. Silpakorn Educational Research Journal, 11(1), 161-176. (in Thai)
Chimplee, W., Abhicharttibutra, K., & Chitpakdee, B. (2020). Head nurses’ servant leadership and registered nurses’ work engagement, Regional Hospital, Northern Region. Nursing Journal, 47(1), 361-373. (in Thai)
Department of Health service support. (2022). Guidelines for Public Health Operations in Fiscal Year 2021. Retrieved December 2, 2023 from https://hss.moph.go.th/HssDepartment/file_reference/20210506935772122.pdf (in Thai)
Gunnarsdottir, S. (2014). Is servant leadership useful for sustainable nordic health care?. Nordic Journal of Nursing Research, 34(2), 53-55.
Keawsampanjai, P. (2022). Servant leadership: essential skills for student in new normal. Journal of APDEAT, 4(4), 65-76. (in Thai)
Liden, R. C., Wayne, S. J., Zhao, H., & Henderson, D. (2008). Servant leadership: Development of a multidimensional measure and multi-level assessment. The Leadership Quarterly, 19(2), 161–177. doi.org/10.1016/j.leaqua.2008.01.006
Primary Health Care Division. (2023). Public Health Volunteer Report. Retrieved December 10, 2023 from https://www.thaiphc.net/phc/phcadmin/administrator/Report/osm/province.php. (in Thai)
Suphanburi Provincial Health Office. (2018). Suphanburi Provincial Health Strategy, 20-year B.E. 2017-2036. Retrieved December 2, 2022 from https://drive.google.com/file/d/1EBI6dmEUDMywOYdU8iTBfUt6m3ys6vyZ/view. (in Thai)
Schoonenboom, J., & Johnson, R. B. (2017). How to construct a mixed methods research design. Kolner Zeitschrift fur Soziologie und Sozialpsychologie, 69(Suppl 2), 107–131. doi.org/10.1007/s11577-017-0454-1
Trastek, V. F., Hamilton, N. W., & Niles, E. E. (2014). Leadership models in health care - a case for servant leadership. Mayo Clinic proceedings, 89(3), 374–381. doi.org/10.1016/j.mayocp.2013.10.012
Wayne, D. (1995). Biostatistics: A Foundation of Analysis in the Health Sciences (6th ed.). John Wiley & Sons, Inc.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2023 วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1. บทความหรือข้อคิดเห็นใด ๆ ที่ปรากฏในวารสารเครือข่าย วิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้ ที่เป็นวรรณกรรมของผู้เขียน บรรณาธิการหรือเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและวิทยาลัยการสาธารณสุขภาคใต้ ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย
2. บทความที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของ วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้
