แรงจูงใจในการบริหารจัดการดูแลผู้รอดชีวิตจากโรคหลอดเลือดสมอง ในระยะยาว ของผู้ดูแลในเขตอำเภอหนึ่งของจังหวัดชายแดนใต้

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงคุณภาพแบบวิธีวิทยาการสร้างทฤษฎีฐานรากแบบสเตราส์ (Straussian Grounded Theory Approach) มีวัตถุประสงค์เพื่ออธิบายแรงจูงใจในการบริหารจัดการดูแลผู้รอดชีวิตจากโรคหลอดเลือดสมองในระยะยาวของผู้ดูแลในเขตอำเภอหนึ่งของจังหวัดชายแดนใต้ จากกลุ่มตัวอย่างที่มีประสบการณ์การดูแลผู้รอดชีวิตจากโรคหลอดเลือดสมองอย่างน้อยวันละ 4 ชั่วโมง เป็นระยะเวลาที่ต่อเนื่องตั้งแต่ 6 เดือนขึ้นไป และอาศัยอยู่ในตำบลหรือเขตเทศบาลของอำเภอแห่งหนึ่งในจังหวัดชายแดนใต้ จำนวน 15 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดย การสัมภาษณ์เชิงลึกพร้อมบันทึกเทป ร่วมกับการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม และการบันทึกภาคสนาม เพื่อให้เกิดการตรวจสอบแบบสามเส้าด้านวิธีรวบรวมข้อมูล (Methodological Triangulation) วิเคราะห์ข้อมูลด้วยเทคนิคการกำหนดรหัส (Coding Analysis) ผลการวิจัยพบว่า

ผู้ดูแลมีแรงจูงใจสำคัญ ในการบริหารจัดการดูแลผู้รอดชีวิตจากโรคหลอดเลือดสมอง ตลอดการเจ็บป่วยใน 2 ลักษณะ คือ ความอดทน ตั้งใจดูแลรักษา เป็นปัจจัยพื้นฐานสำคัญที่กระตุ้นให้ผู้ดูแลมีแรงจูงใจในการบริหารจัดการดูแลผู้ป่วยตลอดระยะเวลาที่ผู้ป่วยยังมีชีวิตอยู่ และแรงจูงใจที่ผู้ดูแลพัฒนาขึ้นเพื่อเผชิญกับสถานการณ์ความเจ็บป่วยของผู้ป่วยเฉพาะในแต่ละระยะ 3 ระยะ ประกอบด้วย ระยะที่ 1 คือ หวังว่าผู้ป่วยจะหาย/ดูแลตนเองได้บ้าง ผลักดันให้ผู้ดูแลพยายามดูแลผู้ป่วยที่ ช่วยเหลือตนเองได้น้อย/ไม่ได้ ให้ฟื้นหาย/มีอาการดีขึ้น ระยะที่ 2 คือ กลัวเกิดอาการแทรกซ้อน ผูกพัน ทิ้งไปไม่ได้ ไม่มีใครดูแล และเชื่อว่าดูแลผู้ป่วยดี ตนได้ผลดีตอบแทน จูงใจให้ผู้ดูแลพยายามช่วยเหลือผู้ป่วยที่ อาการทรง ๆ ทรุด ๆ โอกาสหายเป็นปกติไม่มี ให้ฟื้นฟูสภาพตนเองอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ทรงอาการที่ดีขึ้นแล้วไว้ในระดับนั้น ๆ ให้นานที่สุด และระยะที่ 3 คือ ตั้งใจดูแลจนวาระสุดท้าย ส่งเสริมให้ผู้ดูแลพยายามดูแลรักษาผู้ป่วยที่ หมดหวัง หมดหนทางรักษา ตามสภาพอาการ ให้เกิดความสุขสบายเท่าที่ตนจะทำได้

ผลการศึกษาสามารถให้แนวทางแก่ผู้บริหารและผู้ปฏิบัติการพยาบาลในการบริหารจัดการดูแลผู้รอดชีวิตจากโรคหลอดเลือดสมอง ผู้ดูแล และครอบครัว ที่สอดคล้องกับแรงจูงใจพื้นฐานและแรงจูงใจในการดูแลที่เปลี่ยนแปลงไปในแต่ละระยะอย่างต่อเนื่อง ตลอดการเจ็บป่วยของผู้ป่วย