อาการผิดปกติทางระบบกระดูกและกล้ามเนื้อในบุคลากรสายสนับสนุน กรณีศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏแห่งหนึ่งในภาคเหนือ

Main Article Content

มณีรัตน์ สวนม่วง

บทคัดย่อ

ผู้ที่ทำงานออฟฟิศหรือผู้ที่ทำงานโดยนั่งหน้าจอคอมพิวเตอร์ตลอดเวลา ส่วนใหญ่มักเกิดอาการที่เรียกว่า “ออฟฟิศซินโดรม” ซึ่งเกิดจากสภาพแวดล้อมในที่ทำงานไม่เหมาะสม จนส่งผลให้มีอาการปวดเมื่อยตามร่างกาย เช่น ปวดหลังเรื้อรัง ไมเกรนหรือปวดศีรษะเรื้อรัง การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อหาความชุกและศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับอาการผิดปกติทางระบบกระดูกและกล้ามเนื้อในบุคลากรสายสนับสนุน กรณีศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏแห่งหนึ่งในภาคเหนือ จำนวน 126 คน โดยประยุกต์ใช้แบบสอบถาม Standardized Nordic Questionnaire ในการสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และสถิติเชิงอนุมาน วิเคราะห์ความสัมพันธ์ด้วยสถิติ Chi-square และ Multiple logistic regression ผลการศึกษา พบว่า ความชุกของอาการผิดปกติทางระบบกระดูกและกล้ามเนื้อ ในช่วง 12 เดือน และ 7 วันที่ผ่านมาเท่ากับร้อยละ 88.9 และร้อยละ 69.8 ตามลำดับ โดยบริเวณที่พบความชุกของอาการมากที่สุด คือ บริเวณไหล่/แขนส่วนบน ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับอาการผิดปกติทางระบบกระดูกและกล้ามเนื้อ ได้แก่ ท่าทางในทำงานที่มีความเสี่ยง และระยะเวลาในการใช้งานคอมพิวเตอร์มากกว่า 4 ชั่วโมงต่อวัน เป็นผลทางบวกทำให้เกิดอาการผิดปกติมากขึ้น ส่วนปัจจัยการออกกำลังกาย เป็นผลทางลบต่อการเกิดอาการผิดปกติ ดังนั้นผลจากการศึกษานี้สามารถนำไปใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานในเรื่องของการปรับระยะเวลาในการหยุดพัก แนะนำเรื่องของการออกกำลังกาย หรือการยืดเหยียดกล้ามเนื้อ และท่าทางที่เหมาะสมในการนั่งทำงานกับคอมพิวเตอร์เพื่อช่วยลดอาการผิดปกติทางระบบกระดูกและกล้ามเนื้อได้

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2562). สรุปผลที่สำคัญการสำรวจการมีการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในครัวเรือน พ.ศ. 2560. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานสถิติเศรษฐกิจและสังคม, กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร.

M. Matosa, Pedro M. Arezesb. Ergonomic evaluation of office workplaces with Rapid Office Strain Assessment (ROSA). Procedia Manufacturing 2015;4689-4694.

ทัศน์พงษ์ ตันติปัญจพร, เยาวลักษณ์ อยู่นิ่ม, ยุวดี ทองมีและอรวรรณ กีรติสิโรจน์. ผลของภาระงานคอมพิวเตอร์ ต่ออาการผิดปกติของรยางค์ส่วนบน คอและหลัง จากการทำงานในกลุ่มพนักงานสำนักงาน. ศรีนครินทร์เวชสาร 2562;34(1):60-67.

สำนักโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม. (2562). แนวทางการจัดบริการอาชีวอนามัยให้กับแรงงานในชุมชนด้านการยศาสตร์สำหรับเจ้าหน้าที่หน่วยบริการสุขภาพปฐมภูมิ. สืบค้นเมื่อ 16 ธันวาคม 2562, จาก https://ddc.moph.go.th/uploads/files/5b9b2251268a2835083c9230468c070f.pdf

กองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม. (2561). รายงานสถานการณ์โรคและภัยสุขภาพจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม ปี2561. สืบค้นเมื่อ 16 ธันวาคม 2562, จาก http://envocc.ddc. moph.go.th/contents/view/790

มูลนิธิภิวัฒน์สาธารณสุขไทย. (2560). คนทำงานออฟฟิศป่วย 3 โรค แนะเทคนิคปรับสมดุล ช่วยลด ‘เมื่อยตัว-เมื่อยตา’. สืบค้นเมื่อ 9 มกราคม 2563, จาก https://www.hfocus.org/content/2017/05/13851

เมธินี ครุสันธิ์และสุนิสา ชายเกลี้ยง. (2557). การประเมินความเสี่ยงทางการยศาสตร์ในพนักงานสำนักงานมหาวิทยาลัย. KKU Res J, 19(5), 696-707.

หน่วยงานภายในมหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย. (2563). บุคลากรผู้ปฏิบัติงาน. สืบค้นเมื่อ 24 มกราคม 2563, จากhttp://www.crru. ac.th/2020/department

Wayne W. D. (1995). Biostatistics: A foundation of analysis in the health sciences (6th ed.). John Wiley&Sons.

Kuorinka, Ilkka, Bengt Jonsson, Asa Kilbom, Henrik Vinterberg, Fin Biering-Sørensen, et al. Standardised Nordic questionnaires for the analysis of musculoskeletal symptoms. Appl Ergon 1987;18(3):233-237.

สุนิสา ชายเกลี้ยง, พรนภา ศุกรเวทย์ศิริ, ยอดชาย บุญประกอบ, เบญจา มุกตะพันธ์. ความชุกของการปวดหลังของพนักงานและปัจจัยเสี่ยงด้านสภาพแวดล้อมการทำงานในสำนักงาน มหาวิทยาลัยขอนแก่น. วารสารความปลอดภัยและสิ่งแวดล้อม 2552;19:11-8.

จันทณี นิลเลิศ. การนั่งตามหลักการยศาสตร์. เวชบันทึกศิริราช 2560;10(1):23-28.

ประภัสสร เส้งสุ้นและอัครเดช คงขำ. ความชุกของความผิดปกติทางระบบกระดูกและกล้ามเนื้อที่สัมพันธ์กับงานของพนักงานสานักงานมหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์. วารสารมหาวิทยาลัยทักษิณ 2562;22(1):1-31.

จิตตาภรณ์ มงคลแก่นทรายและอุไรวรรณ หมัดอ่าดัม. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความผิดปกติของระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อในบุคลากรสำนักงาน มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์. วารสารวิชาการสาธารณสุข 2562;28(1):37-44.

ดวงเดือน ฤทธิเดช, ฌาน ปัทมะ พลยงและมริสสา กองสมบัติสุข. ปัจจัยทำนายความรู้สึกไม่สบายบริเวณคอ ไหล่และหลังของพนักงานในสำนักงานบริษัทเอกชนที่ใช้คอมพิวเตอร์ ในจังหวัดระยอง. วารสารกรมการแพทย์ 2561;43(6):57-63.

Jaibarn P, Suthakorn W, Kaewthummanukul T. Ergonomic factors and work-related musculoskeletal disorders among hospital supporting staffs working with computers. Nursing Journal 2013;40: 1-10.

สิวลี รัตนปัญญา, สามารถ ใจเตี้ย, สุรศักดิ์ นุ่มมีศรี, กานต์ชัญญา แก้วแดงและจิติมา กตัญญู. ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการบาดเจ็บของระบบโครงร่างกระดูกและกล้ามเนื้อที่เกี่ยวเนื่องจากการทำงานของบุคลากรมหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่. วา ร สา ร ค วา ม ป ล อ ด ภั ย แ ละ สุ ข ภา พ 2559;9(34):20-29.

ณัฐญา แสงทอง, ขวัญเมือง แก้วดำเกิง, มณีรัตน์ ธีระวิวัฒน์. ผลของโปรแกรมสร้างเสริมพฤติกรรมป้องกันอาการปวดหลังส่วนล่างของพยาบาลประจำห้องผ่าตัด โรงพยาบาลสังกัดมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานคร. วารสารสุขศึกษา 2563;43(1):1-11.

Chaiklieng S, Juntratep P, Suggaravetsiri P, Puntumetakul R. Prevalence and ergonomic risk factors of low backpain among solid waste collectors of local administrative organizations in Nong Bua Lam Phu province. J Med Tech Phy Ther 2012;24:97-109.

สสิธร เทพตระการพร. การยศาสตร์: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช; 2555.