ความรอบรู้ด้านสุขภาพ พฤติกรรมสุขภาพ และภาวะสุขภาพ ของบุคลากรโรงพยาบาลสวนปรุง จังหวัดเชียงใหม่

ผู้แต่ง

  • สุพรรณิกา ไชยวรรณ์ หลักสูตรสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
  • วรางคณา นาคเสน คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยชียงใหม่
  • ปาริฉัตร องอาจบริรักษ์ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยชียงใหม่

คำสำคัญ:

ความรอบรู้ด้านสุขภาพ, พฤติกรรมสุขภาพ, ภาวะสุขภาพ, โรงพยาบาลสวนปรุง

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรอบรู้ด้านสุขภาพ พฤติกรรมสุขภาพ และภาวะสุขภาพ
กลุ่มตัวอย่างเป็นบุคลากรโรงพยาบาลสวนปรุง ที่เข้ารับการตรวจสุขภาพและมีผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการประกอบไปด้วย ไขมันชนิดคอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์ ระดับน้ำตาล และระดับกรดยูริก ในเลือด ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนเมษายน พ.ศ. 2567 ทำการสุ่มกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 202 คน อย่างมีระบบ (Systematic Random Sampling) เก็บข้อมูลโดยใช้แบบประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพของประชาชน ปี พ.ศ. 2566 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และสถิติสหสัมพันธ์สเปียร์แมน ผลการศึกษาพบว่า
กลุ่มตัวอย่างโดยรวมมีความรอบรู้ด้านสุขภาพอยู่ในระดับดีมาก มีพฤติกรรมสุขภาพโดยรวมอยู่ในระดับดี
ด้านความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพในกลุ่มตัวอย่างมีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ขณะที่ความรอบรู้ด้านสุขภาพและภาวะสุขภาพไม่มีความสัมพันธ์กันทางสถิติ ส่วนความสัมพันธ์ระหว่างพฤติกรรมสุขภาพและภาวะสุขภาพ ได้แก่ ผลเลือด 2 ชนิด คือ ระดับไขมันชนิดไตรกลีเซอไรด์และระดับกรดยูริก มีความสัมพันธ์กันในทางลบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ เมื่อแยกหาความสัมพันธ์ของพฤติกรรมสุขภาพโดยแยกออกเป็นพฤติกรรมสุขภาพโรคไร้เชื้อและพฤติกรรมสุขภาพโรคติดเชื้อโควิด-19
กับภาวะสุขภาพ พบว่าพฤติกรรมโรคไร้เชื้อมีความสัมพันธ์ทางลบกับระดับไขมันชนิดไตรกลีเซอไรด์และระดับกรดยูริกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และพฤติกรรมโรคติดเชื้อโควิด-19 มีความสัมพันธ์ทางลบกับระดับไขมันชนิดไตรกลีเซอไรด์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่าความรอบรู้ด้านสุขภาพมีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพอาจส่งผลต่อภาวะสุขภาพของกลุ่มตัวอย่าง อภิปรายได้ว่าความรอบรู้ด้านสุขภาพมีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมสุขภาพอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติและอาจส่งผลต่อภาวะสุขภาพ
ดังนั้นการเพิ่มระดับความรอบรู้ด้านสุขภาพให้แก่ประชาชนทั่วไปจึงเป็นประเด็นท้าทายที่สำคัญในการสร้างเสริมสุขภาพที่ดี

เอกสารอ้างอิง

กองสุขศึกษา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. การส่งเสริมการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพ. นนทบุรี: โรงพิมพ์กองสุขศึกษากระทรวงสาธารณสุข; 2561.

กรมอนามัย. แนวคิดหลักการขององค์กรรอบรู้ด้านสุขภาพ. กรุงเทพฯ: สำนักโครงการขับเคลื่อนกรมอนามัย 4.0 เพื่อความรอบรู้ด้านสุขภาพของประชาชน (สขรส.); 2561.

มูลนิธิเพื่อการพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ. บัญชีรายจ่ายสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2563-2564 และการประมาณการรายจ่ายสุขภาพ พ.ศ. 2565-2567; 2566.

กรมควบคุมโรค สำนักโรคไม่ติดต่อ. รายงานสภานการณ์โรค NCDs เบาหวาน ความดันโลหิตสูง และปัจจัยเสี่ยงที่เกี่ยวข้อง. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์; 2563.

กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. สถิติสาธารณสุข 2565. นนทบุรี: กองยุทธศาสตร์และแผนงาน กระทรวงสาธารณสุข; 2566.

Angela M. Wood, Ian R. White and Simon G. Thompson. Are Missing Outcome Data Adequately Handled. A Review of Published Randomized Controlled Trials in Major Medical Journals Clinical Trial 1 2004;368-376.

กองสุขศึกษา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. แบบประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพของประชาชนเพื่อป้องกันโรคติดเชื้อและโรคไร้เชื้อที่สำคัญของ ประชาชนในหมู่บ้านปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ. (ออนไลน์). (เข้าถึงเมื่อ วันที่ 17 มิถุนายน 2566). เข้าถึงได้จาก http://www.hed.go.th/linkHed/450

สุนันทินี ศรีประจันทร์. ความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์ของบุคลากรศูนย์อนามัยที่ 7 ขอนแก่น. (ออนไลน์). (เข้าถึงเมื่อวันที่ 9 มีนาคม 2567). เข้าถึงได้จาก http://203.157.71.148/hpc7data/ReR/ResFile/2562000901.pdf

อภิญญา อินทรรัตน์. ความฉลาดทางสุขภาพของผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพ. วารสารพยาบาลทหารบก 2557;15:174-178.

ธีรารัตน์ หม่อมปลัด และอุไรวรรณ คงดี. บทความวิจัย ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะสุขภาพและพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพของเจ้าหน้าที่สาธารณสุข โรงพยาบาลฉลอง จังหวัดภูเก็ต. ภูเก็ต:โรงพยาบาลฉลอง. (ออนไลน์). (เข้าถึงเมื่อวันที่ 25 ตุลาคม 2567). เข้าถึงได้จากhttps:// chalonghospital.moph.go.th/wp-content/uploads /2023/06/Full-paper-Descriptive- research.pdf

แสงเดือน กิ่งแก้ว, ชนุกร แก้วมณี และวรางคณา บุตรศรี. ภาวะสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพของบุคลากรในวิทยาลัยพยาบาลแห่งหนึ่ง ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนีสรรพสิทธิประสงค์. 2560; 1:38-55.

สำนักโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. คอเลสเตอรอลและกรดไขมันในร่างกาย. นนทบุรี: สำนักงานกิจการโรงพิมพ์ องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก; 2557.

นาฏยา คลี่เกษร. ความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพของบุคลากรโรงพยาบาลระนอง. วารสารสาธารณสุขมูลฐาน(ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ). 2566; 38:56-65.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

04/04/2025

รูปแบบการอ้างอิง

ไชยวรรณ์ ส. ., นาคเสน ว. ., & องอาจบริรักษ์ ป. . (2025). ความรอบรู้ด้านสุขภาพ พฤติกรรมสุขภาพ และภาวะสุขภาพ ของบุคลากรโรงพยาบาลสวนปรุง จังหวัดเชียงใหม่. วารสารการส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อมล้านนา, 15(1), 222–236. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/lannaHealth/article/view/276603

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย