ผลของกิจกรรม Early skin to skin contact ระหว่างมารดาและทารกที่ได้รับ การผ่าตัดคลอดต่อประสิทธิภาพการดูดนมของทารกและความผูกพันระหว่างมารดาและทารก โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ ศูนย์อนามัยที่ 1 เชียงใหม่
คำสำคัญ:
แนวทางปฏิบัติ Early skin to skin contact, การผ่าตัดคลอด, ประสิทธิภาพการดูดนมของทารก, ความผูกพันระหว่างมารดาและทารกบทคัดย่อ
ปัจจุบันประเทศไทยมีเด็กอายุ 0-6 เดือน ที่ได้รับนมแม่เพียงร้อยละ 14 ซึ่งต่ำกว่าเป้าหมายของกรมอนามัยที่กำหนดไว้ในปี 2568 (ร้อยละ 50) กิจกรรม Early skin to skin contact ช่วยเสริมสร้างความสำเร็จในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ โดยส่งเสริมให้ทารกดูดนมจากมารดาได้ภายในครึ่งชั่วโมงแรกหลังคลอด การศึกษานี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลองมีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบประสิทธิภาพการดูดนมและความผูกพันระหว่างมารดากับทารกที่ได้รับการผ่าตัดคลอด และเข้าร่วมกิจกรรม Early skin to skin contact ในห้องผ่าตัด กลุ่มตัวอย่างในการศึกษาคือหญิงตั้งครรภ์และทารกที่คลอดครบกำหนดคลอดโดยการผ่าตัดในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ ศูนย์อนามัยที่ 1 เชียงใหม่ จำนวน 52 คู่ โดยแบ่งเป็นกลุ่มทดลอง 26 คู่ ทำกิจกรรมในห้องผ่าตัด และกลุ่มควบคุม 26 คู่ ทำกิจกรรมในห้องพักฟื้นตามการบริการปกติ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แนวปฏิบัติ
Early skin to skin contact แบบประเมินประสิทธิภาพการดูดนม และแบบสอบถามความผูกพันระหว่างมารดากับทารก ซึ่งเครื่องมือได้รับการตรวจสอบความตรงจากผู้เชี่ยวชาญและมีค่าดัชนีความสอดคล้อง เท่ากับ 0.67 และสัมประสิทธิ์ความเชื่อมั่นของครอนบาค (Cronbach’s Alpha Coefficient) เท่ากับ 0.92
ผลการวิจัยพบว่า คะแนนประสิทธิภาพการดูดนมของกลุ่มทดลอง (9.88) สูงกว่ากลุ่มควบคุม (8.81) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ เช่นเดียวกับความผูกพันระหว่างมารดาและทารกที่กลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ย 3.36 สูงกว่ากลุ่มควบคุมที่ 2.97 ผลการวิจัยชี้ให้เห็นว่า กิจกรรม Early skin to skin contact ส่งเสริมประสิทธิภาพการดูดนมและความผูกพันระหว่างมารดากับทารก แสดงให้เห็นถึงความสำคัญในการนำไปปฏิบัติในห้องผ่าตัดเพื่อสนับสนุนการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่และสร้างสายสัมพันธ์ระหว่างแม่ลูก
References
Boquien CY. Human Milk: An Ideal Food for Nutrition of Preterm Newborn. Front Pediatr. 2018;6:295.
World Health Organization. Breastfeeding. [Internet]. Geneva: Switzerland; 2023 [cited 2023 Dec 28]. Available from: https://www.who.int/health-topics/ breastfeeding#tab=tab_1
กองส่งเสริมความรอบรู้และสื่อสารสุขภาพ กรมอนามัย. นมแม่ ประโยชน์แท้จากธรรมชาติ. [อินเทอร์เน็ต]. (ม.ป.ท.) [เข้าถึงเมื่อ 2566 Dec 31]; เข้าถึงได้จาก: https://multimedia.anamai.moph.go.th/help-knowledgs/benefits-of-breastfeeding/
กระทรวงสาธารณสุข. นโยบายการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่. [อินเทอร์เน็ต]. นนทบุรี: กรมอนามัย; 2564 [เข้าถึงเมื่อ 2566 Dec 31]; เข้าถึงได้จาก: https://multimedia.anamai. moph.go.th/news/050864/
กรมอนามัย. การส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่และการขับเคลื่อนงานพระราชบัญญัติควบคุมการส่งเสริมการตลาดอาหารสำหรับทารกและเด็กเล็ก. [อินเทอร์เน็ต]. นนทบุรี: กรมอนามัย; 2564 [เข้าถึงเมื่อ 2566 Dec 31]; เข้าถึงได้จาก: opdc_2564_IDC1-7_28.pdf
UNICEF. Infant and young child feeding. [Internet]. 2020 [cited 2021 Nov 1]. Available from: https://data.unicef.org/topic/nutrition/ infant-and-young-child-feeding/
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. โครงการสำรวจสถานการณ์เด็กและสตรีในประเทศไทย พ.ศ. 2562. รายงานผลฉบับสมบูรณ์. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานสถิติแห่งชาติ; 2563.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. โครงการสำรวจสถานการณ์เด็กและสตรีในประเทศไทย พ.ศ. 2565. รายงานผลฉบับสมบูรณ์. [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานสถิติแห่งชาติ; 2566 [เข้าถึงเมื่อ 2566 Dec 31]; เข้าถึงได้จาก: https://www.nso.go.th/nsoweb/storage/survey_detail/2023/20230726093138_38640.pdf
World Health Organization. Protecting, promoting, and supporting breastfeeding in facilities providing maternity and newborn services: the revised Baby-friendly Hospital Initiative 2018. [Internet]. Geneva: World Health Organization; 2018 [cited 2023 May 29]. Available from: https://apps.who.int/iris/handle/ 10665/272943
Perez-Escamilla R, Martinez JL, Segura-Perez S. Impact of the Baby-friendly Hospital Initiative on breastfeeding and child health outcomes: a systematic review. Matern Child Nutr. 2016;12(3):402-17. doi:10.1111/mcn.12294
World Health Organization. Implementation guidance 2018: Protecting, promoting and supporting breastfeeding in facilities providing maternity and newborn services: the revised Baby-Friendly Hospital Initiative. [Internet]. Geneva: World Health Organization; 2018 [cited 2023 Nov 26]. Available from: http://apps.who.int/bookorders
Widstrom AM, Brimdyr K, Svensson K, Cadwell K, Nissen E. Skin-to-skin contact the first hour after birth, underlying implications and clinical practice. Acta Paediatr. 2019;108(7):1192-204. doi:10.1111/apa.14754
Bertrand KM, Adams ED. A study of skin-to-skin care during cesarean birth: A mother's experience. J Perinat Educ. 2020;29(1):50-58. doi:10.1891/1058-1243.29.1.50
กรกนก เกื้อสกุล, นิตยา สินสุกใส, วรรณา พาหหวัฒนกร, วิทยา ดิฐาพันธ์. ผลของการสัมผัสแบบเนื้อแนบเนื้อระหว่างมารดาและทารกภายหลังคลอดโดยเร็วต่อประสิทธิภาพการดูดนมของทารกและการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวนานหนึ่งเดือน. วารสารพยาบาลศาสตร์. 2019;37(4):66-78.
Feng X, Zhang Y. Effects of mother–infant skin-to-skin contact on mother–infant relationship and maternal psychology feelings: A qualitative study. Nurs Open. 2024;11:e2181. doi:10.1002/nop2.2181
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ ศูนย์อนามัยที่ 1 เชียงใหม่. อัตราการผ่าตัดคลอดทางหน้าท้องในปี 2564, 2565 และ 2566. เอกสารอัดสำเนา.
งานห้องผ่าตัด โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพเชียงใหม่. รายงานสรุปกิจกรรมการโอบกอดแบบเนื้อแนบเนื้อโดยเร็ว ปีงบประมาณ 2566. เอกสารอัดสำเนา.
Halgar K, et al. LATCH score: A tool for identification and correction of breastfeeding problems in a tertiary care hospital of North Karnataka. Int J Contemp Pediatr. 2024;11(3):272-276.
นริสา จันทบุรี, ศิริพันธุ์ ศิริพันธุ์, มุสลินท์ โตะแปเราะ, สุภาวดี แมกา. ปัจจัยทำนายความรักใคร่ผูกพันระหว่างมารดาและทารกของผู้คลอดชาวไทยมุสลิมที่ได้รับการผ่าตัดคลอดทางหน้าท้องแบบไม่มีแผน จังหวัดนราธิวาส. วารสารพยาบาลตำรวจและวิทยาศาสตร์สุขภาพ. 2567;16(1):195-206.
จงลักษณ์ ทวีแก้ว, กัลยา บัวบาน, ปรางทิพย์
ทาเสนาะ เอลเทอร์. เนื้อแนบเนื้อสัมผัสแรกรักจากแม่สู่ลูก: ความสำคัญและการปฏิบัติ. วารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สรรพสิทธิประสงค์. 2562;3(3):1-10.
Ailshire S. Evidence on: Skin-To-Skin After Cesarean. The Evidence for Skin to Skin Care after a Cesarean. 2023.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2025 วารสารการส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อมล้านนา
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
