ปัจจัยที่มีผลต่ออัตราการเสียชีวิตในผู้ป่วยที่ติดเชื้อเอชไอวีที่ติดเชื้อฉวยโอกาส Pneumocystis jirovecii pneumonia (PCP)
คำสำคัญ:
ผู้ติดเชื้อเอชไอวี , โรคปอดอักเสบจากเชื้อนิวโมซิสติสจิโรเวคซี , ยาต้านไวรัส , Ground-glass opacityบทคัดย่อ
โรคปอดอักเสบจากเชื้อนิวโมซิสติสจิโรเวคซี (Pneumocystis jirovecii pneumonia, PCP) เป็นการติดเชื้อฉวยโอกาสที่สำคัญและเป็นสาเหตุหลักของการเสียชีวิตในผู้ป่วยที่ติดเชื้อเอชไอวี การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ปัจจัยทางคลินิกที่สัมพันธ์กับการเสียชีวิตในผู้ป่วยกลุ่มดังกล่าว โดยเป็นการวิจัยเชิงพยากรณ์แบบย้อนหลัง (retrospective observational cohort) รวบรวมข้อมูลจากผู้ป่วยเอชไอวีที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็น PCP และเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลปากช่องนานา ระหว่างปี พ.ศ. 2564–2566 จำนวน 60 ราย (อายุเฉลี่ย 34.4±12.5 ปี, เพศชาย 53.3%) พบว่ามีผู้เสียชีวิต 15 ราย (25%) การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ Chi-squared test และการวิเคราะห์ถดถอยโลจิสติกพหุ (multivariable logistic regression) พบปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเสียชีวิตอย่างมีนัยสำคัญ ได้แก่ การไม่รับยาต้านไวรัส (OR 18.75, 95%CI 2.47–142.35, p=0.005) ระดับโรครุนแรง (OR 12.54, 95%CI 1.83–85.97, p=0.010) ภาวะหายใจล้มเหลวเฉียบพลัน (OR 8.92, 95%CI 1.42–56.21, p=0.020) ความร่วมมือในการรักษาที่ไม่ดี (OR 7.35, 95%CI 1.11–48.65, p=0.039) และลักษณะ ground-glass opacity ในภาพรังสีทรวงอก (OR 6.28, 95%CI 1.02–38.74, p=0.048) ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่า การได้รับยาต้านไวรัสอย่างต่อเนื่อง การป้องกันภาวะหายใจล้มเหลว และการส่งเสริมความร่วมมือในการรักษา เป็นแนวทางสำคัญในการลดอัตราการเสียชีวิตในผู้ป่วยเอชไอวีที่ติดเชื้อ PCP
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Thomas CF Jr, Limper AH. Pneumocystis pneumonia. N Engl J Med. 2004;350(24):2487-98.
Morris A, Lundgren JD, Masur H, Walzer PD, Hanson DL, Frederick T, et al. Current epidemiology of Pneumocystis pneumonia. Emerg Infect Dis. 2004;10(10):1713-20.
Huang L, Cattamanchi A, Davis JL, den Boon S, Kovacs J, Meshnick S, et al. HIV-associated Pneumocystis pneumonia. Proc Am Thorac Soc. 2011;8(3):294-300.
สมาคมโรคเอดส์แห่งประเทศไทย. แนวทางการตรวจรักษาและป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี ประเทศไทย ปี 2564. กรุงเทพฯ: สมาคมโรคเอดส์แห่งประเทศไทย; 2564.
กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. รายงานผลการเฝ้าระวังโรคประจำปี 2565. นนทบุรี: กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค; 2566.
Wu L, Zhang Z, Wang Y, Hao Y, Wang F, Gao G, et al. A model to predict in-hospital mortality in HIV/AIDS patients with Pneumocystis pneumonia in China: the clinical practice in real world. Biomed Res Int. 2019;2019:6057028.
Fei MW, Kim EJ, Sant CA, Jarlsberg LG, Davis JL, Swartzman A, et al. Predicting mortality from HIV-associated Pneumocystis pneumonia at illness presentation: an observational cohort study. Thorax. 2009;64(12):1070-6.
ธีรนัยพงศ์ ไพโรจน์. แนวทางการวินิจฉัยโรคปอดอักเสบจากเชื้อนิวโมซิสติสจิโรเวคซีในปัจจุบัน. วารสารวัณโรค โรคทรวงอกและเวชบำบัดวิกฤต. 2557;35(1):11-20.
Zolopa A, Andersen J, Powderly W, Sanchez A, Sanne I, Suckow C, et al. Early antiretroviral therapy reduces AIDS progression/death in individuals with acute opportunistic infections: a multicenter randomized strategy trial. PLoS One. 2009;4(5):e5575.
Rosen MJ, Clayton K, Schneider RF, Fulkerson W, Rao AV, Stansell J, et al. Intensive care of patients with HIV infection: utilization, critical illnesses, and outcomes. Pulmonary Complications of HIV Infection Study Group. Am J Respir Crit Care Med. 1997;155(1):67-71.
Festic E, Gajic O, Limper AH, Aksamit TR. Acute respiratory failure due to Pneumocystis pneumonia in patients without human immunodeficiency virus infection: outcome and associated features. Chest. 2005;128(2):573-9.
Paterson DL, Swindells S, Mohr J, Brester M, Vergis EN, Squier C, et al. Adherence to protease inhibitor therapy and outcomes in patients with HIV infection. Ann Intern Med. 2000;133(1):21-30.
Hardak E, Brook O, Yigla M. Radiological features of Pneumocystis jirovecii pneumonia in immunocompromised patients with and without AIDS. Lung. 2010;188(2):159-63.
Phair J, Muñoz A, Detels R, Kaslow R, Rinaldo C, Saah A. The risk of Pneumocystis carinii pneumonia among men infected with human immunodeficiency virus type 1. Multicenter AIDS Cohort Study Group. N Engl J Med. 1990;322(3):161-5.
Wolff AJ, O'Donnell AE. Pulmonary manifestations of HIV infection in the era of highly active antiretroviral therapy. Chest. 2001;120(6):1888-93.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารการแพทย์และสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารการแพทย์และสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรง ซึ่งกองบรรณาธิการวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารการแพทย์และสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารการแพทย์และสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี กองบรรณาธิการไม่สงวนสิทธิ์ในการคัดลอกเพื่อการพัฒนางานด้านวิชาการ แต่ต้องได้รับการอ้างอิงที่ถูกต้องเหมาะสม
