การพัฒนามาตรการทางสังคมเพื่อป้องกันและลดผลกระทบจากการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในตำบลโนนโหนน อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี

ผู้แต่ง

  • กิตติ เหลาสุภาพ กลุ่มวิชาสาธารณสุขศาสตร์ วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
  • ปวีณา ลิมปิทีปราการ กลุ่มวิชาสาธารณสุขศาสตร์ วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
  • สง่า ทับทิมหิน กลุ่มวิชาสาธารณสุขศาสตร์ วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

คำสำคัญ:

มาตรการทางสังคม, ธรรมนูญสุขภาพหมู่บ้าน, การบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงปฏิบัติการครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนามาตรการทางสังคมในการป้องกันและลดผลกระทบจากการดื่มแอลกอฮอล์ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ นายกองค์การบริหารส่วนตำบล คณะกรรมการหมู่บ้าน ผู้แทนจากหน่วยงานภาครัฐและเอกชน รวม 97 คน และกลุ่มประชาชนทั่วไปที่ได้รับผลกระทบจากการดื่มแอลกอฮอล์จำนวน 434 คน เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามเพื่อประเมินความชุกและผลกระทบจากการดื่มแอลกอฮอล์ แนวคำถามสำหรับการสัมภาษณ์กลุ่ม สัมภาษณ์เชิงลึก สถิติที่ใช้ ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษา พบว่า มาตรการทางสังคมที่เหมาะสมในการป้องกันและลดผลกระทบจากการดื่มแอลกอฮอล์ คือ ธรรมนูญสุขภาพหมู่บ้าน โดยมีขั้นตอนการจัดทำประกอบด้วย 1) แต่งตั้งคณะทำงานระดับตำบลประกอบด้วยนายกองค์การบริหารส่วนตำบลเป็นประธาน ระดับหมู่บ้านมีผู้ใหญ่บ้านเป็นประธานและกรรมการหมู่บ้านอย่างน้อย 5 คนเป็นกรรมการ 2) จัดประชุมรับฟังความคิดเห็นของประชาชนเพื่อยกร่างธรรมนูญสุขภาพ 3) ยกร่างธรรมนูญสุขภาพหมู่บ้าน 4) รับฟังความคิดเห็นเพื่อปรับปรุงร่าง 5) ประกาศใช้ธรรมนูญสุขภาพหมู่บ้าน มีการทบทวนทุก 1 ปี หากจะแก้ไขต้องมีการรับรองอย่างถูกต้องตามข้อบังคับ และสามารถเสนอให้แก้ไขได้ทุก 1 ปี  ความชุกของการดื่มแอลกอฮอล์ก่อนและหลังดำเนินการคิดเป็น ร้อยละ 29.49 และ 22.80 ตามลำดับ ผลกระทบต่อตนเอง ครอบครัวและสังคมในภาพรวมก่อนและหลังดำเนินการ พบว่า การเกิดอุบัติเหตุจากการขับขี่รถยนต์ จักรยานยนต์ ยานพาหนะอื่นๆ ด้วยตัวเองหลังดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์พบมากที่สุดทั้งก่อนและหลังดำเนินการ รองลงมาคือ การทะเลาะเบาะแว้งกับบุคคลในครอบครัวและเพื่อนบ้านหรือคนในชุมชน ในภาพรวมผลกระทบต่อตนเอง ครอบครัวและชุมชนลดลง ดังนั้น ควรมีการส่งเสริมให้มีธรรมนูญสุขภาพหมู่บ้านอย่างมีส่วนร่วมให้ครอบคลุม เพื่อให้เกิดการนำไปใช้ได้จริงทำให้ช่วยป้องกันและลดผลกระทบจากการดื่มแอลกอฮอล์ได้

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

World Health Organization. Global status report on alcohol and health 2018 [ออนไลน์]. แหล่งข้อมูล: https://www.who.int/publications/i/item/9789241565639 [เข้าถึงเมื่อ 15 พฤศจิกายน 2563].

สาวิตรี อัษณางค์กรชัย, บรรณาธิการ. รายงานสถานการณ์ การบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในสังคมไทย ประจำ ปี พ.ศ. 2560. กรุงเทพฯ: สหมิตรพัฒนาการพิมพ์ (1992); 2562. 129.

ธชนันท์ โกมลไพศาล. การศึกษาต้นทุนผลกระทบทางสังคมจากการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในประเทศไทย: การพัฒนาไฟล์ต้นแบบในการประเมิน [ออนไลน์]. แหล่งข้อมูล: http://cas.or.th/cas/wp-content/uploads/2019/06/การศึกษาต้นทุนผลกระทบทางสังคมจากการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในประเทศไทย.pdf [เข้าถึงเมื่อ 15 พฤศจิกายน 2563].

กุลธิดา ภูฆัง สมศักดิ์ เจริญพูล. การศึกษาผลกระทบจากพฤติกรรมการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของแรงงานต่างด้าว 3 สัญชาติ (พม่า ลาว กัมพูชา) ต่อการดำเนินชีวิตของประชาชนในชุมชน กรณีศึกษา จังหวัดชลบุรี. Veridian E-Journal, Silpakorn University 2559; 9(1) :1190–270.

พรรณปพร ลีวิโรจน์, ประกายทิพย์ พิชัย, ภูริทัต สิงหเสม และ จุฑารัตน์ รุ่งจำรัส. การยอมรับและการพัฒนานโยบายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยธนบุรี 2559; 10(22): 28–39.

สริตา ธีระวัฒน์สกุล, จิราพร สุวรรณธีรางกูร, วรากรณ์ ปัญณวลี. การดื่มและมาตรการเพื่อลดการดื่มสุรา: กรณีศึกษา 2 ชุมชนภาคเหนือ. กรุงเทพฯ : ศูนย์วิจัยปัญหาสุรา (ศวส.), 2549.

รัตติยา บัวสอน และ เชษฐ รัชดาพรรณาธิกุล. พฤติกรรมการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของนักศึกษามหาวิทยาลัยระดับปริญญาตรีในเขตกรุงเทพมหานคร. Ramathibodi Nursing Journal 2555; (8):259–71.

ธัญณ์ณภัทร์ เจริญพานิช และเพ็ญพร ตั้งปฏิการ. ธรรมนูญชุมชน: เครื่องมือการพัฒนาประชาธิปไตยชุมชน กรณีศึกษาจังหวัดพิษณุโลก Rajabhat Journal of Sciences, Humanities & Social Sciences 2563; 20(1): 128–40.

โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลโนนโหนน. รายงานประจำปี 2561. อุบลราชธานี: โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลโนนโหนน; 2561.

Kemmis S., and R. McTaggart. Participatory Action Research: Communicative Action in the Public Sphere, in N. Denzin and Y. Lincoln (Eds.) Handbook of Qualitative Research.California: Sage; 2000.

Lemeshow S, Hosmer Jr DW, Klar J, Lwanga SK. Adequacy of Sample Size in Health Studies. Chichester: Wiley, 1990.

ประกันชัย ไกรรัตน์. การพัฒนารูปแบบขับเคลื่อนธรรมนูญสุขภาพตำบลในการคัดแยกขยะมูลฝอย เขตเทศบาลตำบลวิศิษฐ์ อำเภอเมืองบึงกาฬ จังหวัดบึงกาฬ. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยมหาสารคาม 2560; 36(5):635–49.

ไพศาล ลิ้มสถิตย์. รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาทบทวนปัญหาในการปรับใช้ พระราชบัญญัติควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ พ.ศ. 2551 [ออนไลน์]. แหล่งข้อมูล: http://cas.or.th/cas/?p=6481 [เข้าถึงเมื่อ 15 พฤศจิกายน 2563].

กิตติ เหลาสุภาพ, ทักษิณ พิมพ์ภักดิ์, ปวีณา ลิมปิทีปราการ. ผลกระทบของการดื่มแอลกอฮอล์ต่อตนเองครอบครัวและสังคมของผู้นำชุมชนในเขตอีสานใต้. วารสารการแพทย์และสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี 2562; 2(1): 44–52.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2021-04-16

รูปแบบการอ้างอิง

เหลาสุภาพ ก., ลิมปิทีปราการ ป., & ทับทิมหิน ส. (2021). การพัฒนามาตรการทางสังคมเพื่อป้องกันและลดผลกระทบจากการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในตำบลโนนโหนน อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารการแพทย์และสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, 4(1), 57–66. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/jmpubu/article/view/247530

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความต้นฉบับ