ผลของโปรแกรมการจัดการตนเอง ต่อความรู้ พฤติกรรมการจัดการตนเอง และอัตราการกรองของไต ในผู้ป่วยเบาหวานที่มีภาวะไตเรื้อรังระยะที่ 3 ถึงระยะที่ 4
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง (Quasi-Experimental Designs) แบบกลุ่มเดียววัดผลก่อนและหลังการทดลอง วัตถุประสงค์เพื่อประเมินผลของโปรแกรมการจัดการตนเองเพื่อชะลอไตเสื่อมของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง คลินิกโรคไตเรื้อรัง โรงพยาบาลท่าใหม่ อำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี ประชากร คือ กลุ่มผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยจากแพทย์เป็นเบาหวานและเป็นโรคไตเรื้อรัง ระยะที่ 3 ถึงระยะที่ 4 ที่เข้ารับการรักษาอย่างต่อเนื่องและลงทะเบียนในคลินิกโรคไตเรื้อรัง ซึ่งบูรณาการร่วมกับคลินิกเบาหวานโรงพยาบาลท่าใหม่ อำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี กลุ่มตัวอย่างจำนวน 60 ราย ดำเนินการศึกษาระหว่างเดือนกันยายนถึงเดือนธันวาคม พ.ศ. 2567 เครื่องมือที่ใช้ในการดำเนินการวิจัย ได้แก่ โปรแกรมการจัดการตนเองผู้ป่วยเบาหวานเพื่อชะลอไตเสื่อม เครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวม ได้แก่ แบบบันทึกข้อมูลทั่วไป แบบประเมินความรู้ของผู้ป่วยเบาหวานที่มีภาวะไตเรื้อรัง แบบประเมินพฤติกรรมการจัดการตนเองเพื่อชะลอไตเสื่อมของผู้ป่วยเบาหวานที่มีภาวะไตเรื้อรัง และแบบบันทึกอัตราการกรองของไต วิเคราะห์ข้อมูลทั่วไปด้วยความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และเปรียบเทียบความรู้ พฤติกรรมการจัดการตนเอง และอัตราการกรองของไตของกลุ่มตัวอย่างก่อนและหลังการเข้าร่วมโปรแกรมการจัดการตนเอง โดยสถิติ Paired t-test ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิงร้อยละ 68.30 อายุอยู่ในช่วง 70-79 ปี รองลงไปอยู่ในช่วง 60-69 ปี ร้อยละ 43.33 และ 26.67 ตามลำดับ (M = 73.15, SD = 8.65) สถานภาพสมรสคู่ร้อยละ 60.00 การศึกษาระดับประถมศึกษาร้อยละ 91.67 ไม่ได้ประกอบอาชีพมากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 51.67 รายได้ต่อเดือนอยู่ในช่วง 5,001-10,000 บาทต่อเดือนมากที่สุด ร้อยละ 56.67 (M = 10,755.00, SD = 7,386.10), หลังได้รับโปรแกรมการจัดการตนเองของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง โรงพยาบาลท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี กลุ่มตัวอย่างมีความรู้เรื่องชะลอไตเสื่อม และพฤติกรรมการจัดการตนเองสูงกว่าก่อนได้รับโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (t = 16.79, p < .001, t = 25.84, p < .001) ส่วนอัตราการกรองของไตสูงกว่าก่อนได้รับโปรแกรมอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ (t = .73, p > .05)
จากผลการวิจัยพบว่า โปรแกรมการจัดการตนเองของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง โรงพยาบาลท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี ช่วยให้ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังมีการจัดการตนเองได้เหมาะสมกับโรค ดังนั้นจึงควรนำไปใช้ในคลินิกโรคไตเรื้อรังต่อไป โดยควรประเมินผลของการจัดการตนเองเป็นระยะ ๆ อย่างต่อเนื่อง
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่พิมพ์ในวารสารสถาบันป้องกันควบคุมโรคเขตเมือง ถือว่าเป็นผลงานวิชาการ งานวิจัยและวิเคราะห์ ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้เขียนเอง ไม่ใช่ความเห็นของสถาบันป้องกันควบคุมโรคเขตเมือง หรือคณะบรรณาธิการแต่ประการใด ผู้เขียนจำต้องรับผิดชอบต่อบทความของตน
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. Health in all policies: Helsinki statement framework for country action. Geneva: World Health Organization; 2018.
Foreman KJ, Marquez N, Dolgert A, Fukutaki K, Fullman N, McGaughey M, et al. Forecasting life expectancy, years of life lost, and all-cause and cause-specific mortality for 250 causes of death: reference and alternative scenarios for 2016-40 for 195 countries and territories. Lancet. 2018 Nov 10;392(10159):2052-90.
Xie Y, Bowe B, Mokdad AH, Xian H, Yan Y, Li T, et al. Analysis of the Global Burden of Disease study highlights the global, regional, and national trends of chronic kidney disease epidemiology from 1990 to 2016. Kidney Int. 2018 Sep;94(3):567-81.
International Diabetes Federation [Internet]. Brussels: International Diabetes Federation; c2021. Thailand; 2021 [cited 2025 Feb 22]; [about 1 p.]. Available from: https://idf.org/our-network/regions-and-members/western-pacific/members/thailand/
HDC [Internet]. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข; c2024. Dashboard; 2567 [cited 1 มิถุนายน 2567], [about 1 p.]. Available from: https://hdcservice.moph.go.th/hdc/main/index_pk.php
Creer LT. Chapter 18 -Self-management of chronic illness. In: Boekaerts PR, Pintrich PR, Zeider M, editors. Handbooks of self-regulation. California: Academic; 2000.
กศิมา สง่ารัตนพิมาน, คมสันต์ อาษา, รุ่งนภา เขียวชอ่ำ. ผลของโปรแกรมการจัดการตนเองของผู้ป่วยไตเรื้อรัง
ระยะที่ 3A ถึง ระยะที่ 4 ต่อความรู้ พฤติกรรมการจัดการตนเอง และอัตราการกรองของไต โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชสระแก้ว. วารสารวิจัยการพยาบาลและการสาธารณสุข. 2567;4(1):1-15.
กมลวรรณ สุวรรณ, ซัมซูดีน เจะเฮาะ, นุรไอซะห์ เซะบากอ. ผลของโปรแกรมสนับสนุนการจัดการตนเองต่อ
พฤติกรรมการจัดการตนเองเพื่อชะลอความเสื่อมของไตในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง ระยะที่ 1-2. วารสารเกื้อการุณย์. 2566;30(2):256-68.
รติกร จันดาบุตร. ผลการสนับสนุนการจัดการตนเองเพื่อชะลอไตเสื่อมระยะเริ่มต้น ในผู้ป่วยเบาหวาน เขตตำบล
เพ็ญ อำเภอเพ็ญ จังหวัดอุดรธานี. อุดรธานี: โรงพยาบาลเพ็ญ; 2566.
นิสากร กรุงไกรเพชร. สุวรรณา จันทร์ประเสริฐ, วันวิสาข์ สนใจ. ผลของการจัดการตนเองต่อพฤติกรรมสุขภาพ
และสมรรถภาพไตของผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มีภาวะไตเสียหน้าที่ระยะที่ 2 [ปริญญานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต]. ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา; 2561.
พิสมัย ใจถาวร. ผลโปรแกรมสนับสนุนการจัดการตนเองในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อชะลอไตเสื่อมในผู้ป่วยเบาหวานและความดันโลหิตสูง อำเภอท่าสองยาง. พิษณุโลก: โรงพยาบาลท่าสองยาง; 2560.
สุพัตรา พงษ์อิศรานุพร, ศศรส หลายพูนสวัสดิ์, ประทุม สุภชัยพานิชพงษ์. ผลของโปรแกรมสนับสนุนการจัดการตนเองเพื่อชะลอไตเสื่อมต่อพฤติกรรมการจัดการตนเอง และผลลัพธ์ทางคลินิกในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลดำเนินสะดวก. วารสารแพทย์เขต 4-5. 2561;37(2):148–59.
