ความชุกและปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะไขมันพอกตับในประชากรที่เข้าร่วม โครงการแก้ไขปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี (CASCAP) อำเภอเมืองเชียงราย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ความเป็นมา: ภาวะไขมันพอกตับเกิดจากการสะสมไขมันในเนื้อตับหากสะสมเป็นเวลานานจะเกิดการอักเสบในเนื้อตับและเกิดเป็นตับแข็งได้ ปัจจุบันความชุกภาวะไขมันพอกตับในประเทศไทย เพิ่มขึ้นและส่วนใหญ่ไม่มีอาการ
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความชุกและศึกษาปัจจัยที่สัมพันธ์ของไขมันพอกตับในประชากรอายุ 35–75ปี ที่เข้าร่วมโครงการแก้ไขปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี (CASCAP) อำเภอเมืองเชียงราย
วิธีการศึกษา:เป็นการศึกษาแบบ Retrospective Cross Sectional Study โดยใช้ข้อมูลจากแบบบันทึกข้อมูล ระบบเวชระเบียนอิเล็กทรอนิกส์ โรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์ของผู้ที่เข้าร่วมโครงการ CASCAP ตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ.2564 ถึง 31 ตุลาคม พ.ศ.2565 จำนวน 127 คน เครื่องมือที่ใช้ในการบันทึกข้อมูลประกอบด้วย แบบบันทึกเวชระเบียนของผู้ป่วย และแบบบันทึกผลการตรวจอัลตราซาวนด์ วิเคราะห์ความสัมพันธ์ภาวะไขมันพอกตับกับปัจจัยอื่นๆที่มีผล โดยใช้สถิติ Multivariable logistic regression ด้วยวิธี backward elimination โดยกำหนดนัยสำคัญทางสถิติ โดยใช้ค่า p< 0.050
ผลการศึกษา: กลุ่มตัวอย่าง 127 คนมีอายุเฉลี่ย 61.44+10.32 ปี พบภาวะไขมันพอกตับร้อยละ 31.50 เมื่อวิเคราะห์หาความสัมพันธ์คราวละหลายปัจจัยพบว่าปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะไขมันพอกตับอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติได้แก่ ผู้ที่มีโรคความดันโลหิตสูง (aOR 2.36, 95%CI 1.02-5.47, p=0.046) สูบบุหรี่ (aOR 7.98, 95% CI 1.27- 50.09, p= 0.027) มีภาวะไขมันชนิดแอลดีแอลเกิน (aOR 3.50, 95% CI 1.51-8.09, p=0.003)
สรุปและข้อเสนอแนะ: ความชุกภาวะไขมันพอกตับในประชากรอายุ 35–75ปี ที่เข้าร่วมโครงการแก้ไขปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี (CASCAP) อำเภอเมืองเชียงรายเป็นร้อยละ 31.50 ผู้ที่มีโรคความดันโลหิตสูง การสูบบุหรี่ มีภาวะไขมันชนิดแอลดีแอลเกินเกณฑ์เป็นปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะไขมันพอกตับ ดังนั้นจึงควรนำปัจจัยเสียงดังกล่าวประกอบการพิจารณาในการคัดกรองภาวะไขมันพอกตับที่มีประสิทธิภาพซึ่งน่าจะช่วยลดผู้ป่วยตับแข็งในอนาคตได้
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
Mantovani A, Csermely A, Petracca G, Beatrice G, Corey KE, Simon TG, et. Non-alcoholic fatty liver disease and risk of fatal and non-fatal cardiovascular events: an updated systematic review and meta-analysis. Lancet Gastroenterol Hepatol. 2021;6(11):903-13.
Mitra S, De A, Chowdhury A. Epidemiology of non-alcoholic and alcoholic fatty liver diseases. Transl Gastroenterol Hepatol. 2020;5:16.
Loomba R, Wong R, Fraysse J, Shreay S, Li S, Harrison S, et al. Nonalcoholic fatty liver disease progression rates to cirrhosis and progression of cirrhosis to decompensation and mortality: a real world analysis of Medicare data. Aliment Pharmacol Ther. 2020;51(11):1149-59.
Udompornmongkol C. The factors that are associated with non-alcoholic fatty liver in patients undergo screening ultrasound in Detudom Royal Crown Prince Hospital, Detudom district, Ubon Ratchathani province Journal of Medicine and Public Health, Ubon Ratchathani University. 2019;2(3):182-92.
Rosner B. Fundamentals of Biostatistics. 7th ed. Boston, MA: Brooks/Cole; 2011.
Pitug B. Prevalence of nonalcoholic fatty liver disease (NAFLD) and correlation between prevalence of NAFLD and obesity in people living in borabue district, Mahasarakham province. Mahasarakham Hosp J. 2017;14(2):22–8.
Uehara T, Wakui H, Tamura K. Metabolic dysfunction-associated fatty liver disease reflects a significantly higher risk of hypertension than non-alcoholic fatty liver disease. Hypertens Res. 2023;46(5):1165-7.
Nakagami H. Mechanisms underlying the bidirectional association between nonalcoholic fatty liver disease and hypertension. Hypertens Res. 2023;46(2):539-41.
Mantovani A, Byrne CD, Bonora E, Targher G. Nonalcoholic fatty liver disease and Risk of Incident type 2 diabetes: a meta-analysis. Diabetes Care. 2018;41(2):372-82.
Ciardullo S, Grassi G, Mancia G, Perseghin G. Nonalcoholic fatty liver disease and risk of incident hypertension: a systematic review and meta-analysis. Eur J Gastroenterol Hepatol. 2022;34(4):365-71.
Kim Y, Han E, Lee JS, Lee HW, Kim BK, Kim MK, et al. Cardiovascular risk is elevated in lean subjects with nonalcoholic fatty liver disease. Gut Liver. 2022;16(2):290-9.
Hwang HW. Correlation between the small dense LDL level and nonalcoholic fatty liver disease. PMC. 2020; 99(28): e21162.
Hwang HW, Yu JH, Jin YJ, Suh YJ, Lee JW. Correlation between the small dense LDL level and nonalcoholic fatty liver disease: possibility of a new biomarker. Medicine (Baltimore). 2020;99(28):e21162.
Chen B, Sun L, Zeng G, Shen Z, Wang K, Yin L, et al. Gut bacteria alleviate smoking-related NASH by degrading gut nicotine. Nature. 2022;610(7932):562-8.
Takenaka H, Fujita T, Masuda A, Yano Y, Watanabe A, Kodama Y. Non-alcoholic fatty liver disease is strongly associated with smoking status and is improved by smoking cessation in Japanese males: a retrospective study. Kobe J Med Sci. 2020;66(3):E102-12.
Labenz C, Huber Y, Michel M, Nagel M, Galle PR, Kostev K, et al. Impact of NAFLD on the incidence of cardiovascular diseases in a primary care population in Germany. Dig Dis Sci.
;65(7):2112-9.
Paternostro R, Trauner M. Current treatment of non-alcoholic fatty liver disease. J Intern Med. 2022;292(2):190-204.
Gu Y, Sun L, He Y, Yang L, Deng C, Zhou R, et al. Comparative efficacy of glucagon-like peptide 1 (GLP-1) receptor agonists, pioglitazone and vitamin E for liver histology among patients with nonalcoholic fatty liver disease: systematic review and pilot network meta-analysis of randomized controlled trials. Expert Rev Gastroenterol Hepatol. 2023;17(3):273-82.