ลักษณะภาพเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ในผู้ป่วยมะเร็งรังไข่ปฐมภูมิและทุติยภูมิ

Main Article Content

ketwadee wanchaitanawong

บทคัดย่อ

ความเป็นมา: การวินิจฉัยโดยใช้ภาพเอกซเรย์คอมพิวเตอร์เพื่อแยกระหว่างมะเร็งรังไข่ปฐมภูมิและทุติยภูมิทำได้ยาก แต่มีความจำเป็นต้องใช้ประกอบเพื่อแยกทั้งสองโรคออกจากกัน


วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาลักษณะเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ที่สามารถแยกผู้ป่วยมะเร็งรังไข่ปฐมภูมิและทุติยภูมิ


วิธีการศึกษา: Retrospective cross-sectional study เก็บข้อมูลจากฐานข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ผู้ป่วยมะเร็งรังไข่ปฐมภูมิและทุติยภูมิที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์ระหว่างเดือนมกราคม 2558 ถึงมิถุนายน 2563 และมีผลพยาธิวิทยาว่าเป็นมะเร็งรังไข่ปฐมภูมิหรือทุติยภูมิ ข้อมูลที่ได้นำมาวิเคราะห์โอกาสการพบมะเร็งรังไข่ทุติยภูมิโดยใช้สถิติถดถอยโลจิสติกส์ และวิเคราะห์ความแม่นยำของลักษณะภาพเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ในการวินิจฉัยมะเร็งรังไข่ทุติยภูมิ โดยคำนวณเป็น sensitivity, specificity, negative predictive value (NPV), positive predictive value (PPV) และ accuracy


ผลการศึกษา: ผู้ป่วยมะเร็งรังไข่จำนวน 273 ราย (395 มะเร็ง) เป็นมะเร็งรังไข่ปฐมภูมิ146 ราย (155 มะเร็ง) และมะเร็งรังไข่ทุติยภูมิ127  ราย (240 มะเร็ง) พบว่าเอกซเรย์คอมพิวเตอร์พบลักษณะ bilateral ในผู้ป่วยมะเร็งรังไข่ปฐมภูมิ 9 ราย (ร้อยละ 6.2) และในผู้ป่วยมะเร็งรังไข่ทุติยภูมิ 113 ราย (ร้อยละ 89) (p<0.001) ค่ามัธยฐานของขนาดมะเร็งรังไข่ปฐมภูมิ 12.7 เซนติเมตร และมะเร็งรังไข่ทุติยภูมิ 6.6 เซนติเมตร (p<0.001) ลักษณะของก้อนมะเร็งที่เป็น mixed solid cystic หรือ solid ในมะเร็งรังไข่ปฐมภูมิ 72 มะเร็ง(ร้อยละ 46.4) ในมะเร็งรังไข่ทุติยภูมิ 125 มะเร็ง(ร้อยละ 52.1) (p=0.044) ในด้าน enhancement มะเร็งรังไข่ปฐมภูมิพบ equal enhancement 37 มะเร็ง (ร้อยละ 23.9) มะเร็งรังไข่ทุติยภูมิพบ 124 มะเร็ง(ร้อยละ 51.7) (p<0.001) เมื่อวิเคราะห์แบบ Multivariate regression พบว่ามีเพียงลักษณะ bilateral และขนาดของมะเร็งน้อยกว่า 8.8 เซนติเมตร ที่แตกต่างกันทางสถิติในการแยกมะเร็งรังไข่ทุติยภูมิออกจากมะเร็งรังไข่ปฐมภูมิ (p<0.001) โดย sensitivity, specificity, accuracy, PPV และ NPV ในการวินิจฉัยโรคมะเร็งรังไข่ทุติยภูมิโดยใช้ทั้งสองลักษณะ คือ ร้อยละ 73.3 ร้อยละ 96.2 ร้อยละ 82.3 ร้อยละ 96.7 และร้อยละ 69.9  ตามลำดับ


สรุปและข้อเสนอแนะ: ลักษณะทางรังสี มีเพียง bilateral และขนาดของมะเร็งน้อยกว่า 8.8 เซนติเมตรที่มีความแตกต่างกันทางสถิติในการแยกมะเร็งรังไข่ทุติยภูมิออกจากมะเร็งรังไข่ปฐมภูมิ (p=<0.001) เนื่องจากการศึกษานี้เก็บข้อมูลเฉพาะผู้ป่วยที่มีผลพยาธิวิทยาจากรังไข่เท่านั้น ไม่ได้รวมผู้ป่วยที่มีการลุกลามโรคมากหรือได้รับการรักษาแบบ palliative care ซึ่งเป็นประเด็นน่าสนใจที่ควรมีการศึกษาต่อไป

Article Details

บท
นิพนธ์ต้นฉบับ

References

Ramathibodi Cancer Registry, faculty of medicine, Ramathibodi hospital, Mahidol University. Cancer report 2007.

Sriplung H, Sontipong S, Martin N, Wiangnon S, Vootiprux V, Cheirsilpa A, et al. Cancer in Thailand Vol III, 1995-1997. Bangkok: Bangkok Medical Publisher; 2004.

Mazur MT, Hsueh S, Gersell DJ. Metastases to the female genital tract: analysis of 325 cases. Cancer. 19841;53(9):1978-84.

Khunamornpong S, Suprasert P, Na Chiangmai W, Siriaunkgul S. Metastatic tumors to the ovaries: a study of 170 cases in northern Thailand. Int J Gynecol Cancer.2006;16 Suppl 1:132-8.

Janovski NA, Paramanandhan TL. Ovarian Tumors. Stuttgart: Goerg Thieme; 1973.

Webb MJ, Decker DG, Mussey E. Cancer metastatic to the ovary: factors influencing survival. Obstet Gynecol. 1975; 45(4):391-6.

Lee KR, Scully RE. Mucinous tumors of the ovary: a clinicopathologic study of 196 borderline tumors (of intestinal type) and carcinomas, including an evaluation of 11 cases with ‘pseudomyxoma peritonei’. Am J Surg Pathol. 2000;24:1447-64.

Demopoulos RI, Touger L, Dubin N. Secondary ovarian carcinoma: a clinical and pathological evaluation. Int J GynecolPathol. 1987;6:166-75.

Petru E, Pickel H, Heydarfadai M, Lahousen M, Haas J, Schaider H, et al . Nongenital cancers metastatic to the ovary. Gynecol Oncol. 1992;44(1):83-6.

Cancer incidence in five continents. Volume VII. IARC Sci Publ. 1997(143):i-xxxiv, 1-1240.

Brown DL, Zou KH, Tempany CM, Frates MC, Silverman SG, McNeil BJ, et al. Primary versus secondary ovarian malignancy: imaging findings of adnexal masses in the Radiology Diagnostic Oncology Group Study. Radiology.2001;219(1):213-8.

Athey PA, Butters HE. Sonographic and CT appearance of Krukenberg tumors. J Clin Ultrasound. 1984;12:205-10.

Choi BI, Choo IW, Han MC, Kim C. Sonographic appearance of Krukenberg tumor from gastric carcinoma. Gastrointest Radiol. 1988;13:15-8.

Shimizu H, Yamasaki M, Ohama K, Nozaki T, Tanaka Y. Characteristic ultrasonographic

appearance of the Krukenberg tumor. J Clin Ultrasound. 1990;18:697-703

Kim SH, Kim WH, Park KJ, Lee JK, Kim JS. CT and MR findings of Krukenberg tumors:

comparison with primary ovarian tumors. J Comput Assist Tomogr. 1996;20(3):393-8.

Ha HK, Baek SY, Kim SH, Kim HH, Chung EC, Yeon KM. Krukenberg’s tumor of the ovary: MR imaging features. AJR Am J Roentgenol. 1995;164(6):1435-9.

Moselhi M, Spencer J, Lane G. Malignant melanoma metastatic to the ovary: presentation and radiological characteristics.Gynecol Oncol. 1998;69(2):165-8.

Alcazar JL, Galan MJ, Ceamanos C. Garcia-Manero Transvaginal gray scale and color doppler sonography in primary ovarian cancer and metastatic tumors to the ovary. J Ultrasound Med. 2003;22(3):243

Antila R, Jalkanen J, Heikinheimo O. Comparison of secondary and primary ovarian malignancies reveals differences in their pre- and perioperative characteristics. Gynecol Oncol. 2006;101(1):97-101.

Yanhong X, Jia Y, Zaixian Z and Guixiang Z. MRI for discriminating metastatic ovarian tumors from primary epithelial ovarian cancers. Xu et al. Journal of Ovarian Research. 2015;8:61 .

Ahmed SA, El Taieb HA. Variations in radiological features between primary and secondary ovarian malignancies. Egypt J Radiol Nucl Med. 2018;49(3):828-37.

Young RH, Scully RE. Metastatic tumors in the ovary: a problem-oriented approach and review of the recent literature. Semin Diagn Pathol. 1991;8(4):250-76.

Xu Y, Yang J, Zhang Z, Zhang G. MRI for discriminating metastatic ovarian tumors from primary epithelial ovarian cancers. J Ovarian Res. 2015; 8:61.

Tanaka YO, Okada S, Satoh T, Matsumoto K, Oki A, Saida T, et al. Differentiation of epithelial ovarian cancer subtypes by use of imaging and clinical data: a detailed analysis. Cancer Imaging. 2016;16:3.

Forstner R. Radiological staging of ovarian cancer: imaging findings and contribution of CT and MRI. Eur Radiol. 2007;17(12):3223-35.

Lalwani N, Prasad SR, Vikram R, Shanbhogue AK, Huettner PC, Fasih N. Histologic, molecular, and cytogenetic features of ovarian cancers: implications for diagnosis and treatment. Radiographics. 2011;31(3):625-46.

Choi HJ, Lee JH, Kang S, Seo SS, Choi JI, Lee S, et al. Contrast-enhanced CT for differentiation of ovarian metastasis from gastrointestinal tract cancer: stomach cancer versus colon cancer. AJR Am J Roentgenol. 2006;187(3):741-5.

La Fianza A, Alberici E, Pistorio A, Generoso P. Differential diagnosis of Krukenberg tumors using multivariate analysis. Tumori. 2002;88(4):284-7.

Jung ES, Bae JH, Lee A, Choi YJ, Park JS, Lee KY. Mucinous adenocarcinoma involving the ovary: comparative evaluation of the classification algorithms using tumor size and laterality. J Korean Med Sci. 2010;25 (2) :220-5.

Srivatanakul P, Attasara P. Cancer Incidence and Leading Sites. Cancer in Thailand Volume. VII, 2007-2009.

Tanaka YO, Okada S, Satoh T, Matsumoto K, Oki A, Saida T, et al. Differentiation of epithelial ovarian cancer subtypes by use of imaging and clinical data: a detailed analysis. Cancer Imaging. 2016;16:3.