ผลของโปรแกรมการพัฒนาความฉลาดทางสุขภาพของสมาชิกครอบครัวต่อความรู้ ความฉลาดทางสุขภาพและพฤติกรรมการดูแลป้องกันการเกิดโรคหลอดเลือดสมองสำหรับผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงในชุมชน

ประภาพร สุวรรณกูฏ; ศิริรัตน์  จูมจะนะ; วรรณี  ตปนียากร; สุภาพร  นันทศักดิ์

ผู้แต่ง

ประภาพร สุวรรณกูฏ คณะพยาบาลศาสตร์ วิทยาลัยนานาชาติเซนต์เรซา
ศิริรัตน์ จูมจะนะ คณะพยาบาลศาสตร์ วิทยาลัยนานาชาติเซนต์เรซา
วรรณี ตปนียากร คณะพยาบาลศาสตร์ วิทยาลัยนานาชาติเซนต์เรซา
สุภาพร นันทศักดิ์ คณะพยาบาลศาสตร์ วิทยาลัยนานาชาติเซนต์เรซา

คำสำคัญ:

โรคหลอดเลือดสมอง, โรคความดันโลหิตสูง, ความฉลาดทางสุขภาพ, พฤติกรรมการดูแลป้องกันโรค

บทคัดย่อ

บทนำ: โรคหลอดเลือดสมองเป็นปัญหาที่สำคัญอาจทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิตและมีปัญหาภาวะแทรกซ้อน ทำให้ต้องพึ่งพาบุคคลในครอบครัว

วัตถุประสงค์การวิจัย: เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมพัฒนาความฉลาดทางสุขภาพของสมาชิกครอบครัวต่อความรู้ ความฉลาดทางสุขภาพและพฤติกรรมการดูแลป้องกันการเกิดโรคหลอดเลือดสมองสำหรับผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงในชุมชน

สมมติฐานการวิจัย: คะแนนเฉลี่ยความรู้ ความฉลาดทางสุขภาพ และพฤติกรรมการดูแลป้องกันการเกิดโรคหลอดเลือดสมองสำหรับผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงของกลุ่มตัวอย่างหลังเข้าร่วมโปรแกรมฯสูงกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรมฯ

ระเบียบวิธีวิจัย: วิจัยกึ่งทดลองแบบกลุ่มเดียว วัดผลก่อนหลัง กลุ่มตัวอย่างเป็นสมาชิกครอบครัวผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง จำนวน 30 คน คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง ตามคุณสมบัติที่กำหนด เครื่องมือที่ใช้ในการทดลองประกอบด้วย 1) โปรแกรมการพัฒนาความฉลาดทางสุขภาพฯ 2) แบบสอบถามความรู้โรคหลอดเลือดสมอง 3) แบบสอบถามความฉลาดทางสุขภาพเรื่องโรคหลอดเลือดสมอง 4) แบบสอบถามพฤติกรรมการดูแลป้องกันการเกิดโรคหลอดเลือดสมองสำหรับผู้ป่วยความดันโลหิตสูง ค่าดัชนีความตรงเชิงเนื้อหาของโปรแกรมฯ เท่ากับ .82 ค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถามเท่ากับ .88, .80 และ .84 ตามลำดับ และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและทดสอบค่าที

ผลการวิจัย: ค่าเฉลี่ยคะแนนความรู้โรคหลอดเลือดสมอง ความฉลาดทางสุขภาพเรื่องโรคหลอดเลือดสมองของกลุ่มตัวอย่าง และพฤติกรรมการดูแลป้องกันการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง หลังเข้าร่วมโปรแกรมสูงกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p <.05)

สรุปผล: โปรแกรมการพัฒนาความฉลาดทางสุขภาพฯ ส่งผลให้สมาชิกครอบครัวผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงมีความรู้ ความรอบรู้ทางสุขภาพเรื่องโรคหลอดเลือดสมอง และพฤติกรรมการดูแลป้องกันการเกิดโรคหลอดเลือดสมองดีขึ้น

ข้อเสนอแนะ: ส่งเสริมการใช้โปรแกรมกับสมาชิกในครอบครัวของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงในชุมชนพร้อมกับเก็บรวบรวมข้อมูลเพื่อศึกษาผลของโปรแกรมในระยะยาว

Downloads

Download data is not yet available.

References

Punmung N, Yulertlob A, Chepho A. World Stroke Day. (internet). (cited in 2020 Feb. 1) Available from: https://www.thaincd.com/2016/news/announcement-detail. php?id=13251&gid=16. (2018). (in Thai)

Tiamkao S. Stroke situation. Thai J of Neurology 2021; 37(4).54-60. (in Thai)

ICT Office of Permanent Secretary. Report NCDs. (internet). [cited in 2021 June 1]. Available from: https://pte.hdc. moph.go.th/hdc/reports/report.php?source= formated//ncd_death_age.php&cat_id=6a1fdf282fd28180eed7d1cfe0155e11&id=9bf46fa15f85178a05b665ae986bd467.2020. (in Thai)

Lalun A, Maneesri S. Perception and physical activities of daily living among elderly patients at Naphai Sub District, Mueang District, Chaiyaphum Province. J for Public Health Research 2020; 9(1): 65-7. (in Thai)

Boonsri A, Thongbubpa S. Stroke digital service system. TUH J online 2020; 5(3): 36-44. (in Thai)

Nualnetr N, Wannaphong S, khama S. Perception of Stroke Fast Track among Risk Persons in Community. Srinagarind Medical J 2015; 30 (1): 57-63. (in Thai)

Thamsaroj P. Ischemic and obstructive cerebrovascular disease. Bangkok: Charansanitwong printing; 2014. (in Thai)

Nutbeam, D. Health literacy as a public health goal: a challenge for Contemporary health education and community strategies into the 21st century. Health Promotion International 2000; 15(3): 259-67. Doi:10.1093/healthpro/15.3.259

Riangkam C, Wattanakikrilert D, Ketcham A, Srivijitkamol A. Health literacy, self- efficacy, age and visual acuity predicting on self-care behaviors in patients with type 2 diabetes. J of Nursing Science 2016; 34(4) :35-46. (in Thai)

Chul-Gyu K. Hyeoun-Ae P. Development and Evaluation of a Web-based Education Program to Prevent Secondary Stroke. J Korean Academic Nursing 2011;41(1): 47-60. DOI: 10.4040/jkan.2011.41.1.47

Chantra R, Heetaksorn C, Kunlaka S, Sarakshetrin A, Rongmuang D. Health Literacy of the Population at Risk for Diabetes and Hypertention. Nursing J of the Ministry of Public Health 2020; 30(2):177-189. (in Thai)

Jaipong S, Srithumsuk W, Charoenson P. A Study of Severity and Perception of Disease’s Severity to Hospital Arrival Time for relatives of Acute Stroke Patients. J of The Royal Army Nurses 2020; 21(2): 273-285. (in Thai)

Burn N, Grove S.K. The Practice of Nursing Research: Conduct, Critique, and Utilization. 4th ed. Philadephia: W.B. Saunders; 2001.

Polit D. F, Beck C T, Hunger B.P. Essential, and utilization. 5th ed. Philadephia: Lippincott; 2001.

Division of Health Education. Department of Health Service Support. Handbook for assessing health literacy of Thai people aged 15 years and over following the ABCDE-Health Literacy Scale of Thai Adults. Nonthaburi: New Thammada Printing; 2014. (in Thai)

Wangsom W, Intarakamhang A, Ekapanyaskul C. Social and intelligent aspects to predict the health care behavior among patients at risk of ischemic stroke. J Medicine Health Sciences 2018; 25(2): 82-96. (in Thai)

Boonset P, Piyabanditkul L. Effects of Stroke Prevention Program in the High Voices Group, Huai Bong Subdistrict, Mueang District, Chaiyaphum Province. J of Sakon Nakhon Hospital 2018; 21(2): 28-41. (in Thai)

Pamungkas P.A, Chamroonsawasdi K. Family Functional-based Coaching Program on Healthy Behavior for Glycemic Control among Indonisian Communities: A Quasi-experimental Study. Oman Medical J 2020; 35(5):115-125. DOI 0.5001/omj.2020.115

Toebsoongnoen S, Kuhirunyaratn P. Perception level toward Stroke Signs among Hypertension Patients of Botong Sub-District Health, Pakchong District, Nakhon Ratchasima Province. Srinagarind Medical J 2017; 32(5): 482-90. (in Thai)

Samanmit C, Boontae U, Rungnoei N. Health Literacy Development Model for Preventing Stroke Disease among Patients with High Risk of Stroke in Primary Care Units, Phetchaburi Province. Region 4-5 Medical J 2020; 39 (3) :344-363. (in Thai)

Sanders K, Schnepel L, Smotherman C, Livingood W, Dodani S, Antonios N, et al. Assessing the Impact of Health Literacy on Education Retention of Stroke Patients. Preventing Chronic Disease 2014; 11(1): 1-1DOI: http://dx.doi.org/10.5888/pcd11.130259

Yodda P, Varinee P, Iiamsawatkul V, Nuiee M. Effects of Stroke Prevention Behavior Development Program in Hypertensive Patients in Borabue District, Maha Sarakham Province. J of Nursing 2019; 8(4): 39- 48. (in Thai)