การศึกษาเชิงสำรวจเกี่ยวกับความรู้ ความเชื่อและการตัดสินใจเข้ารับการรักษาเมื่อคาดว่าจะเกิดภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันของผู้สูงอายุที่อาศัยในชุมชนจังหวัดร้อยเอ็ด

ผู้แต่ง

  • รชฏ โคตรสินธุ์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • สมรภพ บรรหารักษ์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • ลดาวัลย์ พันธุ์พาณิชย์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • สุทิน ชนะบุญ ชนะบุญ วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดขอนแก่น

คำสำคัญ:

กล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน, การตัดสินใจเข้ารับการรักษา, ความรู้, ความเชื่อ, ผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงสำรวจนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและเปรียบเทียบลักษณะพื้นฐานทางประชากรต่อความรู้ ความเชื่อและการตัดสินใจเข้ารับการรักษาของผู้สูงอายุ เมื่อคาดว่าจะเกิดภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน โดยศึกษาในผู้สูงอายุ จำนวน 405 คน ที่อาศัยอยู่ในชุมชนเมือง กึ่งเมืองกึ่งชนบทและชนบท จังหวัดร้อยเอ็ด ทำการสุ่มเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสัมภาษณ์ที่ผู้วิจัยดัดแปลงจากต้นฉบับซึ่งมีค่าการทดสอบซ้ำและค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาคอยู่ระหว่าง .78-.95 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา การทดสอบทีที่เป็นอิสระต่อกัน การวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว และไคว์สแควร์

          ผลการวิจัยพบว่ากลุ่มตัวอย่างมีอายุเฉลี่ย 70.36 ปี (ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 4.32) ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 66.42) อาศัยอยู่ในเขตพื้นที่ชุมชนกึ่งเมืองกึ่งชนบท (ร้อยละ 44.94) ใช้สิทธิการรักษาระบบประกันสุขภาพถ้วนหน้า (ร้อยละ 80.00) ไม่เคยมีประวัติการมีภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน (ร้อยละ 92.35) และไม่เคยมีประวัติการพบเห็นผู้มีภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน (ร้อยละ 88.40) ด้านความรู้ กลุ่มตัวอย่างมีความรู้ในระดับต่ำทั้งด้านอาการ อาการแสดงและปัจจัยเสี่ยง ด้านความเชื่อกลุ่มตัวอย่างมีการรับรู้ว่าค่อนข้างไม่มีแนวโน้มที่จะเกิดภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน เห็นด้วยว่าภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันเป็นภาวะที่มีความรุนแรง เห็นด้วยว่าการโทรเรียกบริการการแพทย์ฉุกเฉินเป็นสิ่งที่มีประโยชน์ ค่อนข้างเห็นด้วยว่าตนเองมีสิ่งชักนำเพียงพอในการปฏิบัติ ค่อนข้างไม่เห็นด้วยว่าตนมีอุปสรรคต่อการเข้ารับการรักษา นอกจากนี้กลุ่มตัวอย่างประมาณครึ่งหนึ่งจะเลือกโทรศัพท์ขอความช่วยเหลือจากระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉิน (1669) เมื่อวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานทางประชากรพบความแตกต่างของความรู้ตามสถานภาพสมรส การอยู่อาศัย พื้นที่อยู่อาศัย อาชีพ สิทธิรักษาพยาบาล และประวัติการเคยมีภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน ส่วนความแตกต่างของความเชื่อพบตาม เพศ การอยู่อาศัย พื้นที่อยู่อาศัย รายได้ต่อปีของครอบครัว อาชีพ สิทธิการรักษาพยาบาล สถานะทางสุขภาพ ประวัติการเคยมีภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน ประวัติการเคยพบเห็นผู้ที่มีภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน ระดับการศึกษาสูงสุด ส่วนการตัดสินใจเข้ารับการรักษาพบความแตกต่างตามรายได้ต่อปีของครอบครัว และพื้นที่อยู่อาศัย

     จากผลการวิจัยดังกล่าว ควรมีการพัฒนารูปแบบและเนื้อหาโปรแกรมสุขศึกษาเพื่อเพิ่มระดับความรู้เกี่ยวกับอาการและปัจจัยเสี่ยง ปรับเปลี่ยนการรับรู้เกี่ยวกับภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน และควรมีวิธีการส่งเสริมให้ผู้สูงอายุเห็นความสำคัญของการเรียกบริการการแพทย์ฉุกเฉินโดยเฉพาะเมื่อเกิดภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน เพื่อให้ผู้สูงอายุได้รับการดูแลรักษาอย่างทันท่วงที

Downloads

Download data is not yet available.

References

1. Piyoros K, Doungrat W, Vishuda C, Sarinrut S, Chatkanok D. Factors influencing the duration of decision making for seeking treatment in patients with acute heart failure. J Nurs Sci. 2013;31(4):23-33. (in Thai).

2. World Health Organization. Cardiovascular disease [Internet]. 2018. [cited 2018 Oct 28]. Available from: https://www.who. int/cardiovascular _diseases/en/

3. Benjamin EJ, Virani SS, Callaway CW, Chamberlain AM, Chang AR, Cheng S, et al. Heart disease and stroke statistics-2018 update: A report from the American Heart Association. Vol. 137, Circulation. 2018. p. 67–492.

4. World Heart Federation. CVD is the world’s biggest killer [Internet]. 2017. [cited 2018 Oct 28]. Available from: https://www.world-heart-federation.org/

5. Parkphoom Y. The Annual Epidemiological Surveillance Report 2015. [Internet]. 2015. [cited 2018 Sep 3] Available from: http://www.boe.moph.go.th/Annual/AESR2015 /aesr2558/Part 1/11/cad.pdf

6. Chanchai T. The Provincial Inspection Report of Loei Province: Fiscal Year 2017 Round 1/2017 (8-10 February 2017). [Internet]. 2017. [cited 2018 Oct 15] Available from: http://203.157.71.148/hpc6/planning/สรุปผลการนิเทศผู้ตรวจ/ปี 2560/รอบที่ 1/ร้อยเอ็ด/ตก1/คณะ2/16.-ตก-1-โรคหัวใจ-
ร้อยเอ็ด.doc

7. Warisa K, Niphawa S, Pawana K. Factors Related to Decision Time for Seeking Treatment in Patient with Myocardial Infraction. Nursing Journal of the Ministry of Public Health. 2014;24(2):21–36. (in Thai).

8. Samoraphop B. Knowledge, Belief, and Decision Making about Acute Mypcardial Infraction Among Younger and Older Adult Thai and Laotian Immigrants in the United States. Saint Louis University;2017.

9. Samoraphop B, Channarong P. The effect of delaying treatment among acute myocardial infarction patients : A systematic review. Journal of Nursing Science and Health. 2017;40(4):107–20. (in Thai).

10. Chitprapai S. Perception and Expectation of Emergency Medical Service in Paknamlangsuan Hospital, Chumphon Province. Reg 11 Med J. 2017;31(2): 271-8. (in Thai).

11. Thotsaphon D, Patcharin S. An Application of Marshall H. Becker’s Health Belief Model [HBM] in the Study of Hypertension Patients in Urban Communities in Phitsanulok. Journal of Community Development Research (Humanities and Social Sciences). 2017;10(3):101–13. (in Thai).

12. Bhunyabhadh C. Sample Size Determination in Descriptive Study in Public Health. Thaksin University Journal. 2013;16(2):9–18. (in Thai).

13. Thassana P. Community Context Under the Semi-Urban, Semi-Rural Society. The Far Eastern University Gateway to Entrepreneurship. 2015;9(1):7-15. (in Thai).

14. Dracup K, McKinley S, LV D, Riegel B, Meischke H, DK M, et al. Acute coronary syndrome: what do patients know? Arch Intern Med. 2008 May 26;168(10):1049–54.

15. Swanoski, M.T, Lutfiyya, M.N, Amaro, M.L, Akers, M.F, Huot, K.L. Knowledge of heart attack and stroke symptomology: a cross-sectional comparison of rural and non-rural US adults. BMC Public Health. 2012;12(1):283

16. Hathaichanok C, Lertchai C. Knowledge and Prevention Behavior of Ischemic Heart Disease among Elders in Sikhiu District, Nakhonratchasima Province. Journal of Health Science. 2015;24(6):1051-9. (in Thai).

17. Narongkorn C. Factors Influencing Self-Management Behaviors among Acute Myocardial Infraction Patients. Thesis of Master of Nursing Science (Adult Nursing). Burapha University; 2014. (in Thai).

18. Chonlada W. Factors related to the Happiness of Single women in Bangkok. [Master Project]. Bangkok: Srinakhrinwirot University. 2010. (in Thai).

19. Kamal SO, Ibrahim HD, Hasanali H, Soad A, Mahmoud SR. Educational Program for Myocardial Infarction Patients after Primary Percutaneous Coronary Intervention at Outpatient. 2019;8(3):58–66.

20. Samoraphop B, Tyler Z, Hisako M. Public Knowledge about Risk Factors, Symptoms, and First Decision-making in Response to Symptoms of Heart Attack among Lay People. Pacific Rim Int J Nurs Res. 2018;22(1):18–29. (in Thai).

21. Intas G, Tsolakoglou J, Stergiannis P, Chalari E, Eleni C, Fildissis G. Do Greek Citizens have Minimum Knowledge about Heart Attack? A Survey. Heal Sci J. 2015;9(5):1–6.

22. Siriporn S, Sawitri L, Porntippa S. The Correlational Study between Knowleadge, risk behavior and risk of Osteoporosis in Elderly. Journal of Nursing and Education. 2014;7(2):83–94. (in Thai).

23. Leanne L. L, Jean C. M, Kimberly K. “Missing Pieces”: Exploring Cardiac Risk Perceptions in Older Women. Res Gerontol Nurs. 2013;6(2):107–15.

24. Narongkorn C. Self-Management in Coronary Artery Disease. Thai Pharmaceutical and Health Science Journal. 2017;12(3):147–56. (in Thai).

25. Sasiwimon B, Pimrat T, Kainapa K, Monpanee K. Health Status and Health Service Accessibility: SAMSEN Community. Journal of Boromarajonani College of Nursing, Bangkok. 2017;33(2):54–63. (in Thai).

26. Waraporn Y, Nitiya S. Community participation for the Surveillance ofemergencycardiovascular disease, Thepkeeresub-district, Na Wang, Nongbua Lamphu. Nursing, Health, and Education Journal. 2018;1(2):49–56. (in Thai).

27. Natthaya P, Jareesri K, Arun N, Kittisak L. Factors Influencing Cardiovascular Disease Prevention Behaviors Among the Risk Group in SuphanBuri Province, Thailand. HCU. Journal. 2018;22(43–44):55–69. (in Thai).

28. McSweeney JC, Cleves MA, Fischer EP, Pettey CM, Beasley B. Using the McSweeney Acute and Prodromal Myocardial Infarction Symptom Survey to Predict the Occurrence of Short-Term Coronary Heart Disease Events in Women. Women’s Heal Issues. 2017;27(6):660–5.

29. Thongchai A, Nipon M, Intanin C, Sowanee S, Bodin B. A Systematic Review: Factors Related to Pre-Hospital Emergency Medical Service Utilization. 2017;11(1):37-46. (in Thai).

30. Piyanuch C, Pireudee P, Surachat NN, Kittipichau V. Utilization of Elderly Health Services, Tambon VIHARN KHAO, Amphor THA-CHANG, SING BURI. Vajira Nursing Journal. 2016;18(2):42–50. (in Thai).

31. Supian P, Siriporn C. Perceptions of Symptoms of Myocardial Infarction among I-Saan Women:Ubonrachathani context. Journal of Nursing Science & Health. 2012;35(2):43–52. (in Thai).

32. Ornwanya P. Risk factors and perception of coronary heart disease risk among Thai Patients with Type 2 Diabetes. The Journal of Boromarajonani College of Nursing, Nakhonratchasima. 2012;18(2):34–47. (in Thai).

33. Surapa K. The Study of Factors Related to Use Emergency Medical Services, Ratchaburi Province. Journal PCK. 2019;2(1):30-44. (in Thai).

34. Chitprapai S. Perception and expectation of emergency medical service in Paknamlangsuan hospital, Chumphon province. Reg 11 Med J. 2017;31(2):271-8. (in Thai)

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2020-11-28