ความชุกของการตรวจพบผลการคัดกรองมะเร็งปากมดลูกผิดปกติในหญิงตั้งครรภ์ โรงพยาบาลลำปาง

Main Article Content

ชญาดา วงศ์สุวรรณ
เกื้อหนุน บัวไพจิตร
สุจิตรา กอบการดี
สุนิสา นันตาวงศ์

บทคัดย่อ

ภูมิหลัง: มะเร็งปากมดลูกเป็นมะเร็งที่พบได้บ่อยเป็นอันดับ 4 ในสตรีไทย รพ.ลำปาง มีนโยบายคัดกรองมะเร็งปากมดลูกในสตรีตั้งครรภ์ทุกรายที่มาฝากครรภ์ โดยวิธี liquid-based cytology (LBC) แต่ยังไม่มีข้อมูลความชุกของผลการตรวจที่พบความผิดปกติ
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความชุกของผลการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกที่ผิดปกติในสตรีตั้งครรภ์ และความชุกของรอยโรค ระยะก่อนเป็นมะเร็งปากมดลูกขั้นที่ 2 ขึ้นไป (cervical intraepithelial neoplasia [CIN] 2+) ในกลุ่มที่มีผลคัดกรองผิดปกติและได้รับการขลิบชิ้นเนื้อหลังคลอด
วัสดุและวิธีการ: เป็นการศึกษาแบบ retrospective study ในสตรีตั้งครรภ์ที่มาฝากครรภ์และได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกด้วยวิธี LBC ใน รพ.ลำปาง ระหว่าง 1 มิถุนายน 2563 ถึง 31 มีนาคม 2566 วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนา วิเคราะห์เปรียบเทียบระหว่างกลุ่มที่มีผลคัดกรองปกติและกลุ่มที่มีผลคัดกรองผิดปกติ
ผลการศึกษา: มีสตรีตั้งครรภ์ 1,163 ราย ที่ได้รับการตรวจคัดกรอง พบผิดปกติ 71 ราย (ร้อยละ 6.1) ได้แก่ atypical squamous cells of undetermined significance (ASCUS) 45 ราย (ร้อยละ 3.8), รองลงมาคือ low grade squamous intraepithelial lesion (LSIL) 20 ราย (ร้อยละ 1.7), atypical squamous cells cannot exclude HSIL (ASC-H) 2 ราย (ร้อยละ 0.2), high grade squamous  intraepithelial lesion (HSIL) 3 ราย (ร้อยละ 0.3) และมะเร็งปากมดลูกจากการตัดชิ้นเนื้อใน รอยโรคที่พบจากตาเปล่า 1 ราย (ร้อยละ 0.1) กลุ่มที่ผลคัดกรองปกติมีประวัติเคยคลอดบุตรร้อย ละ 57.2 ต่ำกว่ากลุ่มผลคัดกรองผิดปกติที่พบร้อย ละ 70.4 (p = 0.034) สตรีที่มีผลคัดกรองผิดปกติ มารับการตรวจส่องกล้อง และขลิบชิ้นเนื้อหลัง คลอด 26 ราย (ร้อยละ 37.1) พบรอยโรค CIN1 8 ราย และ CIN2+ 2 ราย เมื่อนับรวมกับ 1 ราย ที่ พบมะเร็งปากมดลูกจากการตรวจคัดกรองขณะตั้ง ครรภ์แล้วจึงเป็นรอยโรค CIN2+ ทั้งหมด 3 ราย ในจำนวนสตรีที่มีผลการคัดกรองผิดปกติ และได้ รับการขลิบชิ้นเนื้อเพื่อยืนยันวินิจฉัย 27 ราย คิด เป็นความชุกร้อยละ 11.1
สรุป: การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกในสตรี ตั้งครรภ์พบผลการตรวจที่ผิดปกติร้อยละ 6.1 และ รอยโรคก่อนเป็นมะเร็งปากมดลูกขั้นสูง (CIN2+) ร้อยละ 11.1 ในกลุ่มมีผลคัดกรองผิดปกติ และได้รับการขลิบชิ้นเนื้อหลังคลอด 

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
วงศ์สุวรรณ ช. ., บัวไพจิตร เ. ., กอบการดี ส. ., & นันตาวงศ์ ส. . (2025). ความชุกของการตรวจพบผลการคัดกรองมะเร็งปากมดลูกผิดปกติในหญิงตั้งครรภ์ โรงพยาบาลลำปาง. ลำปางเวชสาร, 46(2), 69–76. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/LMJ/article/view/278958
ประเภทบทความ
นิพนธ์ต้นฉบับ

เอกสารอ้างอิง

World Health Organization. Thailand fact sheet: GLOBOCAN 2022 [Internet]. Lyon (France): Global Cancer Observatory; 2024 [cited 2025 Aug 15]. Available from: https://gco.i arc.who.i nt/medi a/globocan/factsheets/populations/764-thailand-fact-sheet.pdf

US Preventive Services Task Force; Curry SJ, Krist AH, Owens DK, Barry MJ, Caughey AB, Davidson KW, et al. Screening for cervical cancer: US Preventive Services Task Force recommendation statement. JAMA. 2018;320(7):674–86.

Berek JS, editor. Berek & Novaks Gynecology. 16th ed. Philadelphia: Lippincott, Williams & Wilkins; 2020.

Fader AN, Alward EK, Niederhauser A, Chirico C, Lesnock JL, Zwiesler DJ, et al. Cervical dysplasia in pregnancy: a multi-institutional evaluation. Am J Obstet Gynecol. 2010;203(2):113.e1–6.

Yost NP, Santoso JT, McIntire DD, Iliya FA. Postpatum regression rates of antepartum cervical intraepthelial neoplasia II and III lesions. Obstet Gynecol. 1999;93(3):359–62.

Ackermann S, Gehrsitz C, Mehlhorn G, Beckmann MW. Management and course of histologically verified cervical carcinoma in situ during pregnancy. Acta Obstet Gynecol Scand. 2006;85(9):1134–7.

Saeaib N, Liabsuetrakul T, Kanjanapradit K. Postpartum pap smear results in women with abnormal pap smears detected at first antenatal care: A retrospective study in a Songklanagarind Hospital. PSU Med J. 2021;1(2):55–62.

Khaengkhor P, Mairaing K, Suwannarurk K, Thaweekul Y, Poomtavorn Y, Pattaraarchachai J, et al. Prevalence of abnormal cervical cytology by liquid based cytology in the antenatal care clinic, Thammasat University Hospital. J Med Assoc Thai. 2011;94(2):152–8.

Ingprasarn A, Onaium N. Prevalence of abnormal conventional Pap smear in pregnant women, Chonburi Hospital. Thai J Obstet Gynaecol. 2014;22(3):137–42.

Chichareon SB, Tassee S, Wootipoom V, Buhachat R, Harnprasertpong J. Situation analysis for management of abnormal Pap smears in the lower southern Thailand. Asian Pac J Cancer Prev. 2005;6(3):286–94.

Lertcharernrit J, Sananpanichkul P, Suknikhom W, Bhamarapravatana K, Suwannarurk K, Leaungsomnapa Y. Prevalence and risk assessment of cervical cancer screening by Papanicolaou smear and visual inspection with acetic acid for pregnant women at a Thai provincial hospital. Asian Pac J Cancer Prev. 2016;17(8):4163–7.

Tekalegn Y, Sahiledengle B, Woldeyohannes D, Atlaw D, Degno S, Desta F, et al. High parity is associated with increased risk of cervical cancer: systematic review and meta-analysis of case–control studies. Womens Health (Lond). 2022;18:17455065221075904.