ผลลัพธ์ของการพัฒนารูปแบบในการดำเนินงานป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับแบบมีส่วนร่วมในชุมชน ตำบลวังตามัว อำเภอเมือง จังหวัดนครพนม

บทคัดย่อ

ภูมิหลัง: โรคพยาธิใบไม้ตับเป็นสาเหตุสำคัญในการเกิดมะเร็งท่อน้ำดีและเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ การตรวจคัดกรองโรคพยาธิใบไม้ตับพบว่าอำเภอเมืองนครพนม พบความชุกสูงที่สุดสามลำดับแรกใน จ.นครพนม
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลลัพธ์ของกระบวนการพัฒนารูปแบบการดำเนินงานป้องกัน
โรคพยาธิใบไม้ตับแบบมีส่วนร่วมของชุมชน ตำบลวังตามัว อ.เมือง จ.นครพนม
วัสดุและวิธีการ: เป็นงานวิจัยเชิงปฏิบัติการในผู้มีส่วนสนับสนุนการดำเนินงานป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับ 61 คน (อสม. แพทย์ประจำตำบล ประธานสตรีแม่บ้าน พระภิกษุ เจ้าหน้าที่ รพ.สต. ครู กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน นายก สมาชิก และเจ้าหน้าที่ อบต.) และผู้ตรวจพบไข่พยาธิใบไม้ตับ 33 คน มี 10 ขั้นตอน คือ 1)วิเคราะห์สภาพปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับของชุมชน 2)จัดทำแผนปฏิบัติการ 3)กิจกรรมให้ความรู้เกี่ยวกับโรคพยาธิใบไม้ตับ 4)กิจกรรมการรณรงค์ป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับ 5)สร้างความร่วมมือภาคีเครือข่าย  6)ติดตามเฝ้าระวังพฤติกรรมผู้ที่ตรวจพบไข่พยาธิใบไม้ตับในอุจจาระ 7)กิจกรรมร้านส้มตำร้านค้าปลอดปลาร้าดิบ 8)กำหนดมาตรการชุมชน 9)ติดตาม นิเทศงาน และประเมินผลการดํเนินงานและ 10)แลกเปลี่ยนเรียนรู้ เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามและการสังเกต วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา สถิติ paired t-test และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา
ผลการศึกษา: ภายหลังการการพัฒนา กลุ่มเป้าหมายมีระดับความรู้ เจตคติ การปฏิบัติตัวและการมีส่วนร่วมในการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับคะแนนเฉลี่ยสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001) ซึ่งปัจจัยแห่งความสำเร็จอาจอธิบายได้จากการเชื่อมต่อระหว่างภาคีเครือข่าย ความสามัคคีของคนในชุมช น นำไปสู่การพัฒนาโดยการมีส่วนร่วม และการยอมรับร่วมกันของผู้เกี่ยวข้องในทุกขั้นตอน
สรุป: การพัฒนารูปแบบการดำเนินงานการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับแบบมีส่วนร่วมของชุมชนในพื้นที่ต.วังตามัว ทำให้กลุ่ม ตัวอย่างมีความรู้ เจตคติ การปฏิบัติตัวและการมีส่วนร่วมในการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับดีขึ้นกว่าเดิมอย่างมีนัยสำคัญ ชุมชนมีกระบวนการเรียนรู้ แลกเปลี่ยนและร่วมกันวางแผนการแก้ไขปัญหาที่เป็นระบบ