ความร่วมมือในการใช้ยากดภูมิคุ้มกันของผู้ป่วยปลูกถ่ายไต และปัจจัยที่มีผลต่อความร่วมมือในการใช้ยา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ภูมิหลัง : การใช้ยากดภูมิคุ้มกันมีความสำคัญมากในผู้ป่วยปลูกถ่ายอวัยวะ ผู้ป่วยปลูกถ่ายไตเป็นกลุ่มที่มีอัตราความร่วมมือในการใช้ยานี้ต่ำที่สุดเมื่อเทียบกับการปลูกถ่ายอวัยวะอื่น
วัตถุประสงค์: เพื่อสำรวจความร่วมมือในการใช้ยากดภูมิคุ้มกันในผู้ป่วยปลูกถ่ายไตและศึกษาปัจจัยที่สัมพันธ์กับความร่วมมือในการใช้ยา
วัสดุและวิธีการ: เป็นการศึกษาแบบภาคตัดขวาง ในผู้ป่วยปลูกถ่ายไตทุกรายที่มารับบริการที่ห้องตรวจผู้ป่วยนอก รพ.มหาราชนครเชียงใหม่ ในเดือน ธ.ค. 2561- ม.ค. 2562 โดยการสัมภาษณ์ด้วยแบบสอบถาม immunosuppressant therapy adherence instrument (ITAS) วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา เปรียบเทียบระหว่างผู้ป่วยกลุ่มที่ให้ความร่วมมือดีในการใช้ยา (ITAS ≥10 คะแนน) และกลุ่มที่ไม่ให้ความร่วมมือในการใช้ยา (ITAS ≤9 คะแนน) ด้วยสถิติ student t-test, Mann-Whitney U test และ Fisher’s exact test
ผลการศึกษา: มีผู้ป่วยในงานวิจัย 224 ราย อายุเฉลี่ย 47.9±14.7 ปี เป็นเพศชาย 146 ราย (ร้อยละ 65.2) ส่วนใหญ่มีระดับการศึกษาต่ำกว่าอุดมศึกษา 128 ราย (ร้อยละ 57.1) อาศัยอยู่ร่วมกันกับผู้ดูแล 180 ราย (ร้อยละ 80.4) ค่ามัธยฐานของระยะเวลาหลังผ่าตัดปลูกถ่ายไต 48 เดือน (พิสัยควอไทล์ 20-91) ผู้ป่วย 190 ราย (ร้อยละ 84.8) กิน tacrolimus วันละ 1 ครั้ง รองลงมาได้แก่ prednisolone วันละ 1 ครั้ง 143 ราย (ร้อยละ 63.8) และ mycophenolate sodium มากกว่า 1 ครั้งต่อวัน 138 ราย (ร้อยละ 61.6) จากการสัมภาษณ์ด้วย ITAS พบว่า ผู้ป่วย 210 ราย (ร้อยละ 93.8) มีความร่วมมือดีในการใช้ยากดภูมิคุ้มกัน เมื่อวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อความร่วมมือในการใช้ยา ไม่พบความแตกต่างระหว่างกลุ่มที่ให้ความร่วมมือดีและกลุ่มที่ไม่ให้ความร่วมมือในการใช้ยา
สรุป: ผู้ป่วยหลังปลูกถ่ายไตร้อยละ 93.8 มีความร่วมมือดีในการใช้ยากดภูมิคุ้มกัน ไม่พบว่ามีปัจจัยใดที่สัมพันธ์กับความร่วมมือในการใช้ยากดภูมิคุ้มกัน
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ส่งมาลงพิมพ์ต้องไม่เคยพิมพ์หรือกำลังได้รับการพิจารณาตีพิมพ์ในวารสารอื่น เนื้อหาในบทความต้องเป็นผลงานของผู้นิพนธ์เอง ไม่ได้ลอกเลียนหรือตัดทอนจากบทความอื่น โดยไม่ได้รับอนุญาตหรือไม่ได้อ้างอิงอย่างเหมาะสม การแก้ไขหรือให้ข้อมูลเพิ่มเติมแก่กองบรรณาธิการ จะต้องเสร็จสิ้นเป็นที่เรียบร้อยก่อนจะได้รับพิจารณาตีพิมพ์ และบทความที่ตีพิมพ์แล้วเป็นสมบัติ ของลำปางเวชสาร
เอกสารอ้างอิง
Abecassis M, Bartlett ST, Collins AJ, Davis CL, Delmonico FL, Friedewald JJ, et al. Kidney transplantation as primary therapy for end-stage renal disease: A National Kidney Foundation/Kidney Disease Outcomes Quality Initiative (NKF/KDOQITM) Conference. Clin J Am Soc Nephrol 2008;3(2):471-80.
Butler JA, Roderick P, Mullee M, Mason JC, Peveler RC. Frequency and impact of nonadherence to immunosuppressants after renal transplantation: a systematic review. Transplantation 2004;77(5):769-76.
Denhaerynck K, Dobbels F, Cleemput I, Desmyttere A, Schafer-Keller P, Schaub S, et al. Prevalence, consequences, and determinants of nonadherence in adult renal transplant patients: a literature review. Transpl Int 2005;18(10):1121-33.
Didlake RH, Dreyfus K, Kerman RH, Van Buren CT, Kahan BD. Patient noncompliance: a major cause of late graft failure in cyclosporine-treated renal transplants. Transplant Proc 1988;20(3 Suppl 3):63-9.
Ganjali R, Ghorban Sabbagh M, Nazemiyan F, Mamdouhi F, Badiee Aval S, Taherzadeh Z, et al. Factors associated with adherence to immunosuppressive therapy and barriers in Asian kidney transplant recipients. Immunotargets Ther 2019;8:53-62.
Hartono JL, Koh T, Lee GH, Tan PS, Muthiah M, Aw MM, et al. Predictors of non-adherence to immunosuppressive therapy in Asian liver transplant recipients.Transplant Proc 2017;49(6):1419-24.
Chisholm MA, Lance CE, Williamson GM, Mulloy LL. Development and validation of the immunosuppressant therapy adherence instrument (ITAS). Patient Educ Couns 2005;59(1):13-20.
Chisholm-Burns M, Pinsky B, Parker G, Johnson P, Arcona S, Buzinec P, et al. Factors related to immunosuppressant medication adherence in renal transplant recipients. Clin Transplant 2012;26(5):706-13.
Chisholm-Burns MA, Spivey CA, Wilks SE. Social support and immunosuppressant therapy adherence among adult renal transplant recipients. Clin Transplant 2009;24(3):312-20.
Garcia MFFM, Bravin AM, Garcia PD, Contti MM, Nga HS, Takase HM, et al. Behavioral measures to reduce non-adherence in renal transplant recipients: a prospective randomized controlled trial. Int Urol Nephrol 2015;47(11):1899-905.
Promraj R, Dumronggittigule W, Sirivatanauksorn Y, Ruenrom A, Tovikkai C, Limsrichamrern S, et al. Immunosuppressive medication adherence in liver transplant recipients. Transplant Proc 2016;48(4):1198-201.
Noppakun K, Ingsathit A, Pongskul C, Premasthian N, Avihingsanon Y, Lumpaopong A, et al. A 25-year experience of kidney transplantation in Thailand: Report from the Thai Transplant Registry. Nephrology 2015;20(3):177-83.
Sornhiran P, Ingsathit A, Phakdaeekitcharoen B, Sumethkul V, Kantachuvesiri S, Arpornsujaritkun N, et al. Effect of medication adherence on renal allograft outcome in postkidney transplant patients. Journal of the Nephrology Society of Thailand 2022;27(3):68-81.
World Health Organization. Adherence to long-term therapies: evidence for action. Geneva. 2003.
Chapman JR. Compliance: the patient, the doctor, and the medication? Transplantation 2004;77(5):782-6.
Kuypers DR, Peeters PC, Sennesael JJ, Kianda MN, Vrijens B, Kristanto P, et al. Improved adherence to tacrolimus once-daily formulation in renal recipients: a randomized controlled trial using electronic monitoring. Transplantation 2013;95(2):333-40.
Myaskovsky L, Jesse MT, Kuntz K, Leino AD, Peipert JD, Russell CL, et al. Report from the American Society of Transplantation Psychosocial
Community of Practice Adherence Task Force: Real-world options for promoting adherence in adult recipients. Clin Transplant 2018;32(9):e13353
