ปัจจัยที่มีผลต่อความยากในการผ่าตัดถุงน้ำดีผ่านกล้อง
Main Article Content
บทคัดย่อ
ภูมิหลัง : การผ่าตัดถุงน้ำดีผ่านกล้อง (laparoscopic cholecystectomy, LC) ในปัจจุบันถือเป็นมาตรฐานในการรักษาโรคของถุงน้ำดีแทนที่การผ่าตัดแบบเปิด ยังคงมีความแตกต่างในด้านความยากง่ายและภาวะแทรกซ้อนอยู่
วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาถึงปัจจัยที่มีผลต่อความยากในการผ่าตัด LC
วัสดุและวิธีการ : เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบตัดขวาง โดยทบทวนย้อนหลังจากเวชระเบียนผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัด LC ในรพ.ลำปางระหว่างเดือน ก.ย. 2545 – มิ.ย. 2552 โดยศัลยแพทย์ 1 คน เกณฑ์การคัดเลือกได้แก่ นิ่วถุงน้ำดีที่มีอาการ, โรคถุงน้ำดีอักเสบเฉียบพลันที่ผ่าตัดภายใน 72 ชั่วโมง, resolved
cholecystitis ที่ผ่าตัดภายหลัง 4 สัปดาห์และ gallstone pancreatitis แบ่งออกเป็น 4 กลุ่มตามระยะเวลาผ่าตัดคือ ง่าย (< 60 นาที), ปานกลาง (60-120 นาที), ยาก (>120 นาที) และกลุ่มที่ต้องเปลี่ยนการผ่าตัดเป็นแบบเปิด บันทึกข้อมูลทั่วไป จำนวนช่องเปิดเข้าช่องท้อง (port) จำนวนวันนอนโรงพยาบาล และภาวะแทรกซ้อน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา เปรียบเทียบผลระหว่างกลุ่มโดยใช้ Pearson’s chi-square
test และ Kruskal–Wallis test
ผลการศึกษา : ผู้ป่วย 139 รายที่ผ่าตัด LC ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (74.1%) อายุเฉลี่ย 53 ปี (พิสัย 22-80) แบ่งเป็นกลุ่มง่าย 21.6% ปานกลาง 53.9% ยาก 20.2% และที่ต้องเปลี่ยนเป็นแบบเปิด 4.3% ปัจจัยที่ไม่มีผลต่อระยะเวลาการผ่าตัด LC ได้แก่ อายุ เพศ น้ำหนัก สภาวะผู้ป่วยก่อนผ่าตัด โรคที่พบร่วมและประวัติได้รับการผ่าตัดช่องท้องมาก่อน ส่วนปัจจัยที่มีผลต่อระยะเวลาการผ่าตัด ได้แก่ การวินิจฉัยโรคก่อนการผ่าตัดซึ่งพบว่า โรคถุงน้ำดีอักเสบเฉียบพลันจะเพิ่มระยะเวลาการผ่าตัดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001) ในขณะที่โรคนิ่วในถุงน้ำดีที่มีอาการและ resolved cholecystitis ใช้ระยะเวลาผ่าตัดน้อยกว่าอย่างมีนัยสำคัญ(p =0.003 และ 0.038 ตามลำดับ) กลุ่มที่ผ่าตัดง่ายใช้จำนวน port น้อยกว่ากลุ่มที่ผ่าตัดยาก รวมทั้งใช้ระยะเวลาอยู่โรงพยาบาลและเกิดภาวะแทรกซ้อนของท่อร่วมน้ำดีน้อยกว่า (p=0.002 และ <0.001 ตามลำดับ)
สรุป : การวินิจฉัยโรคก่อนการผ่าตัดเป็นปัจจัยเดียวที่มีผลต่อความยากในการผ่าตัด LC โรคถุงน้ำดีอักเสบเฉียบพลันเพิ่มความยากและเกิดภาวะแทรกซ้อนสูงกว่าการผ่าตัดเมื่อการอักเสบทุเลาแล้ว
Article Details

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ส่งมาลงพิมพ์ต้องไม่เคยพิมพ์หรือกำลังได้รับการพิจารณาตีพิมพ์ในวารสารอื่น เนื้อหาในบทความต้องเป็นผลงานของผู้นิพนธ์เอง ไม่ได้ลอกเลียนหรือตัดทอนจากบทความอื่น โดยไม่ได้รับอนุญาตหรือไม่ได้อ้างอิงอย่างเหมาะสม การแก้ไขหรือให้ข้อมูลเพิ่มเติมแก่กองบรรณาธิการ จะต้องเสร็จสิ้นเป็นที่เรียบร้อยก่อนจะได้รับพิจารณาตีพิมพ์ และบทความที่ตีพิมพ์แล้วเป็นสมบัติ ของลำปางเวชสาร
References
Keen AP, Profiles JB. Complication of biliary tract. In: Stephen MC, Barquist E, Partricia MB, editors. Complication in surgery and trauma. 2nd ed. New York: Saunder; 2006.p.87-92.
สรรชัย กาญจนลาภ. Complication of gallbladder surgery. ใน: สุรพงษ์ สุภาภรณ์, สุมิตร วงศ์เกียรติขจร, วิชัย วาสนาสิริ, จรัสพงษ์ เกษมงคล, บรรณาธิการ. Surgical complication. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร:โฆสิตการพิมพ์; 2546.หน้า.217-25.
Gupta V, Chowdri N, Wani NA, Naqash S. Lap v/s open cholecystectomy: a prospective study of 800 patients. JK Science 2009; 11:11-5.
Memon W, Khanzada TW, Samad A, Laghari MH. Complication of laparoscopic cholecystectomy at ISRA University Hospital, Hyderabad. Pak J Med Sci Q 2009; 25:69-73.
Yaghoubian A, Saltmarsh G, Rosing- DK, Lewis RJ, Stabile BE, de Virgilio C. Decreased bile duct injury rate during laparoscopic cholecystectomy in the era of the 80 hour resident workweek. Arch Surg 2008; 143:847-51.
ศักดิ์ชาย เรืองสิน, ธันต์ชนก วนสุวรรณกุล, สุรศักดิ์ สังขทัต ณ อยุธยา. ผลการผ่าตัดของผู้ป่วยที่มารับการผ่าตัดถุงน้ำดีโดยวิธีการส่องกล้องในโรงพยาบาลสงขลานครินทร์. สงขลานครินทร์เวชสาร 2550; 25:315-21.
Kim YJ, Park YK, Chi KC, Lee JH, Chang IT, Kim SJ. Clinical analysis of 2504 cases of a laparoscopic cholecystectomy and 2672 cases of an open cholecystectomy. J Korean Surg Soc 1998; 55:749-56.
Kama NA, Kologlu M, Doganay M, Reis E, Atli M, Dolapci M. A risk score for conversion from laparoscopic to open cholecystectomy. Am J Surg 2001; 181:520-5.
Schrenk P, Woisetschlager R, Rieger R, Wayand WU. A diagnostic score to predict the difficulty of a laparoscopic cholecystectomy from preoperative variables. Surg Endosc 1998; 12:148-50.
Santambrogio R, Montorsi M, Bianchi P, Opocher E, Schubert L, Verga M, et al. Technical difficulties and complications during laparoscopic cholecystectomy: predictive use of preoperative ultrasonography. World J Surg 1996; 20:978-82.
ชาญชัย นิมิตวาณิช. Difficult LC. ใน: ประยุทธ ศิริวงษ์, เพชร เกษตรสุวรรณ, ชาญชัย นิมิตรวาณิช, บรรณาธิการ. ศัลยศาสตร์ทั่วไป 5 Tip and technique in operative surgery. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร:โฆษิตการพิมพ์; 2550. หน้า.307-31.
Gerhard R. Jatzko GR, Lisborg PH, Pertl AM, Stettner HM. Multivariate comparison of complications after laparoscopic cholecystectomy and open cholecystectomy. Ann Surg 1995; 221:381-6.
Stevens KA, Chi A, Lucas LC, Porter JM, Williams MD. Immediate laparoscopic cholecystectomy for acute cholecystitis: no need to wait. Am J Surg 2009;192:756–61.
Low JK, Barrow P, Owera A, Ammori BJ. Timing of laparoscopic cholestectomy for acute cholecystitis: evidence to support a proposal for an early interval surgery. Am Surg 2007; 73:1188-92.
Weigand K, Koninger J, Eneke J, Buchler MW, Stremmel W, Gutt CN. Acute cholecystitis - early laparoskopic surgery versus antibiotic therapy and elective cholecystectomy: ACDC-study. Trials 2007;8:29.