การประยุกต์ใช้โปรแกรมส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนและการสนับสนุนทางสังคม ในการออกกำลังกายเพื่อรักษาโรคเบาหวานในผู้สูงอายุ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ภูมิหลัง: การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอช่วยให้ผู้ป่วยเบาหวานควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ การรับรู้สมรรถนะแห่งตนและสนับสนุนทางสังคมในการออกกำลังกายมีประโยชน์ต่อผู้สูงอายุ
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนและการสนับสนุนทางสังคมในการออกกำลังกายต่อระดับน้ำตาลเฉลี่ยสะสม (HbA1c) ของผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2
วัสดุและวิธีการ: เป็นการวิจัยกึ่งทดลองแบบมีกลุ่มควบคุมวัดก่อนและหลังการทดลอง ในผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 อายุ 60 ปีขึ้นไป รักษาที่ รพ.แม่พริกตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ - มิถุนายน พ.ศ. 2554 เป็นเวลา 15 สัปดาห์ คัดเลือกประชากรแบบเฉพาะเจาะจงด้วยการจับคู่ให้มีลักษณะใกล้เคียงกันมากที่สุด แบ่งเป็น 2 กลุ่มๆ ละ 25 ราย กลุ่มควบคุมได้รับการดูแลตามปกติจากคลินิกเบาหวาน กลุ่มทดลองได้ใช้โปรแกรมส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนและการสนับสนุนทางสังคมในการออกกำลังกาย บันทึกคะแนนพฤติกรรมการบริโภคอาหาร การออกกำลังกาย การรับรู้สมรรถนะแห่งตน การสนับสนุนทางสังคมและ
ระดับ HbA1c ในสัปดาห์ที่ 1 และ 15 เปรียบเทียบระหว่างกลุ่มด้วย Chi-square, Fisher’s exact test และ paired t-test
ผลการศึกษา: ผู้ป่วยร้อยละ 60 เป็นเพศหญิง อายุเฉลี่ย 66.4 ปี (พิสัย 60 - 75 ปี) ส่วนใหญ่เป็นเบาหวานไม่เกิน 5 ปี มีดัชนีมวลกายอยู่ในเกณฑ์ปกติ ภายหลังเข้าร่วมโปรแกรม กลุ่มทดลองมีคะแนนพฤติกรรมการออกกำลังกายรับรู้สมรรถนะแห่งตนการสนับสนุนสังคมสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญ(p<0.001) แตมี่ค่า HbA1c ต่ำกว่า (p<0.001) ส่วนคะแนนพฤติกรรมการบริโภคอาหารไม่แตกต่างกัน (p=0.824)
สรุป: โปรแกรมส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนและการสนับสนุนทางสังคมจากสมาชิกในครอบครัว ทำให้ผู้ป่วยเบาหวานที่สูงอายุ มีการออกกำลังกายอย่างต่อเนื่องและลดระดับน้ำตาลเฉลี่ยสะสมได้
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ส่งมาลงพิมพ์ต้องไม่เคยพิมพ์หรือกำลังได้รับการพิจารณาตีพิมพ์ในวารสารอื่น เนื้อหาในบทความต้องเป็นผลงานของผู้นิพนธ์เอง ไม่ได้ลอกเลียนหรือตัดทอนจากบทความอื่น โดยไม่ได้รับอนุญาตหรือไม่ได้อ้างอิงอย่างเหมาะสม การแก้ไขหรือให้ข้อมูลเพิ่มเติมแก่กองบรรณาธิการ จะต้องเสร็จสิ้นเป็นที่เรียบร้อยก่อนจะได้รับพิจารณาตีพิมพ์ และบทความที่ตีพิมพ์แล้วเป็นสมบัติ ของลำปางเวชสาร
เอกสารอ้างอิง
สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร. สถิติประชากรและเคหะ. [cited 2005 August] Available from:URL:http://service.nso.go.th/nso/data/data23/stat_23/toc_1/1.1.6-8.xls.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร. สถิติประชากรและเคหะ. [cited 2008 October]. Available from:URL:http://service.nso.go.th/agre/warehouse/th/warehouse_t.htm.
แผนกผู้ป่วยนอก กลุ่มการพยาบาล โรงพยาบาลแม่พริก. สรุปผลการปฏิบัติงานคลินิกพิเศษ;2554.
Galbo H, Richter EA. Exercise. In: Defronzo RA, Ferrannini E, Keen H, limmet P, editors. International textbook of diabetes mellitus. West Sussex: John Wiley & Sons; 2004.p.771-94.
Boulé NG, Haddad E, Kenny GP, Wells GA, Sigal RJ. Effects of exercise in glycemic control and body mass in type 2 diabetes mellitus: a meta-analysis of controlled clinical trials. JAMA 2001;286(10):1218-27.
ปาลีรัตน์ พรทวีกัณทา. แบบแผนชีวิตที่ส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุในจังหวัดลำปาง [วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตร์มหาบัณฑิต]. สาขาวิชาการพยาบาลผู้สูงอายุ, บัณฑิตวิทยาลัย, เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2541.
Ryan AS. Insulin resistance with aging: effects of diet and exercise. Sports Med 2000;30(5);327-46.
Bandura A. Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychol Rev 1977;84(2):191-215.
House JS. Work stress and social support. New Jersey: Prentice Hall;1981.
ฉัตรชัย ใหม่เขียว. ผลของการเพิ่มสมรรถนะแห่งตนร่วมกับการสนับสนุนทางสังคมต่อพฤติกรรมการออกกำลังกายของผู้สูงอายุ [วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตร์มหาบัณฑิต]. สาขาวิชาการพยาบาลผู้สูงอายุ, บัณฑิตวิทยาลัย, เชียงใหม่:มหาวิทยาลัยเชียงใหม่;2544.
พิมผกา ปัญโญใหญ่. ผลของโปรแกรมการส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนและการสนับสนุนทางสังคมต่อพฤติกรรมการออกกำลังกายในผู้สูงอายุโรคเบาหวาน [วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตร์มหาบัณฑิต]. สาขาวิชาการพยาบาลผู้สูงอายุ, บัณฑิตวิทยาลัย, เชียงใหม่:มหาวิทยาลัยเชียงใหม่;2550.
พรนภา ไชยอาสา. ผลของโปรแกรมการส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนและการสนับสนุนทางสังคมต่อพฤติกรรมการออกกำลังกายในผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 [วิทยานิพันธ์พยาบาลศาสตร์มหาบัณฑิต]. สาขาวิชาการพยาบาลผู้สูงอายุ, บัณฑิตวิทยาลัย, เชียงใหม่:มหาวิทยาลัยเชียงใหม่;2550.
Pender NJ, Murdaugh CL, Parsons MA. Heath promotion in nursing practice. New Jersey: Pearson Education;2006.
Keeling DI, Price PE, Jones E, Harding KG. Social support: some pragmatic implications for health care professionals. J Adv Nurs 1996;23(1):76-81.
อัญชลี แสนอ้วน. ผลของการพยาบาลระบบสนับสนุนและให้ความรู้ต่อการดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวานชนิดไม่พึ่งอินสุลิน โรงพยาบาลพิบูลมังสาหาร จังหวัดอุบลราชธานี [วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตร์มหาบัณฑิตสาธารณสุขศาสตร์]. สาขาวิชาการพยาบาลสาธารณสุข, บัณฑิตวิทยาลัย, กรุงเทพฯ:มหาวิทยาลัยมหิดล;2542.
Con VS, Hafdahl AR, Mehr DR, Lemaster JW, Brown SA, Nielson PJ. Metabolic effects of interventions to increase exercise in adults with type 2 diabetes. Diabetologia 2007;50(3):913-21.
