ความชุกและปัจจัยที่สัมพันธ์ต่อการเกิดภาวะระบบประสาทอัตโนวัติทำงานผิดปกติ ในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่ได้รับการบำบัดทดแทนไตด้วยวิธีการล้างไตทางช่องท้องแบบต่อเนื่อง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ภูมิหลัง: ระบบประสาทอัตโนวัติทำงานผิดปกติ (autonomic dysfunction, AD) พบได้บ่อยในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง (CKD) อาจทำให้เกิดความดันโลหิตต่ำ หัวใจเต้นผิดจังหวะ และการเสียชีวิตเฉียบพลัน ยังขาดข้อมูลของภาวะนี้ในผู้ป่วย CKD ที่ได้รับการบำบัดทดแทนไตด้วยวิธีการล้างไตทางช่องท้องแบบต่อเนื่อง (CAPD)
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความชุกและปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะ AD ในผู้ป่วย CKD ที่ได้รับ CAPD
วัสดุและวิธีการ: เป็นการศึกษาเชิงสังเกตการณ์แบบไปข้างหน้า ในผู้ป่วย CKD ที่ได้รับ CAPD ในศูนย์โรคไต รพ.ลำปาง ช่วงเดือน ส.ค.2562 - ม.ค.2563 ทดสอบภาวะ AD ด้วยการตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจเพื่อประเมินการตอบสนองของอัตราการเต้นของหัวใจต่อการหายใจลึกใน 1 นาที วิเคราะห์ทางสถิติเปรียบเทียบระหว่างกลุ่มที่มีและไม่มีภาวะ AD วิเคราะห์หาปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะ AD ด้วย regression analysis
ผลการศึกษา: ผู้ป่วยเข้าร่วมในการศึกษา 130 ราย พบว่ามีภาวะ AD 93 ราย (ร้อยละ 71.5) พบโรคเบาหวานและภาวะน้ำหนักเกิน ในกลุ่ม AD มากกว่ากลุ่ม non-AD (ร้อยละ 51.6 vs 27.0, p=0.012 และร้อยละ 49.5 vs 21.6, p=0.005, ตามลำดับ) อัตราส่วนของผู้ป่วยในกลุ่ม AD ที่ได้รับยาขับปัสสาวะ (ร้อยละ77.4 vs 56.8, p=0.030) และ beta-blocker (ร้อยละ 60.2 vs 32.4, p=0.006) มีสูงกว่ากลุ่ม non-AD ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะ AD เมื่อวิเคราะห์ด้วย univariate analysis คือ ภาวะน้ำหนักเกิน (OR 3.55, 95%CI 1.47-8.57, p=0.005), โรคเบาหวาน (OR 2.88, 95%CI 1.25-6.62, p=0.013), การได้รับยา beta blockers (OR 3.15, 95%CI 1.41-7.05, p=0.005), ยาขับปัสสาวะ (OR 2.61, 95%CI 1.16-5.88, p=0.02) และเมื่อวิเคราะห์ด้วย multivariate analysis คือ ภาวะน้ำหนักเกิน (OR 2.65, 95%CI 1.03-6.85, p=0.044) และโรคเบาหวาน (OR 2.42, 95%CI 1.01-5.84, p=0.049).
สรุป: ผู้ป่วย CKD ที่ได้รับ CAPD พบความชุกของภาวะ AD ร้อยละ 71.5 ภาวะน้ำหนักเกินและโรคเบาหวานเป็นปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะนี้
Article Details
บทความที่ส่งมาลงพิมพ์ต้องไม่เคยพิมพ์หรือกำลังได้รับการพิจารณาตีพิมพ์ในวารสารอื่น เนื้อหาในบทความต้องเป็นผลงานของผู้นิพนธ์เอง ไม่ได้ลอกเลียนหรือตัดทอนจากบทความอื่น โดยไม่ได้รับอนุญาตหรือไม่ได้อ้างอิงอย่างเหมาะสม การแก้ไขหรือให้ข้อมูลเพิ่มเติมแก่กองบรรณาธิการ จะต้องเสร็จสิ้นเป็นที่เรียบร้อยก่อนจะได้รับพิจารณาตีพิมพ์ และบทความที่ตีพิมพ์แล้วเป็นสมบัติ ของลำปางเวชสาร
เอกสารอ้างอิง
Krishnan AV, Kiernan MC. Neurological complications of chronic kidney disease. Nat Rev Neurol. 2009;5(10):542-51.
Arnold R, Issar T, Krishnan AV, Pussell BA. Neurological complications in chronic kidney disease. JRSM Cardiovasc Dis. 2016;5:2048004016677687.
Sidhu MS, Dellsperger KC. Cardiovascular problems in dialysis patients: impact on survival. Adv Perit Dial. 2010;26:47-52.
Genovesi S, Porcu L, Luise MC, Riva H, Nava E, Contaldo G, et al. Sudden death in end stage renal disease: comparing hemodialysis versus peritoneal dialysis. Blood Purif. 2017;44(1):77-88.
Agrawal A, Saran R, Khanna R. Management of orthostatic hypotension from autonomic dysfunction in diabetics on peritoneal dialysis. Perit Dial Int. 1999;19(5):415-7.
Jassal SV, Douglas JF, Stout RW. Prevalence of central autonomic neuropathy in elderly dialysis patients. Nephrol Dial Transplant. 1998;13(7):1702-8.
Polak G, Strozecki P, Grzesk G, Manitius J, Grabczewska Z, Przybyl R. Effect of parathormone on heart rate variability in hemodialysis patients. Auton Neurosci. 2004;115(1-2):94-8.
Spallone V, Ziegler D, Freeman R, Bernardi L, Frontoni S, Pop-Busui R, et al. Cardiovascular autonomic neuropathy in diabetes: clinical impact, assessment, diagnosis, and management. Diabetes Metab Res Rev. 2011;27(7):639-53.
Ussawawongaraya W, Spilles N, Nilwarangkoon S, Jariyapongskul A. The correlation of parathyroid hormone and heart rate variability in CAPD patients. J Med Assoc Thai. 2013;96(5):595-602.
Ussawawongaraya W, Woraratsoontorn P, Promprasit N, Spilles N, Cheewinsiriwat S, Bunlue chokchai C. Effect of obesity on cardiac autonomic nervous system of continuous ambulatory peritoneal dialysis patients. Journal of Applied Science. 2016;15:90-102.
Savica V, Musolino R, Di Leo R, Santoro D, Vita G, Bellinghieri G. Autonomic dysfunction in uremia. Am J Kidney Dis. 2001;38(4 Suppl 1):S118-21.
Gupta A, Jain G, Kaur M, Jaryal AK, Deepak KK, Bhowmik D, et al. Association of impaired baroreflex sensitivity and increased arterial stiffness in peritoneal dialysis patients. Clin Exp Nephrol. 2016;20(2):302-8.
Sahin M, Kayatas M, Urun Y, Sennaroglu E, Akdur S. Performing only one cardiovascular reflex test has a high positive predictive value for diagnosing autonomic neuropathy in patients with chronic renal failure on hemodialysis. Ren Fail. 2006;28(5):383-7.
Pei J, Tang W, Li LX, Su CY, Wang T. Heart rate variability predicts mortality in peritoneal dialysis patients. Ren Fail. 2015;37(7):1132-7.
Malik S, Winney RJ, Ewing DJ. Chronic renal failure and cardiovascular autonomic function. Nephron.
;43(3):191-5.
Mallamaci F, Zoccali C, Ciccarelli M, Briggs JD. Autonomic function in uremic patients treated by hemodialysis or CAPD and in transplant patients. Clin Nephrol. 1986;25(4):175-80.
Yung JC, Tsui YT, Wong CK, Cheng YL, Yu AWY. Autonomic dysfunction in non-diabetic continuous ambulatory peritoneal dialysis patients as measured by sympathetic skin response. Hong Kong Journal of Nephrology.
;5(1):34-9.
Ewing DJ, Clarke BF. Diagnosis and management of diabetic autonomic neuropathy. Br Med J (Clin Res Ed). 1982;285(6346):916-8.
Drory VE, Korczyn AD. Sympathetic skin response: age effect. Neurology.1993;43:1818-20.
Garvey WT, Mechanick JI, Brett EM, Garber AJ, Hurley DL, Jastreboff AM, et al. American Association of Clinical Endocrinologists and American College of Endocrinology comprehensive clinical practice guidelines for medical care of patients with obesity. Endocr Pract. 2016;22Suppl 3:1-203.
Paolisso G, Manzella D, Montano N, Gambardella A, Varricchio M. Plasma leptin concentrations and cardiac autonomic nervous system in healthy subjects with different body weights. J Clin Endocrinol Metab. 2000;85(5):1810-4.
Emdin M, Gastaldelli A, Muscelli E, Macerata A, Natali A, Camastra S, et al. Hyperinsulinemia and autonomic nervous system dysfunction in obesity: effects of weight loss. Circulation. 2001;103(4):513-9.
Esler M, Straznicky N, Eikelis N, Masuo K, Lambert G, Lambert E. Mechanisms of sympathetic activation in obesity-related hypertension. Hypertension. 2006;48(5):787-96.
Smith MM, Minson CT. Obesity and adipokines: effects on sympathetic overactivity. J Physiol. 2012;590(8):1787-801.
Saxton SN, Withers SB, Heagerty AM. Emerging roles of sympathetic nerves and inflammation in perivascular adipose tissue. Cardiovasc Drugs Ther. 2019;33(2):245-59.
