ปัจจัยที่มีผลต่อภาวะเลือดออกในสมอง ภายหลังการให้ยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดดำ ในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบ หรืออุดตันเฉียบพลัน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ภูมิหลัง: ข้อมูลเกี่ยวกับภาวะแทรกซ้อนจากเลือดออกในสมอง ภายหลังจากการให้ยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดดำเพื่อรักษาโรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตันเฉียบพลันในประเทศไทยยังมีการศึกษาไม่มากนัก
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดภาวะเลือดออกในสมองของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตันเฉียบพลันที่ได้รับการรักษาด้วยยาละลายลิ่มเลือด ในห้องฉุกเฉิน รพ.ลำปาง
วัสดุและวิธีการ: เป็นการศึกษาแบบ retrospective cohort study ในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตันเฉียบพลัน 391 ราย ที่ได้รับยาละลายลิ่มเลือดที่ห้องฉุกเฉิน รพ.ลำปางตั้งแต่ มิ.ย.2551 - ก.ย.2559 บันทึกข้อมูลพื้นฐาน ผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ ผลเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมอง เปรียบเทียบ 3 กลุ่มได้แก่ กลุ่มที่ไม่มีเลือดออกในสมอง, มีเลือดออกในสมองแต่ไม่มีอาการ (asymptomatic ICH, asICH) และมีเลือดออกในสมองร่วมกับอาการทางระบบประสาทที่ทรุดลง (symptomatic ICH, sICH) วิเคราะห์ปัจจัยเสี่ยงที่มีผลต่อภาวะเลือดออกในสมองด้วยสถิติ ordinal logistic regression
ผลการศึกษา: พบภาวะแทรกซ้อนเลือดออกในสมองร้อยละ 18.4 (asICH ร้อยละ 11.2, sICH 7.2) ปัจจัยเสี่ยงได้แก่ เพศชาย (RR1.88, 95%CI 1.12-3.16, p=0.017) เป็นเบาหวานร่วมกับเคยมีหลอดเลือดสมองตีบมาก่อน (RR 4.64, 95%CI 1.23-17.50, p=0.023) มีคะแนนประเมินความรุนแรงของโรคหลอดเลือดสมอง (NIHSS) ที่สูง (NIHSS 10-20: RR 1.87, 1.00-3.49, p=0.049; NIHSS>20: RR 2.96, 95%CI 1.26-6.95, p=0.013) และความดันโลหิตซีสโตลิกก่อนการรักษา ≥150 mmHg (RR 2.09, 95%CI 1.26-6.95, p=0.004)
สรุป: ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตันเฉียบพลันเพศชาย เป็นเบาหวานร่วมกับเคยมีเส้นเลือดในสมองตีบมาก่อน มีอาการทางสมองรุนแรง และมีความดันโลหิตสูง มีโอกาสเกิดภาวะเลือดออกในสมองสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญภายหลังจากการให้ยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดดำ
Article Details
บทความที่ส่งมาลงพิมพ์ต้องไม่เคยพิมพ์หรือกำลังได้รับการพิจารณาตีพิมพ์ในวารสารอื่น เนื้อหาในบทความต้องเป็นผลงานของผู้นิพนธ์เอง ไม่ได้ลอกเลียนหรือตัดทอนจากบทความอื่น โดยไม่ได้รับอนุญาตหรือไม่ได้อ้างอิงอย่างเหมาะสม การแก้ไขหรือให้ข้อมูลเพิ่มเติมแก่กองบรรณาธิการ จะต้องเสร็จสิ้นเป็นที่เรียบร้อยก่อนจะได้รับพิจารณาตีพิมพ์ และบทความที่ตีพิมพ์แล้วเป็นสมบัติ ของลำปางเวชสาร
เอกสารอ้างอิง
2. Jauch EC, Cucchiara B, Adeoye O, Meurer W, Brice J, Chan YY, et al. Part 11: adult stroke: 2010 American Heart Association guidelines for cardiopulmonary resuscitation and emergency cardiovascular care. Circulation 2010; 122(18 Suppl 3): S818-28.
3. Tissue plasminogen activator for acute ischemic stroke. The National Institute of Neurological Disorders and Stroke rt-PA Stroke Study Group. N Engl J Med 1995; 333(24): 1581-7.
4. Yamaguchi T, Mori E, Minematsu K, Nakagawara J, Hashi K, Saito I, et al. Alteplase at 0.6 mg/kg for acute ischemic stroke within 3 hours of onset: Japan Alteplase Clinical Trial (J-ACT). Stroke 2006; 37(7): 1810-5.
5. Wahlgren N, Ahmed N, Dávalos A, Ford GA, Grond M, Hacke W, et al. Thrombolysis with alteplase for acute ischaemic stroke in the safe implementation of thrombolysis in strokemonitoring study (SITS-MOST): an observational study. Lancet 2007; 369(9558): 275-82.
6. Toyoda K, Koga M, Naganuma M, Shiokawa Y, Nakagawara J, Furui E, et al. Routine use of intravenous low-dose recombinant tissue plasminogen activator in Japanese patients: general outcomes and prognostic factors from the SAMURAI register. Stroke 2009; 40(11): 3591-5.
7. Nakagawara J, Minematsu K, Okada Y, Tanahashi N, Nagahiro S, Mori E, et al. Thrombolysis with 0.6 mg/kg intravenous alteplase for acute ischemic stroke in routine clinical practice: the Japan post-Marketing Alteplase Registration Study (J-MARS). Stroke 2010; 41(9): 1984-9.
8. Whiteley WN, Slot KB, Fernandes P, Sandercock P, Wardlaw J. Risk factors for intracranial hem orrhage in acute ischemic stroke patients treated with recombinant tissue plasminogen activator: a systematic review and meta-analysis of 55 studies. Stroke 2012; 43(11): 2904-9.
9. Dharmasaroja PA, Muengtaweepongsa S, Pattaraarchachai J, Dharmasaroja P. Intracerebral hemorrhage following intravenous thrombolysis in Thai patients with acute ischemic stroke. J Clin Neurosci 2012; 19(6): 799-803.
10. Warinthorn P, Kittisak S, Boonrerk S, Somsak T, Kannikar K, Verajit C, et al. Risk factors for intracerebral hemorrhage after treatment with recombinant tissue-type plasminogen activator for acute ischemic stroke. Asian Biomedicine 2015; 9(3): 397-400.
11. Lokeskrawee T, Boonsri C, Nakakul N, Kawong K, Yottou L. Applying the lean production system to improve stroke fast track care in Lampang. Lampang Med J 2012; 33(2): 90-102.
