ผลการเสริมสร้างพลังอำนาจแบบมีส่วนร่วมของชุมชน ต่อการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก ในชุมชนบ้ำนเสม็ด จังหวัดนครราชสีมา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ภูมิหลัง: โรคไข้เลือดออกเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของประเทศ พบการระบาดเป็นประจำทุกปี
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลการเสริมสร้างพลังอำนาจแบบมีส่วนร่วมต่อการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกของชุมชนบ้านเสม็ด ต.หนองงูเหลือม อ.เฉลิมพระเกียรติ จ.นครราชสีมา
วัสดุและวิธีการ: เป็นการวิจัยเชิงทดลองเบื้องต้น ชนิดกลุ่มเดียวทดสอบก่อนและหลัง คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างอย่างเฉพาะเจาะจง 30 ราย จากตัวแทนชุมชนและบุคคลจากหน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้อง ดำเนินการในช่วง ก.ค.2558-ม.ค.2559 ใช้เครื่องมือ 3 ชุด ได้แก่ แนวทางการเสริมสร้างพลังอำนาจในการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก (ใช้กระบวนการเรียนรู้ 5 ขั้นตอน คือ การผ่านประสบการณ์, ระบุประสบการณ์, วิเคราะห์, วางแผนและปฏิบัติ), แบบสอบถามและแบบสำรวจลูกน้ำยุงลาย วิเคราะห์ข้อมูลทั่วไปด้วยสถิติเชิงพรรณนา เปรียบเทียบคะแนนความรู้และการปฏิบัติตนในการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก ค่าดัชนีสำรวจลูกน้ำยุงลาย house index และ container index ก่อนและหลังการทดลองโดยใช้สถิติ t-test
ผลการศึกษา: ภายหลังการทดลองพบว่า คะแนนเฉลี่ยความรู้เกี่ยวกับโรคไข้เลือดออก การป้องกันและการควบคุมโรค สูงกว่าก่อนการทดลอง (p<0.001), คะแนนการปฏิบัติตนในการป้องกันและการควบคุมโรคเพิ่มสูงขึ้น (p<0.001), ค่าดัชนีการสำารวจลูกน้ำยุงลายทั้ง house index และ container index ลดลง (p<0.001)
สรุป: การเสริมสร้างพลังอำนาจแบบมีส่วนร่วมส่งผลทางบวกต่อการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก เกิดการเปลี่ยนแปลงความรู้และการปฏิบัติตนได้ดีขึ้น ส่งผลให้ค่าดัชนีการสำรวจลูกน้ำยุงลายลดลง
Article Details
บทความที่ส่งมาลงพิมพ์ต้องไม่เคยพิมพ์หรือกำลังได้รับการพิจารณาตีพิมพ์ในวารสารอื่น เนื้อหาในบทความต้องเป็นผลงานของผู้นิพนธ์เอง ไม่ได้ลอกเลียนหรือตัดทอนจากบทความอื่น โดยไม่ได้รับอนุญาตหรือไม่ได้อ้างอิงอย่างเหมาะสม การแก้ไขหรือให้ข้อมูลเพิ่มเติมแก่กองบรรณาธิการ จะต้องเสร็จสิ้นเป็นที่เรียบร้อยก่อนจะได้รับพิจารณาตีพิมพ์ และบทความที่ตีพิมพ์แล้วเป็นสมบัติ ของลำปางเวชสาร
เอกสารอ้างอิง
2. สำนักควบคุมโรคติดต่อนำโดยแมลง. สถานการณ์โรคไข้เลือดออก 2556 [อินเทอร์เน็ต]. 2557 [เข้าถึงเมื่อ 27 ธันวาคม 2557]. เข้าถึงได้จาก http://www.thaivbd.org/n/uploads/file/file_PDF/Dengue/2557/2556.pdf.
3. กูอัณวาร์กูเมาะ, วิลาสินี อาแว, รุ่งนภา จันทรา, อติญาณ์ ศรเกษตริน, อังสินี กันสุขเจริญ. การวิจัยการมีส่วนร่วมของชุมชนในการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก หมู่บ้านบางหมู ตำบลบ้านน้ำบ่อ อำเภอปะนาเระ จังหวัดปัตตานี. วารสารศูนย์การศึกษาแพทยศาสตร์คลินิก โรงพยาบาลพระปกเกล้า 2559;33:218-29.
4. Gibson CH. A concept analysis of empowerment. J Adv Nurs 1991;16:354-61.
5. กุลนิดา อำไพรัตน์. การใช้กระบวนการสร้างพลังในการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกของชุมชน บ้านชายทะเล หมู่ที่ 5 ตำบลสะพลี อำเภอปะทิว จังหวัดชุมพร [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาสิ่งแวดล้อมศึกษา]. สุราษฎร์ธานี:มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี; 2553.
6. วรรณะ ชูศรีขาว. ผลการประยุกต์ใช้โปรแกรมแรงจูงใจเพื่อป้องกันโรคร่วมกับกระบวนการสร้างพลังของแกนนำสุขภาพประจำครอบครัวที่มีต่อการควบคุมและป้องกันโรคไข้เลือดออก ตำบลเพี้ยราม อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ [วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการระบบสุขภาพ]. มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม; 2553.
7. เกศิณี วงศ์สุบิน, ขวัญเมือง แก้วดำเกิง, ธนาดล เก่งการพานิช, มณฑา เก่งการพานิช. ผลของโปรแกรมการเสริมสร้างพลังอำนาจของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก ตำบลโป่งน้ำร้อน อำเภอโป่งน้ำร้อน จังหวัดจันทบุรี.วารสารศูนย์การศึกษาแพทยศาสตร์คลินิก โรงพยาบาลพระปกเกล้า 2559;33:196-209.
8. พูนสุข ช่วยทอง, บรรเทิง สุพรรณ์, เปรมวดี คฤหเดช. การมีส่วนร่วมของประชาชนในการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก จังหวัดศรีสะเกษ. วารสารเกื้อการุณย์ 2556;20:55-69.
9. ผ่องศรี พูลทรัพย์, รัชนี ครองระวะ, ภิรมย์ ลี้สุวรรณ, บรรณฑวรรณ หิรัญเคราะห์. การพัฒนาพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออกของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม) โดยการส่งเสริมการทำงานแบบมีส่วนร่วมตามสภาพจริง รพ.สต.ท่าผา อ.บ้านโป่ง จ.ราชบุรี. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข 2558;25:206-18.
10. นงนุช เสือพูมี, กุลฤดี จิตตยานันต์, วันดี วงศ์รัตนรักษ์, วัลทณี นาคศรีสังข์. ประสิทธิผลของโปรแกรมการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกในชุมชน โดยกระบวนการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข 2558;25:25-39.
11. หาญณรงค์ แสงแก. ผลของโปรแกรมสุขศึกษาในการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกของแกนนำครัวเรือน ตำบลเมืองไผ่ อำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว. วารสารราชภัฏ
พระนคร 2558;10:65-81.
12. สุวัฒน์ เรกระโทก. การพัฒนารูปแบบการมีส่วนร่วมในการป้องกันโรคไข้เลือดออกของประชาชนในเขตพื้นที่ สถานีอนามัยหนองใหญ่ ตำบลห้วยบง อำเภอด่านขุนทด จังหวัดนครราชสีมา [วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการพัฒนาสุขภาพชุมชน]. นครราชสีมา: มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา; 2553.
