ประสิทธิผลและความปลอดภัยของตำรับยาสมุนไพรศุขไสยาศน์ในโรคนอนไม่หลับเรื้อรัง : การศึกษาย้อนหลังเบื้องต้นในโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ตำรับยา “ศุขไสยาศน์” ซึ่งมีใบกัญชาปรุงผสม มีข้อบ่งใช้ในการบรรเทาอาการนอนไม่หลับ แต่ยังขาดข้อมูล
ประสิทธิผลและความปลอดภัย เนื่องจากพระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ ห้ามการเสพกัญชาซึ่งเป็นยาเสพติดให้
โทษประเภท 5 มานานกว่า 60 ปี ระเบียบวิธีศึกษา เป็นการศึกษาย้อนหลัง โดยสืบค้นเวชระเบียนผู้ป่วยโรคนอนไม่
หลับเรื้อรังที่มารักษาที่คลินิกกัญชาทางการแพทย์แผนไทย โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร จ.ปราจีนบุรี โดยผู้ป่วย
มีอาการนอนไม่หลับมากกว่า 1 เดือน ผลรวมคะแนนคุณภาพการนอนหลับ (Pittsburgh Sleep Quality Index: PSQI)
มากกว่า 5 คะแนน และมีผลการติดตามคุณภาพการนอนหลับอย่างน้อย 1 ครั้ง ผลการศึกษา มีผู้ป่วยทั้งสิ้น 25 ราย
แบ่งเป็นเพศหญิง 13 ราย และเพศชาย 12 ราย มีอายุเฉลี่ย 56 ± 13.08 ปี ค่าเฉลี่ยผลรวมคะแนนคุณภาพการนอนหลับ
(PSQI) ก่อนการรักษา เท่ากับ 14.76 ± 3.07 และหลังการติดตามอาการครั้งที่ 1 ถึง 6 เท่ากับ 10.56 ± 3.69, 7.70 ±
3.54, 9.30 ± 3.56, 8.71 ± 4.38, 7.20 ± 3.89, 8.00 ± 5.29 ตามลำดับ เมื่อเปรียบเทียบผลการรักษาก่อนและหลัง พบว่า
มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติทุกครั้ง (p < 0.05) ยกเว้นครั้งสุดท้าย โดยหลังการรักษามีผู้ป่วยที่มีคะแนน
คุณภาพการนอนหลับที่ดี (PSQI ≤ 5 คะแนน) 6 ราย และมีผลเพิ่มคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพ (EQ-5D-5L) เล็กน้อย
ทั้งนี้อาจเนื่องจากผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีตั้งแต่ก่อนการรักษา ด้านความปลอดภัย พบว่า ร้อยละ 64 เกิดอาการไม่พึง
ประสงค์ โดยพบการระคายเคืองทางเดินอาหารมากที่สุด อภิปรายและข้อสรุป ยาตำรับศุขไสยาศน์มีประสิทธิผลใน
การบรรเทาอาการนอนไม่หลับในผู้ป่วยกลุ่มโรคดังกล่าวอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติในช่วง 5 เดือนแรกของการรักษา ควรมีการศึกษาประสิทธิผลและความปลอดภัยของตำรับยานี้แบบไปข้างหน้าในผู้เข้าร่วมวิจัยกลุ่มใหญ่ขึ้นต่อไป และ
ควรพิจารณาปรับรูปแบบหรือพัฒนาตำรับยา ให้เหมาะสมเพื่อลดอาการไม่พึงประสงค์ที่อาจเกิดขึ้นได้
Article Details
เอกสารอ้างอิง
The Nation. 19 million Thais suffer from insomnia, says hospital director. [Internet]. 2019 Mar [cited 2020 Dec
; Available from: https://www.nationthailand.com/national/30365890
Lo CM, Lee PH. Prevalence and impacts of poor sleep on quality of life and associated factors of good sleepers
in a sample of older Chinese adults. Health Qual Life Outcomes. 2012;10:72.
Kim CE, Shin S, Lee HW, Lim J, Lee JK, Shin A, Kang D. Association between sleep duration and metabolic
syndrome: a cross-sectional study. BMC Public Health. 2018;18(1):720.
Hafner M, Martin S, Jirka T, Wendy MT, Christian VS. Why sleep matters—the economic costs of insufficient
sleep: A cross-country comparative analysis. RAND Europe [Internet]. 2016 [cited 2020 Dec 18]; [81 screens].
Available from: https://www.rand.org/pubs/research_reports/RR1791.html.
Market Think. Sleeping aids market overview. [Internet]. 2020 Oct [cited 2020 Dec 18]; Available from: https://
www.marketthink.co/10477
Soonthornvej S. Thai traditional medicine textbook “Paet Tam-Bon”. 1st ed. Bangkok: Ak-Sorn-Ni-Dti Printing;
138 p. (in Thai)
Watpo Thai traditional medical school, editor. Medicinal plant properties textbook (Part1). Bangkok: Bopit Kaanpim Printing; 1964. 53 p. (in Thai)
Office of the Nacrotics Control Board (North Region), editor. Marijuana-Hemp. 1st ed. 2001. 28 p. (in Thai)
Babson KA, Sottile J, Morabito D. Cannabis, cannabinoids, and sleep: A review of the literature. Curr
Psychiatry Rep. 2017;19(4):23.
Kuhathasan N, Dufort A, MacKillop J, Gottschalk R, Minuzzi L, Frey BN. The use of cannabinoids for sleep:
A critical review on clinical trials. Exp Clin Psychophar macol. 2019;27(4):383-401.
Notification of the Ministry of Public Health on Prescribing schedule 5 narcotic medicines containing cannabis
as an ingredient that can be consumed for the treatment of diseases or for research B.E. 2562. (2019, 29 March).
Government Gazette. Vol. 136. Special Section 94 Ngor. 11 April 2019.
Methipisit T, Mungthin M, Saengwanitch S, Ruangkana P, Chinwarun Y, Ruangkanchanasetr P, Panichkul S,
Ukritchon S, Mahakit P, Sithinamsuwan P. The development of sleep questionnaires Thai version (ESS, SASDQ,
and PSQI): Linguistic validation, reliability analysis and cut-off level to determine sleep related problems in
Thai population. J Med Assoc Thai. 2016;99(8):893-903.
Pattanaphesaj J, Thavorncharoensap M, Ramos-Goñi JM, Tongsiri S, Ingsrisawang L, Teerawattananon Y.
The EQ-5D-5L valuation study in Thailand. Expert Rev Pharmacoecon Outcomes Res. 2018;18(5):551-8.
Manjavong M, Limpawattana P, Mairiang P, Anutrakulchai S. Prevalence of insomnia and related impact: An
analysis from a university community. Int J Psychiatry Med. 2016;51(6):544-53.
Bhaskar S, Hemavathy D, Prasad S. Prevalence of chronic insomnia in adult patients and its correlation
with medical comorbidities. J Family Med Prim Care. 2016;5(4):780-4.
Chinvararak C, Tangwongchai S, Dumrongpiwat N. Sleep quality and its associated factors in the elderly
at Pracha Niwet Village. J Psychiatr Assoc Thailand [Internet]. 2018 Jun 29 [cited 2020 Dec 16]; 63(2): [12
screens]. Available from: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JPAT/article/view/131532 (in Thai)
Foundation of Thai Traditional Medicine. Constitutional examination. Thai traditional textbook. Bangkok: Chulalongkorn University Printing House; 2004. p. 9-10. (in Thai)
Chaiarj S., Panya P. Insomnia and related factors. The Thai Journal of Nursing Council. 2005;20(2):1-12. (in Thai)
Dos Santos RG, Guimarães FS, Crippa JAS, Hallak JEC, Rossi GN, Rocha JM, Zuardi AW. Serious adverse effects
of cannabidiol (CBD): a review of randomized controlled trials. Expert Opin Drug Metab Toxicol. 2020;16(6):517-
Policy-driven Committee in Public Relation for Medical use of Cannabis Ministry of Public Health. Thai traditional cannabis remedies: Suk-Sai-Yad. [Internet]. [cited 2020 Dec 16]; Available from: http://www.medcannabis.go.th. (in Thai)
Pattanacharoenchai N, Itharat A. Anti-allergic activity of Trikatuk Tripha and Trisarn remedies. Thammasat
Medical Journal. 2017;17(4):548-56. (in Thai)
Taqvi SI, Shah AJ, Gilani AH. Blood pressure lowering and vasomodulator effects of piperine. J Cardiovasc
Pharmacol. 2008;52(5):452-8.
Hasani H, Arab A, Hadi A, Pourmasoumi M, Ghavami A, Miraghajani M. Does ginger supplementation lower
blood pressure? A systematic review and meta-analysis of clinical trials. Phytother Res. 2019;33(6):1639-47.
Sheriff OL, Olatubosun OT, Okesina K, Owoyele B. The effect of Zingiber officinale (ginger) extract on blood
pressure and heart rate in healthy humans. IOSR Journal of Dental and Medical Sciences. 2014;13(10):76-8
Inchan A, Promma P, Yoysungnoen B, Chootip K. Cardiovascular action of Piper longum. Planta Medica.
;74(09):PA15
Dinakorn Na Ayudhaya K (editor). Medical use of cannabis. Academic Conference for Medical use of Cannabis
in Thai Traditional Medicine; 2019 Apr 29-30; TK Palace Convention Hotel, Bangkok. (in Thai)
Amorndoljai P. The use of ginger (Zingiber officinale Roscoe) in treatment and relieves symptom of osteoarthritis. Journal of Health and Health Management. 2016;3(2):12-22. (in Thai)
Kumar S, Kamboj J, Suman, Sharma S. Overview for Various Aspects of the Health Benefits of Piper Longum
Linn. Fruit. J Acupunct Meridian Stud. 2011;4(2):134-40.
Whiting PF, Wolff RF, Deshpande S, Di Nisio M, Duffy S, Hernandez AV, Keurentjes JC, Lang S, Misso K, Ryder S,
Schmidlkofer S, Westwood M, Kleijnen J. Cannabinoids for medical use: A systematic review and meta-analysis.
JAMA. 2015;313(24):2456-73.
Latif Z, Garg N. The impact of marijuana on the cardiovascular system: A review of the most common
cardiovascular events associated with marijuana use. J Clin Med. 2020;9(6):1925.
