ความเที่ยงตรงตามเกณฑ์การวินิจฉัยโรคซึมเศร้า ของแบบประเมินอาการซึมเศร้า 9 คำถาม ฉบับปรับปรุงภาษากลาง

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ เพื่อทดสอบความเที่ยงตรงตามเกณฑ์การวินิจฉัยโรคซึมเศร้าของแบบประเมินอาการซึมเศร้า 9
คำถาม (9Q) ฉบับปรับปรุงภาษาไทยภาคกลาง หาค่าจุดตัด ความไว ความจำเพาะ และค่าการทำนายผลของ
แบบประเมินนี้
วิธีการศึกษา เป็นการศึกษาแบบ diagnostic test study design ในกลุ่มตัวอย่างประชากรภาคกลางอายุ 15 ปี
ขึ้นไป ที่สุ่มเลือกจากจังหวัดนครนายก นนทบุรี อยุธยา จำนวน 1,164 คน เก็บข้อมูลในช่วงเดือน มกราคม -
เมษายน 2560 โดยอาสาสมัครได้รับการสัมภาษณ์ด้วยแบบประเมินอาการซึมเศร้า9Q ฉบับปรับปรุงภาษาไทย
ภาคกลาง และแบบประเมิน Hamilton rating scale for depression(HRSD) จากพยาบาลทีมวิจัยที่ผ่านการ
ฝึกอบรมใช้เครื่องมือมาเป็นอย่างดี แล้วเข้ารับการตรวจสภาพจิตและสัมภาษณ์ด้วยเครื่องมือ Mini international
neuropsychiatric interview (M.I.N.I.) ฉบับภาษาไทยจากจิตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญที่ผ่านการฝึกอบรมการใช้
เครื่องมือเพื่อให้การวินิจฉัยโรคตามเกณฑ์สมาคมจิตแพทย์อเมริกันครั้งที่ 4 ฉบับปรับปรุง (DSM-IV-TR) วิเคราะห์
ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และหาค่า sensitivity, specificity, cut off point, Pearson Correlation Coefficient
และ ROC curve with 95% confidence interval
ผลการศึกษา กลุ่มตัวอย่าง 1,164 ราย เป็นเพศหญิง 742 ราย (ร้อยละ 63.75) อายุเฉลี่ย 39.15 (SD 18.75)
การศึกษาตำกว่ามัธยมปลาย (ร้อยละ 56.4) อาชีพรับจ้าง (ร้อยละ 35.3) ไม่มีโรคประจำตัว (ร้อยละ 66) ตรวจพบ
โรคซึมเศร้า depressive disorder คิดเป็นร้อยละ 5.58 โดยแบ่งเป็นชนิด Major depressive disorder (MDD)
ร้อยละ 3.44 Dysthymia ร้อยละ 2.75 คะแนนเฉลี่ยจากแบบประเมิน 9Qคือ 4.56 (SD 7.65) คะแนนเฉลี่ยจาก
แบบประเมิน Hamilton rating scale for depression คือ 3.72 (SD 4.48) ความสัมพันธ์ของค่าคะแนนจาก
แบบประเมิน 9Q กับแบบประเมิน Hamilton rating scale for depression อยู่ในเกณฑ์ดี ด้วยค่า Pearson’s
product-moment correlation = 0.719 (95% CI: 0.69 to 0.746) ค่าจุดตัดที่เหมาะสมคือคะแนนตั้งแต่ 7 ขึ้นไป
มีค่าความไวร้อยละ 86.15 ค่าความจำเพาะร้อยละ 83.12 ค่าความถูกต้องร้อยละ 83.29 ค่า positive likelihood
ratio =5.10 ค่า ROC area 0.897 (95%CI 0.85 to 0.943) เมื่อประเมินตามระดับความรุนแรงของอาการซึมเศร้า
พบว่า ช่วงค่าคะแนน 7-12 เป็นระดับเล็กน้อย มีค่าความไวร้อยละ 86.2 ความจำเพาะร้อยละ 83.1 ค่าทำนาย
ผลทดสอบที่เป็นบวกโอกาสเป็นโรคซึมเศร้า (positive likelihood ratio) เป็น 5.1 เท่า ช่วงค่าคะแนน 13-17 เป็น
ระดับปานกลาง มีค่าความไวร้อยละ 83.3 ความจำเพาะร้อยละ 93.2 ค่าทำนายผลทดสอบที่เป็นบวกโอกาสเป็น
โรคซึมเศร้าเป็น 12.2 เท่า ช่วงค่าคะแนนช่วง 18 ขึ้นไป เป็นระดับรุนแรง มีค่าความไวร้อยละ 80.0 ความจำเพาะ
ร้อยละ 95.2 ค่าทำนายผลทดสอบที่เป็นบวกโอกาสเป็นโรคซึมเศร้าเป็น 16.6 เท่า
สรุป แบบประเมิน 9Q ฉบับปรับปรุงภาษากลาง มีค่าจุดตัดที่เหมาะสมคือคะแนนตั้งแต่ 7 ขึ้นไป ได้ค่าความ
ไวและความจำเพาะสูง ความเที่ยงตรงตามเกณฑ์การวินิจฉัยโรคซึมเศร้า จึงน่าจะเป็นเครื่องมือที่เหมาะสมใน
การนำไปใช้ในระบบเฝ้าระวังโรคซึมเศร้าที่สถานบริการระดับปฐมภูมิ