ภาวะไตวายเฉียบพลันจากสารทึบรังสีชนิดแกโดลิเนียม: การศึกษาย้อนหลังเป็นเวลา 10 ปี

Main Article Content

ศรวณีย์ อริยนพรัตน์
วรรณิยา มีนุ่น
พรพรหม ศรีสาคร

บทคัดย่อ

บทนำ: การศึกษาที่ผ่านมาพบการเกิดความเป็นพิษต่อไตในผู้ป่วยความเสี่ยงสูงหลังได้รับยาฉีดแกโดลิเนียมในบางการศึกษาของยุโรปและอเมริกา ซึ่งปัจจุบันยังไม่มีข้อมูลการศึกษาในประชากรเอเชียที่สามารถยืนยันผลการศึกษาดังกล่าว
ระเบียบวิธีวิจัย: การศึกษานี้รวบรวมข้อมูลผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่มีค่าการทำงานไตน้อยกว่าหรือเท่ากับ 60 มล./นาที/1.73 ม2 ที่ได้รับยาฉีดแกโดลิเนียมร่วมในการตรวจวินิจฉัยด้วยเครื่องสนามแม่เหล็กไฟฟ้าระหว่างปี พ.ศ. 2556 ถึง พ.ศ. 2566 จากฐานข้อมูลโรงพยาบาลตติยภูมิ เพื่อศึกษาความชุก และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดความเป็นพิษต่อไต
ผลการวิจัย: จากผู้ป่วยทั้งหมด 182 ราย พบอุบัติการณ์การเกิดความเป็นพิษต่อไตจากยาฉีดแกโดลิเนียมที่ร้อยละ 4.4 จากการวิเคราะห์ข้อมูลแบบหลายตัวแปรพบปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ คือ อายุมากกว่า 65 ปี ที่ 6.374 เท่า ความดันโลหิตตัวล่างมากกว่า 80 มิลลิเมตรปรอท ที่ 6.148 เท่า และ ค่าการทำงานไตที่น้อยกว่า 30 มล./นาที/1.73 ม2 ที่ 7.920 เท่า และกราฟทำนายการเกิดความเป็นพิษต่อไตด้วยปัจจัยเสี่ยงดังกล่าว พบคะแนนที่ 2 จาก 3 มีความไวร้อยละ 87.5 ความจำเพาะร้อยละ 78.2
สรุป: การศึกษาพบอุบัติการณ์การเกิดความเป็นพิษต่อไตจากยาฉีดแกโดลิเนียมค่อนข้างต่ำ โดยปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ ได้แก่ อายุ และความดันโลหิตตัวล่างที่สูง และค่าการทำงานไตที่น้อยกว่า 30 มล./นาที/1.73 ม2

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
อริยนพรัตน์ ศ., มีนุ่น ว. ., & ศรีสาคร พ. . (2025). ภาวะไตวายเฉียบพลันจากสารทึบรังสีชนิดแกโดลิเนียม: การศึกษาย้อนหลังเป็นเวลา 10 ปี. วารสารสมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย, 31(3), 255–263. https://doi.org/10.63555/jnst.2025.280768
ประเภทบทความ
Original Article

เอกสารอ้างอิง

Mathur M, Jones JR, Weinreb JC. Gadolinium Deposition and Nephrogenic Systemic Fibrosis: A Radiologist’s Primer. Radiographics 2020;40(1):153–62. doi: 10.1148/rg.2020190110.

Thomsen HS, Stacul FS, Bellin MB, Bongartz G, Brismar T, Clement O, et al. ESUR Guidelines on Contrast Agents, European Society of Urogenital Radiology. European Journal of Radiology. 2018.

Carolyn W, Asch D, Bashir MSR, Callahan MJ, Dillman J, Ellis J, et al. ACR Manual On Contrast Media. American College of Radiology. 2024.

Niendorf HP, Haustein J, Cornelius I, Alhassan A, Clauss W. Safety of gadolinium-DTPA: extended clinical experience. Magn Reson Med 1991;22(2):222–8; discussion 9–32. doi: 10.1002/mrm.1910220212.

Arsenault TM, King BF, Marsh JW, Jr., Goodman JA, Weaver AL, Wood CP, et al. Systemic gadolinium toxicity in patients with renal insufficiency and renal failure: retrospective analysis of an initial experience. Mayo Clin Proc 1996;71(12):1150–4. doi: 10.4065/71.12.1150.

Prince MR, Arnoldus C, Frisoli JK. Nephrotoxicity of high-dose gadolinium compared with iodinated contrast. J Magn Reson Imaging 1996;6(1):162–6. doi: 10.1002/jmri.1880060129.

Swan SK, Lambrecht LJ, Townsend R, Davies BE, McCloud S, Parker JR, et al. Safety and pharmacokinetic profile of gadobenate dimeglumine in subjects with renal impairment. Invest Radiol 1999;34(7):443–8. doi: 10.1097/00004424-199907000-00001.

Eckardt KU, Kasiske B, Wheeler D, Uhlig K, Miskulin D, et al. KDIGO 2012 Clinical practice guideline for the evaluation and management of chronic kidney disease. Kidney Int. 2012;3:1-150.

Enderlein G. Daniel, Wayne W.: Biostatistics — A Foundations for Analysis in the Health Sciences. Wiley & Sons, New York—Chichester—Brisbane—Toronto—Singapore, 6th ed. 1995, 780 S., £58.—, ISBN 0–471–58852-0 (cloth). Biometrical Journal 2007;37(6):744–. doi: 10.1002/bimj.4710370610.

Rieger J, Sitter T, Toepfer M, Linsenmaier U, Pfeifer KJ, Schiffl H. Gadolinium as an alternative contrast agent for diagnostic and interventional angiographic procedures in patients with impaired renal function. Nephrol Dial Transplant 2002;17(5):824–8. doi: 10.1093/ndt/17.5.824.

Briguori C, Colombo A, Airoldi F, Melzi G, Michev I, Carlino M, et al. Gadolinium-based contrast agents and nephrotoxicity in patients undergoing coronary artery procedures. Catheter Cardiovasc Interv 2006;67(2):175–80. doi: 10.1002/ccd.20592.

Sam AD, 2nd, Morasch MD, Collins J, Song G, Chen R, Pereles FS. Safety of gadolinium contrast angiography in patients with chronic renal insufficiency. J Vasc Surg 2003;38(2):313–8. doi: 10.1016/s0741-5214(03)00315-x.

Ergun I, Keven K, Uruc I, Ekmekci Y, Canbakan B, Erden I, et al. The safety of gadolinium in patients with stage 3 and 4 renal failure. Nephrol Dial Transplant 2006;21(3):697–700. doi: 10.1093/ndt/gfi304.

Takahashi EA, Kallmes DF, Mara KC, Harmsen WS, Misra S. Nephrotoxicity of gadolinium-based contrast in the setting of renal artery intervention: retrospective analysis with 10-year follow-up. Diagn Interv Radiol 2018;24(6):378–84. doi: 10.5152/dir.2018.18172.

Do C, DeAguero J, Brearley A, Trejo X, Howard T, Escobar GP, et al. Gadolinium-Based Contrast Agent Use, Their Safety, and Practice Evolution. Kidney360 2020;1(6):561–8. doi: 10.34067/kid.0000272019.