น้ำตาลฟรุกโตส: ปัจจัยเสี่ยงโรคเบาหวานในหญิงตั้งครรภ์
คำสำคัญ:
น้ำตาลฟรุกโตส, โรคเบาหวาน, หญิงตั้งครรภ์บทคัดย่อ
ฟรุกโตส (fructose) เป็นน้ำตาลโมเลกุลเดี่ยว (monosaccharide) ประกอบด้วยธาตุคาร์บอน ไฮโดรเจน และออกซิเจน (C6H12O6) แบ่งได้เป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ (1) น้ำตาลฟรุกโตสธรรมชาติ (natural fructose) พบได้ในผลไม้และผักบางชนิด (2) น้ำตาลฟรุกโตสจากอ้อย (cane fructose) ผลิตอยู่ในน้ำตาลซูโครส ซึ่งประกอบด้วยฟรุกโตส และกลูโคส (3) น้ำตาลฟรุกโตสแปรรูปจากข้าวโพด (high fructose corn syrup) ผลิตอยู่ในรูปของเหลวเข้มข้นหรือผง การรับประทานอาหาร ผลไม้ ขนม และเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลฟรุกโตสสูงในปริมาณมากติดต่อกันเป็นเวลานานมีผลเสียต่อสุขภาพเนื่องจากกระบวนการเผาผลาญน้ำตาลฟรุกโตสเกิดขึ้นในตับเท่านั้น โดยตับจะสังเคราะห์เป็นไขมันไตรกลีเซอไรด์ และไลโปโปรตีน ทำให้เกิดภาวะไขมันในเลือดสูง ไขมันสะสมในเซลล์ตับ กล้ามเนื้อ และเนื้อเยื่อไขมันในร่างกาย เกิดภาวะดื้อต่ออินซูลิน ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงทำให้เกิดโรคเบาหวานและโรคอื่น ๆ ได้ในประชากรทั่วโลก ในกรณีที่หญิงตั้งครรภ์มีภาวะน้ำหนักเกินหรืออ้วน ร่วมกับการขาดการออกกำลังกายเป็นประจำก็จะทำให้เสี่ยงต่อการเป็นโรคเบาหวานได้มากขึ้น ในบทความนี้ผู้เขียนมีวัตถุประสงค์เพื่ออธิบายเกี่ยวกับน้ำตาลฟรุกโตสซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงทำให้เกิดโรคเบาหวานในหญิงตั้งครรภ์เพื่อให้บุคลากรในทีมสุขภาพมีความรู้ ความเข้าใจและนำไปใช้ในการส่งเสริมสุขภาพป้องกันการเกิดโรคเบาหวานต่อไป
References
American Diabetes Association: ADA. (2021). Classification and diagnosis of diabetes: Standards of medical care in diabetes. Diabetes Care, 44, s15-s33. https://doi.org/10.2337/dc21-S002
Churos, S., Kasinang, P., & Kaeokhieo, B. (2023). Pregnancy with gestational diabetes mellitus: Contributing factors and barriers to self-care. Singburi Hospital Journal, 32(2), A1-A16. (in Thai)
Dholariya, S. J., & Orrick, J. A. (2022). Biochemistry, fructose metabolism. Retrieved from https://www.ncbi.nih.gov/books/NBK576428
Egan, A. M., Dow, M. L., & Vella, A. (2020). A review of the pathophysiology and management of diabetes in pregnancy. Mayo Clinic proceedings, 95(12), 2734–2746. https://doi.org/10.1016/j.mayocp.2020.02.019
Cozma, A. I., & Sievenpiper, J. L. (2014). The role of fructose, sucrose and high-fructose corn syrup in diabetes. European endocrinology, 10(1), 51–60. https://doi.org/10.17925/EE.2014.10.01.51
Ferraris, R. P., Choe, J. Y., & Patel, C. R. (2018). Intestinal absorption of fructose. Annual Review of Nutrition, 38, 41–67. https://doi.org/10.1146/annurev-nutr-082117-051707
Geidl-Flueck, B., Hochuli, M., Németh, Á., Eberl, A., Derron, N., Köfeler, H. C., Tappy, L., Berneis, K., Spinas, G. A., & Gerber, P. A. (2021). Fructose- and sucrose- but not glucose-sweetened beverages promote hepatic de novo lipogenesis: A randomized controlled trial. Journal of Hepatology, 75(1), 46–54. https://doi.org/10.1016/j.jhep.2021.02.027
Gherardi, G., Monticelli, H., Rizzuto, R., & Mammucari, C. (2020). The mitochondrial Ca2+ uptake and the fine-tuning of aerobic metabolism. Frontiers in Physiology, 11, 554904. https://doi.org/10.3389/fphys.2020.554904
Hannou, S. A., Haslam, D. E., McKeown, N. M., & Herman, M. A. (2018). Fructose metabolism and metabolic disease. The Journal of Clinical Investigation, 128(2), 545–555. https://doi.org/10.1172/JCI96702
Kaewanun, C., & Pusomsri, P. (2022). The psychosocial state of pregnant women. EAU Heritage Journal Science and Technology, 16(2), 43–53. (in Thai)
Kanazawa, J., Kakisaka, K., Suzuki, Y., Yonezawa, T., Abe, H., Wang, T., & Takikawa, Y. (2022). Excess fructose enhances oleatic cytotoxicity via reactive oxygen species production and causes necroptosis in hepatocytes. Journal of Nutritional Biochemistry, 107, 109052. https://doi.org/10.1016/j.jnutbio.2022.109052
Ornoy, A., Becker, M., Weinstein-Fudim, L., & Ergaz, Z. (2021). Diabetes during Pregnancy: A maternal disease complicating the course of pregnancy with long-term deleterious effects on the offspring, a clinical review. International Journal of Molecular Sciences, 22(6), 2965. https://doi.org/10.3390/ijms22062965
Panmuang, S., & Amatayabundit, N. (2022). Effective factors associated with blood sugar among gestational diabetes mellitus at Mahasarakham hospital. Journal of MCU Nakhondhat, 9(4), 278-291. (in Thai)
Plows, J. F., Stanley, J. L., Baker, P. N., Reynolds, C. M., & Vickers, M. H. (2018). The pathophysiology of gestational diabetes mellitus. International Journal of Molecular Sciences, 19(11), 3342. https://doi.org/10.3390/ijms19113342
Saengai, A., & Suphunnakul, P. (2018). Risk factors affecting complications among patients with type 2 diabetes in Mueang District, Phitsanulok Province. EAU Heritage Journal Science and Technology, 12(3), 200–212. (in Thai)
Sribenchamas, N., & Samruayruen, K. (2020). Effects of health behavior modification program on self-management behavior of type 2 diabetic patients in Nabokham Sub-District, Muang District, Kamphaengphet Province. EAU Heritage Journal Science and Technology, 14(3), 149–160. (in Thai)
Sroisong, S., Rueankon, A., Fuongtong, P., & Kaewtankham, K. (2020). Quality of life and level of hemoglobin A1c among patients with type 2 diabetes mellitus. EAU Heritage Journal Science and Technology, 14(1), 71–84. (in Thai)
Suphunnakul, P., Songthap, A., Sirinual, S., & Limrerklamruke, A. (2018). Effectiveness of behavior change program for knowledge of self-diabetes management and blood sugar level among risk group of type 2 diabetes mellitus in Sukhothai Province. EAU Heritage Journal Science and Technology, 12(3), 141–153. (in Thai)
Sweeting, A., Hannah, W., Backman, H., Catalano, P., Feghali, M., Herman, W. H., Hivert, M. F., Immanuel, J., Meek, C., Oppermann, M. L., Nolan, C. J., Ram, U., Schmidt, M. I., Simmons, D., Chivese, T., & Benhalima, K. (2024). Epidemiology and management of gestational diabetes. Lancet (London, England), 404(10448), 175–192. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(24)00825-0
Youngwanichsetha, S., & Teeintong, K. (2023). Pregnancy outcomes and related factors. EAU Heritage Journal Science and Technology, 17(3), 1–11. (in Thai)
Wang, H., Li, N., Chivese, T., Werfalli, M., Sun, H., Yuen, L., Hoegfeldt, C. A., Elise Powe, C., Immanuel, J., Karuranga, S., Divakar, H., Levitt, N., Li, C., Simmons, D., Yang, X., & IDF Diabetes Atlas Committee Hyperglycaemia in Pregnancy Special Interest Group (2022). IDF diabetes atlas: Estimation of global and regional gestational diabetes mellitus Prevalence for 2021 by International Association of Diabetes in Pregnancy Study Group’s Criteria. Diabetes Research and Clinical Practice, 183, 109050. https://doi.org/10.1016/j.diabres.2021.109050
Wongngern, N., & Wangwonsin, A. (2019). Effects of self - management support program on self - management behaviors among uncontrolled type 2 diabetes mellitus patients. EAU Heritage Journal Science and Technology, 13(2), 267–280. (in Thai)
Zhang, H., Li, X., Niu, Y., Yang, Z., Lu, Y., Su, Q., & Qin, L. (2022). Fasting serum fructose is associated with risk of gestational diabetes mellitus. BMC Pregnancy and Childbirth, 22(1), 446. https://doi.org/10.1186/s12884-022-04768-y
