การเปลี่ยนแปลงการรับบริจาคเลือดหลังช่วงระบาดของโรคโควิด-19 ในประเทศไทย
คำสำคัญ:
โควิด-19, เชื้อ SARS-CoV-2, การรับบริจาคเลือดบทคัดย่อ
โรคโควิด-19 (Coronavirus disease 2019 (COVID-19)) เกิดจากการติดเชื้อไวรัส Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2--SARS-CoV-2 ในช่วงระบาดของโรคโควิด-19 ศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทยรายงานการขาดแคลนเลือดบริจาคทั่วประเทศซึ่งเป็นปัญหาหนักมากในช่วงปี พ.ศ. 2564 ความกังวลใจของผู้บริจาคเลือดต่อการติดโรคโควิด-19 ทำให้หน่วยรับบริจาคเลือดทุกแห่งต้องวางมาตรการและแนวปฏิบัติด้านความปลอดภัยในการรับบริจาคเลือดที่ชัดเจนเพื่อสร้างความมั่นใจแก่ประชาชนให้มาบริจาคเลือดมากขึ้น การเปลี่ยนแปลงแนวปฏิบัติในการรับบริจาคเลือดโดยศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทยมีจุดมุ่งหมายเพื่อให้ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทุกคนประกอบด้วยผู้ปฏิบัติงานธนาคารเลือด ผู้บริจาคและผู้รับเลือดมีความปลอดภัยต่อการติดเชื้อไวรัส SARS-CoV-2 จึงกำหนดเกณฑ์เพื่อคัดกรองโรคโควิด-19 โดยปัจจุบันผู้ติดเชื้อไวรัสนี้ ให้งดบริจาค 14 วันหลังจากหายป่วย ผู้ป่วยโรคโควิด-19 ที่ไม่แสดงอาการให้งดบริจาค 7 วัน หลังจากตรวจพบเชื้อ ผู้บริจาคที่ได้รับวัคซีนโรคโควิด-19 ในประกาศแรกเริ่มให้งดบริจาค 7 วัน ภายหลังจึงลดเหลือ 2 วัน หลังได้รับวัคซีน การตรวจเลือดผู้บริจาคทางห้องปฏิบัติการไม่ได้ตรวจหาแอนติบอดีต่อเชื้อและตัวเชื้อไวรัส SARS-CoV-2 ซึ่งอาจพบได้ในผู้บริจาคเลือดที่ติดเชื้อแต่ไม่แสดงอาการ เนื่องจากมีข้อมูลสนับสนุนแน่ชัดว่าเชื้อไวรัส SARS-CoV-2 สามารถพบในเลือดได้แต่ไม่ติดต่อผ่านทางเลือดและส่วนประกอบของเลือด ดังนั้นผู้รับเลือดจึงไม่ได้มีความเสี่ยงมากไปกว่าเดิมในการรับเลือดจากผู้บริจาคที่เคยติดโรคโควิด-19 หรือได้รับวัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 เทียบกับเลือดผู้บริจาคทั่วไปก่อนเกิดการระบาดของโรคโควิด-19
References
AABB’s Transfusion Transmitted Diseases Committee. (2020). Update: Impact of 2019 Novel Coronavirus and Blood Safety (aabb.org). Retrieved from https://www.aabb.org/docs/default-source/default-document-library/regulatory/impact-of-2019-novel-coronavirus-on-blood-donation.pdf
Alvarez, G., Molina, M., Castilla, J. A., Clavero, A., Gonzalvo, M. C., Sampedro, A., Bernat, N., & Caba, O. (2023). Study of SARS-CoV-2 in semen from asymptomatic donors with the presence of virus in nasopharyngeal swabs. Reproductive Biomedicine Online, 47(6), 103321. Advance online publication. https://doi.org/10.1016/j.rbmo.2023.103321
Chiawsin, P., Phetchan, S., & Pakphumphong, T. (2021). Blood donation manual. Bangkok: Namauksornkarnpim (in Thai)
Cho, H. J., Koo, J. W., Roh, S. K., Kim, Y. K., Suh, J. S., Moon, J. H., Sohn, S. K., & Baek, D. W. (2020). COVID-19 transmission and blood transfusion: A case report. Journal of Infection and Public Health, 13(11), 1678–1679. https://doi.org/10.1016/j.jiph.2020.05.001
Chulalongkorn Hospital, Thai Red Cross Society. (2021). How to swab correctly for testing Antigen Test Kit. Retrieved form https://chulalongkornhospital.go.th/kcmh/line/การสวอบอย่างถูกวิธีสำ/ (in Thai)
Corman, V. M., Rabenau, H. F., Adams, O., Oberle, D., Funk, M. B., Keller-Stanislawski, B., Timm, J., Drosten, C., & Ciesek, S. (2020). SARS-CoV-2 asymptomatic and symptomatic patients and risk for transfusion transmission. Transfusion, 60(6), 1119–1122. https://doi.org/10.1111/trf.15841
Department of Disease Control. (2021). Situation of coronavirus disease 2019 (COVID-19) public health measures and obstacles to disease prevention and control in travelers. Retrieved from https://ddc.moph.go.th/uploads/files/2017420210820025238.pdf (in Thai)
Duan, K., Liu, B., Li, C., Zhang, H., Yu, T., Qu, J., Zhou, M., Chen, L., Meng, S., Hu, Y., Peng, C., Yuan, M., Huang, J., Wang, Z., Yu, J., Gao, X., Wang, D., Yu, X., Li, L., Zhang, J., … Yang, X. (2020). Effectiveness of convalescent plasma therapy in severe COVID-19 patients. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 117(17), 9490–9496. https://doi.org/10.1073/pnas.2004168117
Hagman, K., Hedenstierna, M., Rudling, J., Gille-Johnson, P., Hammas, B., Grabbe, M., Jakobsson, J., Dillner, J., & Ursing, J. (2022). Duration of SARS-CoV-2 viremia and its correlation to mortality and inflammatory parameters in patients hospitalized for COVID-19: a cohort study. Diagnostic Microbiology and Infectious Disease, 102(3), 115595. https://doi.org/10.1016/j.diagmicrobio.2021.115595
Hfocus News Agency. (2022). Blood donation guidelines during the Coronavirus Disease 2019 pandemic No.3. Retrieved from https://www.hfocus.org/content/2022/05/25088 (in Thai)
Li, X., Cui, W., & Zhang, F. (2020). Who was the first doctor to report the COVID-19 outbreak in Wuhan, China ?. Journal of nuclear medicine: official publication, Society of Nuclear Medicine, 61(6), 782–783. https://doi.org/10.2967/jnumed.120.247262
National Blood Centre, Thai Red Cross Society. (2015). Standards for blood banks and transfusion services (4th ed.). Bangkok: Udomsuksa Partnership Limitted (in Thai)
National Blood Centre, Thai Red Cross Society. (2020). Measures to prevent COVID-19 infection through the blood. Retrieved from https://blooddonationthai.com/ประกาศ/คำสั่ง/มาตรการป้องกันการติดเช/ (in Thai)
National Blood Center, Thai Red Cross Society. (2021). Blood donation after COVID-19 vaccination. Retrieved from https://www.facebook.com/nbctrc/photos/a.265156926928741/3765604000217332/ (in Thai)
National Blood Center, Thai Red Cross Society. (2021). Measures to prevent the spread of COVID-19. Retrieved from https://www.facebook.com/photo.php?fbid=735168297837041&set=p.735168297837041&type=3 (in Thai)
National Blood Centre, Thai Red Cross Society. (2022). Blood Donation Guidelines during the COVID-19 Pandemic. Retrieved from https://www.facebook.com/nbctrc/posts/476783381150596/ (in Thai)
National Blood Centre, Thai Red Cross Society. (2021). Crisis of blood depletion throughout the country Every hospital lacks blood for surgery. Asking for blood donations to save patients’ lives. Retrieved form https://redcross.or.th/news/information/15631/ (in Thai)
Peiris, J. S., Chu, C. M., Cheng, V. C., Chan, K. S., Hung, I. F., Poon, L. L., Law, K. I., Tang, B. S., Hon, T. Y., Chan, C. S., Chan, K. H., Ng, J. S., Zheng, B. J., Ng, W. L., Lai, R. W., Guan, Y., Yuen, K. Y., … HKU/UCH SARS Study Group (2003). Clinical progression and viral load in a community outbreak of coronavirus-associated SARS pneumonia: a prospective study. Lancet (London, England), 361(9371), 1767–1772. https://doi.org/10.1016/s0140-6736(03)13412-5
Permpikul, P., Tongyoo, S., Chaimayo, C., Kanpai, P., Virat, J., Virat, S., Chuchaaim, J., Thongput, A., & Bhatnagar, S. (2023). Anti-SARS-CoV-2 antibody among SARS-CoV-2 vaccinated vs post-infected blood donors in a tertiary hospital, Bangkok, Thailand. PloS One, 18(5), e0285737. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0285737
Politis, C., Papadaki, M., Politi, L., Kourti, G., Richardson, C., Asariotou, M., Tsakris, A., & Mentis, A. (2021). Post-donation information and haemovigilance reporting for COVID-19 in Greece: Information supporting the absence of SARS-CoV-2 possible transmission through blood components. Transfusion Clinique et Biologique: Journal de la Societe francaise de Transfusion Sanguine, 28(1), 55–59. https://doi.org/10.1016/j.tracli.2020.10.007
Poovorawan, Y., Nagavajara, P., Wanlapakorn, N., Chirathaworn, C., Chansaenroj, J., Puenpa, J., Yorsaeng, R., Thitithanyanont, A., Sripramote, M., Chalongviriyalert, P., Jirajariyavej, S., Kiatpanabhikul, P., Saiyarin, J., Soudorn, C., Thienfaidee, O., Palakawong Na Ayuthaya, T., Brukesawan, C., Chaiwanichsiri, D., … Intharasongkroh, D. (2022). Long-term kinetics of antibody against SARS-CoV-2 in the recovery patients with COVID-19 (Research report). Bangkok: Health Systems Research Institute (in Thai)
Poovorawan, Y., Wanlapakorn, N., Nilyanimit, P., Yorsaeng, R., Chansaenroj, J., Suntronwong, N., Thatsanatorn, T., Srimua, D., Assawakosri, S., Kanokudom, S., & Withaksabut. W. (2023). Immunogenicity of the third Covid-19 vaccines booster dose in adults with completed 2 doses as recommended by the Ministry of Public Health (Research report). Bangkok: Health Systems Research Institute (in Thai)
Schwartz, D. A. (2020). An analysis of 38 pregnant women with COVID-19, their newborn infants, and maternal-fetal transmission of SARS-CoV-2: Maternal Coronavirus infections and pregnancy outcomes. Archives of Pathology & Laboratory Medicine, 144(7), 799–805. https://doi.org/10.5858/arpa.2020-0901-SA
Sethuraman, N., Jeremiah, S. S., & Ryo, A. (2020). Interpreting diagnostic tests for SARS-CoV-2. Journal American Medical Association, 323(22), 2249–2251. https://doi.org/10.1001/jama.2020.8259
Sritipsukho, P., Siribumrungwong, B., Tantiyavarong, P., Satdhabudha, A., Damronglerd, P., & Jaru-ampornpan, P. (2023). COVID-19 Vaccine Effectiveness in Thailand: A Real World Study (2nd years) (Research report). Pathum Thani: Thammasat University. (in Thai)
The Center for COVID-19 Situation Administration (CCSA). (2022). Report on COVID-19 infection situation information. Retrieved from https://covid19.nrct.go.th/daily-report-30sep2022/ (in Thai)
U.S. Food & Drug Administration. (2022). Updated Information for Blood Establishments Regarding the COVID-19 Pandemic and Blood Donation. Retrieved from https://www.fda.gov/vaccines-blood-biologics/safety-availability-biologics/updated-information-blood-establishments-regarding-covid-19-pandemic-and-blood-donation
World Health Organization. (2022). Coronavirus disease 2019 (COVID-19) WHO Thailand situation report-21 december 2022. Retrieved from https://www.who.int/thailand/emergencies/novel-coronavirus-2019/situation-reports
World Health Organization. (2023). Coronavirus disease (COVID-19). Retrieved form https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/coronavirus-disease-(covid-19)
Zheng, S., Fan, J., Yu, F., Feng, B., Lou, B., Zou, Q., Xie, G., Lin, S., Wang, R., Yang, X., Chen, W., Wang, Q., Zhang, D., Liu, Y., Gong, R., Ma, Z., Lu, S., Xiao, Y., Gu, Y., Zhang, J., … Liang, T. (2020). Viral load dynamics and disease severity in patients infected with SARS-CoV-2 in Zhejiang province, China, January-March 2020: retrospective cohort study. BMJ (Clinical Research ed.), 369, m1443. https://doi.org/10.1136/bmj.m1443
