การประยุกต์ใช้วิธีการตรวจวิเคราะห์หาปริมาณคีตามีนและนอร์คีตามีนใน เลือดและปัสสาวะโดยเทคนิค Online SPE LC-MS/MS (Triple Quadrupole)
คำสำคัญ:
คีตามีน, นอร์คีตามีน , Online SPE LC-MS/MSบทคัดย่อ
คีตามีนเป็นยาที่ถูกคิดค้นขึ้นใช้ในทางการแพทย์เพื่อเป็นยากล่อมประสาทหรือยาสลบ เป็นสารออกฤทธิ์ต่อจิตประสาทที่อาจมีความเกี่ยวข้องกับพฤติการณ์การตาย สารคีตามีนจะถูกเปลี่ยนแปลงเป็นเมแทบอไลต์นอร์คีตามีนที่ตรวจพบได้ในปัสสาวะของผู้ที่ใช้ยา โดยงานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงทดลองมีจุดประสงค์เพื่อประยุกต์ใช้วิธีการตรวจวิเคราะห์หาปริมาณคีตามีน และนอร์คีตามีน ในเลือดและปัสสาวะโดยเทคนิค Online SPE LC-MS/MS (Triple Quadrupole) โดยตัวอย่างเลือด และปัสสาวะในงานวิจัยนี้ได้จากกลุ่มงานพิษวิทยา สถาบันนิติเวชวิทยา ผลการวิจัยพบว่าเทคนิค Online SPE LC-MS/MS มีความแม่นยำ และความเที่ยงตรงอยู่ในช่วงที่ยอมรับได้ คือ มีค่า %RSD น้อยกว่า 15% และมีค่าการ
กลับคืนอยู่ในช่วง 80%-120% วิธีการเตรียมตัวอย่างก่อนการวิเคราะห์ง่าย ใช้ระยะเวลาในการวิเคราะห์สั้นเพียง 11 นาทีต่อ 1 ตัวอย่าง สำหรับผลการวิเคราะห์ปริมาณคีตามีนและนอร์คีตามีนในตัวอย่างปัสสาวะและตัวอย่างเลือดของผู้ต้องสงสัย พบว่า ปริมาณคีตามีนและนอร์คีตามีนในปัสสาวะของตัวอย่างทั้งหมด 31 รายมีจำนวนตัวอย่าง 19 รายที่มีผลรวมของสารคีตามีนและนอร์คีตามีนในปัสสาวะมากกว่าค่า Cut-off ส่วนปริมาณในเลือดแต่ละรายมีปริมาณคีตามีนและนอร์คีตามีนค่อนข้างต่ำ มีเพียง 8 รายที่มีค่าความเข้มข้นของคีตามีนและนอร์คีตามีนสูงถึงระดับที่ทำให้เกิดผลกระทบ
ต่อจิตประสาท ส่วนผลการวิเคราะห์ปริมาณคีตามีนและนอร์คีตามีนในตัวอย่างเลือด และปัสสาวะของผู้เสียชีวิตพบว่า ปริมาณคีตามีนและนอร์คีตามีนในเลือดของทั้ง 9 รายมี 3 รายที่สรุปได้ว่าเสียชีวิตจากพิษของสารคีตามีนเกินขนาด โดยสรุปเทคนิค Online SPE LC-MS/MS (Triple Quadrupole) มีความไว รวดเร็ว และถูกต้องน่าเชื่อถือ สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในงานตรวจวิเคราะห์สิ่งส่งตรวจในงานประจำวันต่อไป
References
Adamowicz, P., & Kala, M. (2005). Urinary excretion rates of ketamine and norketamine following therapeutic ketamine administration: Method and detection window considerations. Journal of Analytical Toxicology, 29(5), 376-382. https://doi.org/10.1093/jat/29.5.376
Gahlinger, P. M. (2004). Club drugs: MDMA, gamma-hydroxybutyrate (GHB), Rohypnol, and Ketamine. American Family Physician, 69(11), 2619-2626. https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2004/0601/p2619.html
Kim, E.-m., Lee, J.-s., Choi, S.-k., Lim, M.-a., & Chung, H.-s. (2008). Analysis of Ketamine and Norketamine in Urine by automatic Solid-Phase Extraction (SPE) and Positive ion Chemical Ionization–Gas Chromatography–Mass Spectrometry (PCI–GC–MS). Forensic Science International, 174(2-3), 197-202. https://doi.org/10.1016/j.forsciint.2007.04.217
Kintz, P. (2014). Toxicological aspects of drug-facilitated crimes. Amsterdam: Elsevier.
Krystal, J. H., Petrakis, I. L., Webb, E., Cooney, N. L., Karper, L. P., Namanworth, S., Stetson, P., Trevisan, L. A., & Charney, D. S. (1998). Dose-related ethanol-like effects of the NMDA antagonist, Ketamine, in recently detoxified alcoholics. Archives of General Psychiatry, 55(4), 354–360. https://doi.org/10.1001/archpsyc.55.4.354
Lalonde, B. R., & Wallage, H. R. (2004). Postmortem blood Ketamine distribution in two fatalities. Journal of Analytical Toxicology, 28(1), 71-74. https://doi.org/10.1093/jat/28.1.71
Legrand, T., Roy, S., Monchaud, C., Grondin, C., Duval, M., & Jacqz-Aigrain, E. (2008). Determination of Ketamine and Norketamine in plasma by micro-liquid chromatography–mass spectrometry. Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis, 48(1), 171-176. https://doi.org/10.1016/j.jpba.2008.05.008
Lertkovit, S., Noitasaeng, P., Kimura, R., & Vichitvejpaisal, P. (2021). Distorted anesthetics of medical practice. Thai Journal of Anesthesiology, 47(1), 71-78. (in Thai)
Moffat, A. C., Osselton, M. D., Widdop, B. & Watts, J. (2004). Clarke’s analysis of drugs and poisons: In pharmaceuticals body fluids and postmortem material (4th ed.). London: Pharmaceutical Press. http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&scope=site&db=nlebk&db=nlabk&AN=367935.
Niquet, J., Baldwin, R., Suchomelova, L., Lumley, L., Eavey, R., & Wasterlain, C. G. (2017). Treatment of experimental status epilepticus with synergistic drug combinations. Epilepsia, 58(4), e49-e53. https://doi.org/10.1111/epi.13695
Olofsen, E., Noppers, I., Niesters, M., Kharasch, E., Aarts, L., Sarton, E., & Dahan, A. (2012). Estimation of the contribution of Norketamine to Ketamine-induced acute pain relief and neurocognitive impairment in healthy volunteers. The Journal of the American Society of Anesthesiologists, 117(2), 353-364. https://doi.org/10.1097/ALN.0b013e31825b6c91
Sałat, K., Siwek, A., Starowicz, G., Librowski, T., Nowak, G., Drabik, U., & Popik, P. (2015). Antidepressant-like effects of Ketamine, Norketamine and Dehydronorketamine in forced swim test: Role of activity at NMDA receptor. Neuropharmacology, 99, 301-307. https://doi.org/10.1016/j.neuropharm.2015.07.037
Saiphoklang, N. (2021). Doctor of Thammasat University pointed out that ‘“K powdered milk” the center of medicine that “stopping breathing”. Retrieved from https://tu.ac.th/thammasat-180164-med-expert-talk-k-nom-pong. (in Thai)
Scientific Working Group for Forensic Toxicology. (2013). Scientific Working Group for Forensic Toxicology (SWGTOX) standard practices for method validation in forensic toxicology. Journal of Analytical Toxicology, 37(7), 452–474. https://doi.org/10.1093/jat/bkt054
Wang, L., Ni, C., Shen, H., Sheng, Z., Liang, C., Wang, R., & Zhang, Y. (2020). Comparison of the detection windows of heroin metabolites in human urine using online SPE and LC–MS/MS: Importance of morphine-3-glucuronide. Journal of Analytical Toxicology, 44(1), 22-28. https://doi.org/10.1093/jat/bkz040
Zanos, P., Moaddel, R., Morris, P. J., Riggs, L. M., Highland, J. N., Georgiou, P., Pereira, E. F. R., Albuquerque, E. X., Thomas, C. J., Zarate, C. A., Jr, & Gould, T. D. (2018). Ketamine and Ketamine metabolite pharmacology: Insights into therapeutic mechanisms. Pharmacological Reviews, 70(3), 621–660. https://doi.org/10.1124/pr.117.015198
