การส่งเสริมความรู้ทางโภชนาการผ่านกิจกรรมการเล่นเกมในนักเรียนระดับประถมศึกษาตอนปลายที่มีภาวะโภชนาการเกิน

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยแบบกึ่งทดลอง (quasi-experimental research) โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการส่งเสริมความรู้ทางโภชนาการผ่านกิจกรรมการเล่นเกมในนักเรียนระดับประถมศึกษาตอนปลายที่มีภาวะโภชนาการเกิน โดยเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง ณ โรงเรียนวันครู 2502 จำนวน 47 คน อายุระหว่าง 9-12 ปี เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วยเครื่องมือที่ใช้ในการทดลองและเครื่องมือในการรวบรวมข้อมูลผนวกเข้าด้วยกัน ซึ่งรูปแบบการส่งเสริมความรู้ทางโภชนาการผ่านกิจกรรมการเล่นเกมพัฒนามาจากหลักการประเมินภาวะโภชนาการและเกมนันทนาการสอดแทรกเนื้อหาความรู้ทางโภชนาการโดยอ้างอิงมาจากแนวทางการดูแลสุขภาพทฤษฎีหลัก 3 อ. และแบบทดสอบความรู้ก่อนและหลังเข้าร่วมกิจกรรม ผลการวิจัยพบว่าจากกิจกรรมเกมที่สอดแทรกการประเมินภาวะโภชนาการ กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีน้ำหนักเกินเกณฑ์ (ร้อยละ 80.9) และมีความถี่ในการบริโภคอาหารที่สัมพันธ์กับภาวะโภชนาการเกิน ประเภทขนม เครื่องดื่มที่มีน้ำตาล และอาหารจานด่วน 3-4 ครั้งต่อสัปดาห์ (ร้อยละ 50 ของกลุ่มตัวอย่างขึ้นไป) ผลการส่งเสริมความรู้ทางโภชนาการจากเกมนันทนาการ พบว่า กลุ่มตัวอย่างรู้จักชนิดอาหารประเภท ผักและผลไม้ ซึ่งจัดเป็นอาหารหมวดหมู่ที่ดีต่อสุขภาพ โดยมีคะแนนเฉลี่ยสูงสุด 8.5 คะแนน นอกจากนี้ยังพบว่า กลุ่มตัวอย่างรู้จักแยกชนิดอาหารที่มีผลต่อการเพิ่มน้ำหนักตัวได้ การประเมินด้านความรู้หลังเข้าร่วมกิจกรรมพบว่าหมวดหมู่อาหารที่ส่งผลต่อการเพิ่มน้ำหนักตัวกลับเป็นสิ่งที่กลุ่มตัวอย่างทุกคนตอบได้ถูกต้อง (ร้อยละ 100) ทั้งก่อนและหลังเข้าร่วมกิจกรรม การส่งเสริมความรู้ทางโภชนาการผ่านกิจกรรมการเล่นเกมที่เปิดโอกาสให้ผู้เรียนลงมือทำ ร่วมอภิปราย ร่วมฝึกทักษะ และสื่อสารทำให้ผลการเรียนรู้ของกลุ่มตัวอย่างเพิ่มขึ้นโดยเฉพาะการรู้จักแยกแยะอาหารที่มีผลต่อการเพิ่มน้ำหนักตัว