การยับยั้งกระบวนการสร้างเม็ดสีเมลานินจากพืชกลุ่มเบอร์รี่ไทย

บทคัดย่อ

เมลานินเป็นเม็ดสีที่สร้างมาจากเมลาโนไซต์โดยมีแสงยูวีเป็นตัวกระตุ้นผ่านกระบวนการเมลาโนเจนนิสิส โดยเกิดปฏิกิริยาออกซิเดชั่นเปลี่ยนแอล-ไทโรซีนเป็นแอล-โดปาและโดปาควิโนน แล้วสังเคราะห์เป็นเม็ดสีเมลานินสองชนิด ได้แก่ ยูเมลานินและฟีโอเมลานิน มีเอนไซม์ไทโรซิเนสเป็นกุญแจที่สำคัญของกระบวนการ หากเอนไซม์ชนิดนี้ทำงานมากเกินจะส่งผลให้เกิดความผิดปกติทางผิวหนังได้แก่ รอยด่างดำ ฝ้าและกระ สารบางชนิดมีความสามารถในการยับยั้งกระบวนการชีวสังเคราะห์เมลานิน สารยับยั้งเหล่านี้เป็นได้ทั้งสารสังเคราะห์และสารสกัดจากธรรมชาติ มีกลไกการยับยั้งได้หลายกลไก ได้แก่ การยับยั้งเอนไซม์ไทโรซิเนสโดยการจับกับเอนไซม์ที่บริเวณเร่ง การผลัดลอกเซลล์ผิว การยับยั้งการสังเคราะห์เอนไซม์โดยการยับยั้งการแสดงออกของยีนที่เกี่ยวข้องกับการสร้างเมลานิน และอาศัยคุณสมบัติการต้านอนุมูลอิสระ ต้านการเกิดอนุมูลอิสระที่ถูกกระตุ้นจากแสงแดดที่เป็นสาเหตุทำให้เกิดการทำลายเซลล์ เกิดความหมองคล้ำและความชราของเซลล์ ปัจจุบันสารสกัดที่ได้จากธรรมชาติถูกนำมาใช้เป็นสารช่วยให้ผิวขาวใส เนื่องจากมีความปลอดภัยและราคาถูก อาทิพืชในกลุ่มตระกูลเบอร์รี่เป็นกลุ่มพืชที่ให้สารเมแทบอไลต์ทุติยภูมิที่ออกฤทธิ์ทางชีวภาพที่หลากหลาย รวมถึงพืชเบอร์รี่ไทย ได้แก่ หม่อน มะเม่า มะขามป้อม มะยม ให้สารออกฤทธิ์ทางชีวภาพที่มีคุณสมบัติในการต้านการทำงานของไทโรซิเนส ยับยั้งการสร้าง  เมลานินและต้านอนุมูลอิสระ จึงถูกนำมาใช้เป็นสารให้ความจ่างใสในผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางและผลิตภัณฑ์สุขภาพ