ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมสุขภาพในผู้ที่เป็นโรคไตเรื้อรังในชุมชน

Main Article Content

นภดล ศรีทา
ศิวพร อึ้งวัฒนา
เดชา ทำดี

บทคัดย่อ

          การวิจัยครั้งนี้เป็นการหาความสัมพันธ์เชิงทำนายเพื่อศึกษาหาความสัมพันธ์และอิทธิพลของปัจจัยนำ ปัจจัยเอื้อ และปัจจัยเสริมต่อพฤติกรรมสุขภาพในผู้ที่เป็นโรคไตเรื้อรังในชุมชน โดยนำ PRECEDE-PROCEED model (PRECEDE Model) มาประยุกต์ใช้ กลุ่มตัวอย่างคือผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงที่มีภาวะโรคไตเรื้อรังระดับ 1 - 2 จำนวน 175 คน เก็บรวบรวมข้อมูลระหว่างเดือนกันยายน - ตุลาคม พ.ศ. 2563 เครื่องมือในการวิจัยประกอบด้วยแบบสัมภาษณ์ข้อมูลส่วนบุคคล, แบบสอบถามปัจจัยนำ ปัจจัยเอื้อ ปัจจัยเสริม และแบบสอบถามพฤติกรรมสุขภาพของผู้ที่เป็นโรคไตเรื้อรังในชุมชน วิเคราะห์ข้อมูลการวิจัยด้วยสถิติพรรณนา และสถิติการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน


          ผลการวิจัยพบว่าผู้ที่เป็นโรคไตในชุมชนมีพฤติกรรมสุขภาพโดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง (gif.latex?\bar{X}= 80.39,  SD = 10.36) โดยปัจจัยที่สามารถทำนายพฤติกรรมสุขภาพในผู้ที่เป็นโรคไตเรื้อรังในชุมชนมากที่สุด คือการรับรู้ประโยชน์ของการปฏิบัติตนเพื่อป้องกันโรคไตเรื้อรัง รองลงมาคือการสนับสนุนทางสังคม, การรับรู้โอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคไตเรื้อรังและความรู้เกี่ยวกับโรคไตเรื้อรังตามลำดับ โดยปัจจัยนำและปัจจัยเสริมมีความสัมพันธ์ทางบวกในระดับปานกลาง และสามารถร่วมกันทำนายพฤติกรรมสุขภาพของผู้ที่เป็นโรคไตเรื้อรังในชุมชน ได้ร้อยละ 52.2 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ที่ระดับ .001

Article Details

บท
บทความวิจัย (Research articles)

References

Becker, M. H. (1974). The health belief model and sick role behavior. Health Education Monographs, 2, 25-32.

Berns, S. J. (2015). Improving care of patients with CKD: The 2015 National Kidney Foundation Presidential Address. American Journal of Kidney Diseases, 66(4), 547-551.

Bloom, B. S. (1956). Taxonomy of education objective handbook I: Cognitive domain. David McKay.

Chantharaboos, D. & Oba, N. (2015). Health behaviors among 2 diabetes mellitus pateints with and without chronic kidney disease in network service in amphur maung, Nakhornsawan province (Master’s thesis). Naresuan University. (in Thai).

Charoenphol, S. & Thato, R. (2016). Factors predicting hypertension preventive behaviors among obese labour women (Master’s thesis). Chulalongkorn University. (in Thai).

Chiang Mai Provincial Health Office. (2017). Standard report group information in response to service plan, Kidney branch. Retrieved (2017, October 1) from https://bit.ly/3naaTRI. (in Thai).

Department of Disease Control: DDC, Ministry of public health. (2016). Annual Report 2016 NCD. Nonthaburi: Department of Disease control. Retrieved (2020, March 16) from https://bit.ly/31Hrd48. (in Thai).

Department of Health Service Support. (2017). Family volunteer guide care group for patients with chronic kidney disease (CKD). (1). Nonthaburi: Department of Health Service Support. (in Thai).

Dodd, M., Janson, S., Facione, N., Faucett. J., Feroelicher, E. S., Humphereys, J., Lee, K., Miaskowski, C., Puntillo, K., Rankin, S. & Taylor, D. (2001). Advancing the science of symptom management. Journal of Advance Nursing, 33(5), 668-675

Green, L. W. & Kreuter, M. W. (2005). Health program planning: An educational and ecological approach. New York: McGraw Hill

Hall, M. E., Carmo, J. M. d., Silva, A. A d., Juncos, L. A., Wang, Z. & Hall, J. E. (2014). Obesity, hypertension, and chronic kidney disease. International Journal of Nephrology and Renovascular Disease, 7, 75-88.

Jannoom, W., Rattanagreethakul, S. & Lawang, W. (2021). Factors influencing behaviors for delaying the progression of chronic kidney disease among diabetic persons, Chonburi province. The Journal of Faculty of Nursing Burapha University, 29(1), 46-55. (in Thai).

Janz, N. K., Champion, V. L. & Strecher, V. J. (2002). The health belief model. In K. Glanz, F. M. Lewis, & B. K. Rimer (Ed.), Health behavior and health education: Theory, research, and practice (3rd ed., pp. 45-66). Jossey-Baas A Wiley Company.

Júnior, U. F. E., Elihimas, H. C. d. S., Lemos, V. M., Leão, M. d. A., Lemos, A., Valente, L. M. & Filho, B. M. (2014). Smoking as risk factor for chronic kidney disease: Systematic review. Journal Brasileiro de Nefrologia, 36(4), 519-528

Kaewkangwan, J. & Singhasiwanon P. (2011). Size of sample group for clinical research. In Pitisuttithum, P. & Pichiansoonthorn, C. (Ed.), Clinical Research Textbook. Bangkok: Faculty of Tropical Medicine, Mahidol University. (107-143). (in Thai).

Kannasut, P. (1999). Statistics for behavioral science research. Bangkok: Chulalongkorn Press. (in Thai).

Karaket, S. (2013). Factors related to health promotion behaviors of health personnel in Bangkok Metropolitan Administration, General Hospital (Master’s thesis). Kasetsart University. (in Thai).

Kraiyasri, R. (2000). The Relationships between health belief, hardiness and self-care behavier in chronic renal failure patients (Master’s thesis). Burapha University. (in Thai).

Kuntachuvetsiri, S. (2013). Patient with chronic kidney diseases. Retrieved (2020, March 16). from https://bit.ly/2YoaaQW. (in Thai).

Lee, S. J. & Chung, C. W. (2014). Health behaviors and risk factors associated with chronic kidney disease in Korean patients with diabetes: The fourth Korean national health and nutritional examination survey. Asian Nursing Research, 8(1), 8-14.

Loosman, W. L., Rottier, M. A., Honig, A. & Siegert, O. (2015). Association of depressive and anxiety symptoms with adverse events in Dutch chronic kidney disease patients: A prospective cohort study. BMC Nephrology, 16, 1-8. Retrieved (2020, March 16). from https://bit.ly/3CKpyHI

Luenam, A., Ngamkham, N., Sangsawang, D., Pengpanich, W., Rattanasuwannachai, K., Sengla, W. & Prachuntasen, K. (2019). Predictive factors of self-care behavior for prevention of hypertension among population group at risk. HCU Journal, 23(1), 93-106. (in Thai).

Maneesri, S. (2010). Factors influencing self management behaviors in patients with chronic kidney disease (Master’s thesis). Mahidol University. (in Thai).

Nawsuwan, K., Singhasem, P., Yimyearn, Y. & et al. (2016). Relationship and the predictive power of social support on the practice of hypertensive patients. Boromarajonani College of Nursing, Uttaradit Journal, 8(1), 1-13. (in Thai).

Nephrology Society of Thailand. (2020). Thailand renal replacement therapy year 2020. Bangkok: The Nephrology Society of Thailand. (in Thai).

Nephrology Society of Thailand. (2017). Clinical practice recommendation for comprehensive conservative care in chronic kidney disease, (1), Bangkok: The Nephrology Society of Thailand. (in Thai).

Onyenwenyi C. & Ricardo, A. C. (2015). Impact of lifestyle modification on diabetic kidney disease. Current Diabetes Reports, 15(9), 1-14.

Panunt, C., Khosem, S. & Tangjai, C. (2017). Factors affecting chronic kidney disease prevention behavior among people in Na duang district, Loei Province. Srinagarind Medical Journal, 32(4). (in Thai).

Plangklang, R. (2018). Factors effecting to prevention of complication’ diabetic mellitus among diabetic mellitus type 2 at public health center 2, Division of Public Health and Environment, Nakhon Sawan Municipality. Journal of Health Science and Community Public Health, 1(2), 86-101. (in Thai).

Sornpood, K. & Piyabanditkul, L. (2020). Health care for slowly progression of chronic kidney disease among persons with diabetes, hypertension and people in a community at Srisaket province. Songklanagarind Journal of Nursing, 40(1), 101-114. (in Thai).

Srisatidnarakul, B. (2005). The methodology in nursing research. Bangkok: You and I Intermedia Ltd. (in Thai).

Sritarapipat, P., Pothiban, L., Panuthai, S., Lumlertgul, D. & Nanasilp, P. (2012). Causal model of elderly Thai’s self-management behaviors of pre dialysis chronic kidney disease. Pacific Rim International Journal of Nursing Research, 16(4), 277-293.

Suratana, S., Sasivimonlux, K., Kruejak, K. & Mongkolthep, W. (2016). The relative factors of self-care behaviors of diabetes mellitus patients in Mae chan district, Chiang rai. Journal of Community Development and Life Quality, 4(2), 297-307. (in Thai).

Thai Health Promotion Foundation. (2020). Statistics reveal that Thai people are addicted to salt. More than 8 million people have chronic kidney disease. Retrieved (2017, October 1) from https://bit.ly/3CgsL1o. (in Thai).

Thanakitjaru, P. (2015). Current situation of chronic kidney disease in Thailand. Journal of the Department of Medical Services, 5, 5-17. (in Thai).

Thongnuanual, P. (2018). Relationships and power of predictability of social supports to self- care behaviors of patients with controllable type 2 diabetes mellitus. Thai Journal of Public Health and Health Sciences, 2(2), 14-25. (in Thai).

Thorndike, R. M. (1978). Correlation procedures for research. Gardner Press.

Thungtong, S. (2017). Delayed progression diabetic nephropathy in patients with uncontrolled. Journal of The Royal Thai Army Nurses, 18(2), 17-24. (in Thai).

Unaphak, P., & Rattanamanee, K. (2015). The correlation factors of self-care behaviors to prevent complications among patients with Chronic Kidney Disease at Somdetphraphutthalertla hospital in Samutsongkhram province. The Public Health Journal of Burapha University, 2, 44-54. (in Thai).

Vorapo, N. & Phetphum, N. (2020). Factors affecting preventive behaviors in preventing diabetic kidney disease of diabetic patients in Thapthan district, Uthaitani Province (Master’s thesis). Naresuan University. (in Thai).

Webster, A. C., Nagler, E. V., Morton, R. L. & Masson, P. (2017). Chronic kidney disease. The Lancet, 389, 1238-1252.

Wei, L., MacDonald, T., Jennings, C., Sheng, X., Flynn, R. W. & Murphy, M. J. (2013). Estimated GFR reporting is associated with decreased nonsteroidal anti-inflammatory drug prescribing and increased renal function. Kidney International, 84(1), 174-178.