การพัฒนารูปแบบระบบการศึกษาเพื่อเป้าหมายที่ยั่งยืนด้านระบบสุขภาพปฐมภูมิ
คำสำคัญ:
ระบบสุขภาพปฐมภูมิ , การศึกษา, การพัฒนาอย่างยั่งยืน , ความร่วมมือเพื่อสุขภาพบทคัดย่อ
การพัฒนาระบบสุขภาพปฐมภูมิ (Primary Health Care: PHC) ถือเป็นหัวใจของระบบสุขภาพที่ยั่งยืน เนื่องจากเป็นกลไกสำคัญในการสร้างความเท่าเทียมด้านการเข้าถึงบริการสุขภาพและการส่งเสริมสุขภาวะของประชาชนทุกกลุ่ม บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวางกรอบทิศทาง นโยบาย และวิสัยทัศน์ของสถาบันพระบรมราชชนก กลไกขับเคลื่อน “5 Excellences” การเชื่อมโยงเชิงยุทธศาสตร์ พัฒนารูปแบบระบบการศึกษาที่สอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs) โดยเฉพาะ เป้าหมายที่ 3 การมีสุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดี เป้าหมายที่ 4 การศึกษาที่มีคุณภาพ เป้าหมายที่ 5 ความเท่าเทียมทางเพศ เป้าหมายที่ 10 การลดความเหลื่อมล้ำ และเป้าหมายที่ 17 ความร่วมมือเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน ผลการวิเคราะห์เชิงนโยบายและแนวปฏิบัติของสถาบันการศึกษาด้านสุขภาพ พบว่าการพัฒนารูปแบบระบบการศึกษาเพื่อความยั่งยืนควรมุ่งเน้น 4 มิติหลัก ได้แก่ (1) การบูรณาการหลักสูตรให้สอดคล้องกับบริบทสุขภาพชุมชน
และความเท่าเทียม (2) การส่งเสริมการเรียนรู้เชิงพื้นที่เพื่อสร้างความเข้าใจปัญหาสุขภาพในระดับฐานราก (3) การใช้เทคโนโลยีสุขภาพดิจิทัลเพื่อเพิ่มการเข้าถึงและลดความเหลื่อมล้ำ และ (4) การสร้างความร่วมมือระหว่างสถาบันการศึกษา ภาครัฐ เอกชน และชุมชนในลักษณะเครือข่ายพันธมิตร (Partnership for SDGs) ผลลัพธ์ของรูปแบบดังกล่าวจะนำไปสู่การพัฒนาบุคลากรสุขภาพที่มีสมรรถนะสูง มีจิตสำนึกสาธารณะและสามารถขับเคลื่อนระบบสุขภาพปฐมภูมิให้บรรลุเป้าหมายความยั่งยืนของประเทศได้อย่างแท้จริง
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงสาธารณสุข. (2567). นโยบายการพัฒนาระบบสุขภาพปฐมภูมิและการผลิตบุคลากรสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2567–2571. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข.
คณะรัฐมนตรี. (2567). มติคณะรัฐมนตรี เรื่อง โครงการผลิตแพทย์และทีมนวัตกรรมสุขภาพเพื่อเวชศาสตร์ครอบครัว ตอบสนองต่อระบบสุขภาพปฐมภูมิทั่วไทย (๙ หมอ). กรุงเทพมหานคร: สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี.
ประกาศสถาบันพระบรมราชชนก. (2568). นโยบายการขับเคลื่อนสถาบันพระบรมราชชนก สู่ World-Class University for Primary Care. ประกาศ ณ วันที่ 14 สิงหาคม พ.ศ. 2568. ราชกิจจานุเบกษา, เล่ม 142 ตอนพิเศษ 216 ง, หน้า 14.
พระราชบัญญัติสถาบันพระบรมราชชนก พ.ศ. 2562. (2562). ราชกิจจานุเบกษา, เล่ม 136 ตอนที่ 28 ก, 22 เมษายน 2562.
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. (2564). คู่มือหลักสูตรนิติศาสตร์ เศรษฐศาสตร์ และรัฐศาสตร์. ปทุมธานี: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
สถาบันพระบรมราชชนก. (2563). รายงานประจำปี 2563: การพัฒนาบุคลากรด้านสุขภาพและชุมชน. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข.
สถาบันพระบรมราชชนก. (2563). รายงานประจำปี 2563: การพัฒนาระบบสุขภาพปฐมภูมิและชุมชน. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข.
สถาบันพระบรมราชชนก. (2566). รายงานประจำปี 2566 สถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข.
สถาบันพระบรมราชชนก. (2566). รายงานประจำปี 2566 สถาบันพระบรมราชชนก. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข.
สถาบันพระบรมราชชนก. (2567). ยุทธศาสตร์การพัฒนาการศึกษาด้านสุขภาพเพื่อความยั่งยืน พ.ศ. 2567–2571. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข.
สถาบันพระบรมราชชนก. (2567). นโยบายและแนวทางการจัดการศึกษาแบบสหวิชาชีพ (Interprofessional Education: IPE). นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข.
สถาบันพระบรมราชชนก. (2568). ประกาศสถาบันพระบรมราชชนก เรื่อง นโยบายการขับเคลื่อนสถาบันพระบรมราชชนกสู่ World-Class University for Primary Care. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2561). แผนยุทธศาสตร์ชาติ (พ.ศ. 2561–2580): ด้านสาธารณสุข. กรุงเทพมหานคร: สำนักนายกรัฐมนตรี.
สำนักงานอธิการบดี สถาบันพระบรมราชชนก. (2567). โครงสร้างการบริหารและหน่วยงานในสังกัด สถาบันพระบรมราชชนก. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข.
สำนักงานอธิการบดี สถาบันพระบรมราชชนก. (2567). รายงานผลการนิเทศงานและติดตามผลการดำเนินงานของเขตการศึกษา สถาบันพระบรมราชชนก ประจำปีงบประมาณ 2567. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข.
วิชัย เทียนถาวร. (2566). ปิงปองจราจรชีวิต 7 สี: แนวคิดเพื่อสุขภาวะและการพัฒนาบุคลากรสุขภาพในศตวรรษที่ 21. นนทบุรี: สถาบันพระบรมราชชนก.
วิชัย เทียนถาวร. (2566). ปิงปองจราจรชีวิต 7 สี: ศาสตร์และศิลป์แห่งการพัฒนามนุษย์ในระบบสุขภาพ. นนทบุรี: สถาบันพระบรมราชชนก.
Barr, H., Koppel, I., Reeves, S., Hammick, M., & Freeth, D. (2017). Effective Interprofessional Education: Argument, Assumption, and Evidence (2nd ed.). Blackwell Publishing.
Darwin, C. R. (1859). On The Origin of Species by Means of Natural Selection. London: John Murray.
Griffiths, A. J. F., Wessler, S. R., Carroll, S. B., & Doebley, J. (2020). Introduction to Genetic Analysis (12th ed.). W. H. Freeman and Company.
Pierce, B. A. (2017). Genetics: A Conceptual Approach (6th ed.). W. H. Freeman and Company.
United Nations. (2015). Transforming Our World: The 2030 Agenda for Sustainable Development. United Nations. Retrieved January 10, 2025 from https://sdgs.un.org/2030agenda
World Health Organization. (2010). Framework for Action on Interprofessional Education and Collaborative Practice. WHO Press.
World Health Organization. (2020). Primary Health Care on The Road to Universal Health Coverage: 2019 Monitoring Report. Geneva: WHO.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1. บทความหรือข้อคิดเห็นใด ๆ ที่ปรากฏในวารสารเครือข่าย วิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้ ที่เป็นวรรณกรรมของผู้เขียน บรรณาธิการหรือเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและวิทยาลัยการสาธารณสุขภาคใต้ ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย
2. บทความที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของ วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้
