อิทธิพลของความรอบรู้ด้านสุขภาพ ความสามารถในการดูแลตนเอง และการสนับสนุนของครอบครัวที่มีต่อระดับฮีโมโกลบินเอวันซีในผู้ที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2
คำสำคัญ:
ความรอบรู้ด้านสุขภาพ, ความสามารถในการดูแลตนเอง, การสนับสนุนของครอบครัว, โรคเบาหวานชนิดที่ 2บทคัดย่อ
การวิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอิทธิพลของความรอบรู้ด้านสุขภาพ ความสามารถในการดูแลตนเอง และการสนับสนุนของครอบครัวที่มีต่อระดับฮีโมโกลบินเอวันซีในผู้ที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่รับยาที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ในจังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 383 คน เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ 1) แบบสอบถามความรอบรู้ด้านสุขภาพเกี่ยวกับโรคเบาหวาน 2) แบบสอบถามความสามารถในการดูแลตนเอง และ 3) แบบสอบถามการสนับสนุนของครอบครัว เครื่องมือผ่านการตรวจสอบจากผู้ทรงคุณวุฒิ 3 ท่าน และทดลองใช้กับผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 จำนวน 30 ราย ได้ค่าดัชนีความสอดคล้องระหว่างข้อคำถามและวัตถุประสงค์ระหว่าง .67 – 1.00 ได้ค่าความเชื่อมั่นสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาคเท่ากับ .75, .92 และ .96 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และสถิติถดถอยพหุคุณ ผลการวิจัยพบว่า
ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อระดับฮีโมโกลบินเอวันซีในผู้ที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ได้แก่ ความรอบรู้ด้านสุขภาพ (β = -0.302, p < .001) ความสามารถในการดูแลตนเอง (β = -0.139, p < .05) และ การสนับสนุนของครอบครัว (β = -0.108, p < .05) โดยตัวแปรสามารถร่วมกับอธิบายความแปรปรวนได้ร้อยละ 17.50 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (Adjusted R2 = .175, p <.05)
ดังนั้น จากผลการศึกษาครั้งนี้แสดงให้เห็นว่า ความรอบรู้ด้านสุขภาพ ความสามารถในการดูแลตนเอง และการสนับสนุนของครอบครัว มีอิทธิพลต่อระดับฮีโมโกลบินเอวันซีในผู้ที่เป็นโรคเบาหวาน ชนิดที่ 2 และควรมีการนำไปปรับใช้เป็นโปรแกรมในการดูแลผู้ป่วยเบาหวาน เพื่อให้ผู้ที่เป็นโรคเบาหวานได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม และป้องกันภาวะแทรกซ้อนได้
References
American Diabetes Association. (2022). Standards of Medical Care in Diabetes-2022. Retrieved April 15, 2023 from https://www.biogenetech.co.th/wp-content/uploads/2021/12/ADA-Guideline-2022.pdf
Alidosti, M. (2019). Investigating health literacy, knowledge, and self-efficacy in patients with type 2 diabetes referring to health centers in Shahrekord. Journal of Health Literacy, 3(4), 36 – 45.
Ariyasit, J. (2021). Health literacy to control blood sugar level in type 2 diabetic patients. Sawanpracharak Medical Journal, 18(2), 142 – 155. (in Thai)
Baig, A. A., Benitez, A., Quinn, M. T., & Burnet, D. L. (2015). Family interventions to improve diabetes outcomes for adults. Annals of the New York Academy of Sciences, 1353(1), 89–112.
Best, J. W. (1977). Research in Education (3rd ed.). Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Bennich, B. B., Roder, E. M., Overgaard, D., Egerod, I., Munch, L., Knop, K. F., et al. (2017). Supporttive and non-supportive in families with a type 2 diabetes patient: an integrative review. Diabetology & Metabolic Syndrome, 9(57), 1-9.
Bunnag, P. (2017). Psychosocial factors relating to poorly controlled diabetic patients at primary medical center, faculty of medicine, Thammasat university (Kukot). Thammasat Medical Journal, 17(3), 303 – 314. (in Thai)
Chaengpromma, K., & Khongtong, P. (2018). Factors related to HbA1c in type 2 diabetic patients at Prayuen hospital in Khon Kaen province. Srinakharinwirot University (Journal of Science and Technology), 10(19), 1 – 12. (in Thai)
Charoensup, I. & Singkham, N. (2023). The relationships among person factors, stress and depression levels, and glycemic control among uncontrolled diabetic patient. The Southern College Network Journal of Nursing and public health, 10(2), 1-11. (in Thai)
Charoennukul, A., Suriyo, Y., & Treenon, P. (2013). Relationship between the level of self-care ability and HbA1c in in controlled type 2 diabetic patients. Nursing Journal of the Ministry of Public Health, 22(2), 37 – 48. (in Thai)
Chiangmai Provincial Public Health Office. (2023). Report on Results of Operations According to the Government Inspection and Supervision Plan for Normal Cases, Health Zone 1: Chiang Mai Province. Retrieved April 15, 2023 from http://www.chiangmaihealth.go.th/document/230130167507891726.pdf (in Thai)
Chiangmai Provincial Public Health Office. (2022). Prevalence of Diabetes in Chiangmai Province. Retrieved April 15, 2023 from https://cmi.hdc.moph.go.th/hdc/reports/report.php?&cat_ id=6a1fdf282fd28180eed7d1cfe0155e11&id=cefa42b9223ec4d1969c5ce18d762bdd. (in Thai)
Chaowanasilpa, N., Chandanasotthi, P., & Channkam, W. (2014). Self-management and family characteristics of diabetes glycemic control. The 6th NPRU National Academic conference 2014, 2 – 13. (in Thai)
Department of disease control. (2021). Department of Disease Control campaigns for World Diabetes Day 2021 to raise awareness of care. Diabetes must be treated thoroughly. Retrieved April 15, 2023 from https://ddc.moph.go.th/brc/news.php?news=21692 &deptcode=brc. (in Thai)
Damanik, E., Lubis, R., & Mutiara, E. (2019). Relationship between family support and quality of life among type 2 diabetes mellitus patients at hospital Tk.IV 01.07.01 Pematangsiantar North Sumatera. International Journal of Health and Clinical Sciences, 6(6), 50 – 61.
House, J. S. (1981). Work stress and social support. New Jersey: Prentice Hall.
Hung, N. V., Chamroonsawasdi, K., Vatanasomboom, P., & Chottanapund, S. (2020). Effectiveness of a family support coaching program on diabetes mellitus self-management to improve health outcomes among Thai patients with uncontrolled type 2 diabetes: a quasi-experimental study. Journal of Public Health and Development, 18(3), 64–83.
International Diabetes Federation. (2021). IDF Diabetes Atlas 2021. Retrieved April 15, 2023 from https://diabetesatlas.org/atlas/tenth-edition/
Istek, N. & Karakurt, P. (2016). Effect of activities of daily living on self-care agency in individuals with type 2 diabetes. Journal of Diabetes Mellitus, 6, 247 – 262.
Jaisit, J., I-Tuporn, N., & Kraisree, N. (2020). Effect of social supports on hemoglobin A1c in type II diabetes mellitus person: literature review. Community Health Development Quarterly Khon Kaen University, 8(2), 283 – 293. (in Thai)
Kumprasit, S. (2018). The effect of the ability development in families who have type II diabetes member using family nursing process and participatory learning. Chaiyaphum Medical Journal, 38(3), 39 – 49. (in Thai)
Khuneepong, A. (2017). Factors influencing self-care behavior of type 2 diabetic mellitus patients in Phattana Nikhom District, Lop Buri province. Journal of the Department of Medical Service, 43(3), 101 – 107. (in Thai)
Klarob, R., Sikaow, O., & Prasertsong, C. (2021). The effect of health literacy program for uncontrolled type 2 diabetes mellitus patients. Journal of The Royal Thai Army Nurse, 22(3), 274 – 283. (in Thai)
Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607–610.
Madican, K., Oba, N., & Supametaporn, P. (2020). Factors related to health literacy in patients with uncontrolled type 2 diabetes. Journal of Nursing and Health Sciences, 14(1), 1 – 15. (in Thai)
Marciano, L., Camerini, A. L., & Schulz. P. J. (2019). The Role of Health Literacy In Diabetes Knowledge, Self-Care, And Glycemic Control: A Meta-analysis. The Journal of General Internal Medicine, 34(6), 1007 - 1017.
Nutbeam, D. (2000). Health literacy as a public health goal: a challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century, Health Promotion International, 15(3), 259–267.
Orem, D. E., Taylor, S. G., & Renpenning, K. M. (2001). Nursing: Concepts of Practice (6th ed.). St. Louis: Mosby.
Osuji, A. N., Ojo, S. O., Malomo, O. S., Sogunle, T. P., Egunjobi, O. A., & Odebunmi, O. O. (2018).
Relationship between glycemic control and perceived family support among people with type 2 diabetes mellitus seen in a rich kinship network in Southwest Nigeria. Family Medicine and Community Health, 6(4), 168-177.
Partiprajak, S., Hanacharurnkul, S., & Piaseu, N. (2014). Factors predicting self-care abilities and quality of life in person with type 2 diabetes. Ramathibodi Nursing Journal, 20(1), 97 – 111. (in Thai)
Pamungkas, R. A., Chamroonsawasdi, K., & Vatanasomboon, P. (2017). A systematic review: family support integrated with diabetes self-management among uncontrolled type ii diabetes mellitus patients. Behavioral sciences (Basel, Switzerland), 7(3), 62.
Prabsangob, K., Somrongthong, R., & Kumar, R. (2018). Health literacy among Thai elderly population with type-2 diabetes living in rural area of Thailand. Pakistan Journal of Public Health, 8(1), 27–31.
Phichaikan, S. & Duangsong, R. (2019). Association between health literacy and glycohemoglobin among type 2 diabetic patient at Non-Sa-Ad hospital. KKU journal for public health research, 12(3), 109 – 118. (in Thai)
Rosyid, N. F., Rachmahdani, F., & Rahman, F. A. (2022). Family support and associated with glycemic status in patient with type 2 diabetes mellitus. Open Access Research Journal of Science and Technology, 4(2), 9 – 15.
Salimi, M., Sarchahi, S., Zolfaghari, P., Daghyanous, B., Mozaffari, H., Montazeri, M., et al. (2017). Health Literacy among Patients with Diabetes Mellitus Type 2 in Northeast Area of Iran. International Journal of Health Studies, 3(1), 14-18.
Shimizu, Y., Uchiumi, K., Asou, K., Murakado, N., Kuroda, K., Sato, N., et al. (2011). The reliability and validity of Instrument of diabetes self-care agency (IDSCA). Japan Academy of Diabetes Education and Nursing, 15, 118 – 127.
Singsalasang, A., Nguanjairak, R., & Salawonglak, T. (2022). Health literacy and behaviors influencing blood sugar level control among type 2 diabetes patients in primary care units, Thailand: A cross-sectional study, F1000Research ,11(332), 1 – 13.
Sonthon, P. (2020). Association between health literacy and glycemic control of patients with type 2 diabetes mellitus. Thai Journal of Public Health, 50(1), 76 - 88. (in Thai)
Sridawruang, C & Worawong, C. (2022). Associations between health literacy and health behaviors 3E 2S among elderly with type 2 diabetes mellitus. Regional Health Promotion Center 9 Journal, 16(2), 454 – 468. (in Thai)
Suksatan, W., Prabsangob, K., & Choompunuch, B. (2021). Association between health literacy, self-care behavior, and blood sugar level among older patients with type 2 diabetes in Rural Thai Communities. Annals of Geriatric Medicine and Research, 25(4), 318-323.
Suttithum, W., Wittayapun, Y., & Kalampakorn, S. (2016). Impact of a specially designed self-care program on self-care behavior and the A1c hemoglobin level in type 2 diabetes patients at Laan Saka hospital. Thai Journal of Nursing Council, 31(1), 19 – 31. (in Thai)
Surucu, H. A., Kizilci, S., & Ergor, G. (2017). The impacts of diabetes education on self care agency, self-care activities and hba1c levels of patients with type 2 diabetes: A randomized controlled study. International Journal of Caring Sciences, 10(1), 479-489.
Tanasugarn, T. & Neelapaichit, C. (2015). Development of a Instrument Health Literacy for Patients with Diabetes and Hypertension. Division of Health Education, Department of Health Service Support Ministry of Public Health with Mahidol University. Retrieved April 20, 2023 from http://www.hed.go.th/news/5522. (in Thai)
Yusra, A., Syahrum & Yulastri. (2019). The effect of family assistance module toward family role and decrease of HbA1c values in type 2 diabetes mellitus on Solok Reginal hospital. Advances in health Sciences Research, 20, 294 – 299. doi.10.2991/ahsr.k.200204.062
Umeda, E., Shimizu, Y., Uchiumi, K., Murakado, N., Kuroda, K., Masaki, H., et al. (2020). Characteristics if diabetes self-care agency in Japan based on statistical cluster analysis. SAGE Open Nursing, 6, 1 – 9. doi.org/10.1177/2377960820902970
Xu, X. Y., Leung, A. Y. M., & Chau, P.H. (2018). Health literacy, self-efficacy, and associated among patients with diabetes. Health Literacy Research and Practice, 2(2), e67-e77. doi.org/10.3928/24748307-20180313-01
Downloads
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2024 วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1. บทความหรือข้อคิดเห็นใด ๆ ที่ปรากฏในวารสารเครือข่าย วิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้ ที่เป็นวรรณกรรมของผู้เขียน บรรณาธิการหรือเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและวิทยาลัยการสาธารณสุขภาคใต้ ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย
2. บทความที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของ วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้
