ปัจจัยทำนายการจัดการตนเองของผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูง
คำสำคัญ:
การจัดการตนเอง, ปัจจัยทำนายการจัดการตนเอง, ผู้สูงอายุที่เป็นโรคความดันโลหิตสูงบทคัดย่อ
การศึกษาวิจัยแบบหาความสัมพันธ์เชิงทำนาย มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการจัดการตนเอง ความรอบรู้ด้านสุขภาพ การรับรู้สมรรถนะแห่งตน และการสนับสนุนทางสังคม และเพื่อศึกษาปัจจัยที่สามารถทำนายการจัดการตนเองของผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูง ได้แก่ ความรอบรู้ด้านสุขภาพ การรับรู้สมรรถนะแห่งตน และการสนับสนุนทางสังคม กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูง จำนวน 196 ราย ที่เข้ามารับการรักษา ณ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล 4 แห่งในอำเภอกาญจนดิษฐ์ จังหวัดสุราษฎร์ธานี คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบสุ่มอย่างง่ายตามสัดส่วน ระหว่างเดือนเมษายนถึงเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2564 เครื่องมือที่ใช้วิจัย ประกอบด้วย แบบสัมภาษณ์ข้อมูลส่วนบุคคล แบบวัดพฤติกรรมการจัดการตนเอง แบบสัมภาษณ์ความรอบรู้ด้านสุขภาพ แบบวัดการรับรู้สมรรถนะแห่งตน และแบบสอบถามการสนับสนุนทางสังคมของผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูง ซึ่งเครื่องมือทั้งหมดผ่านการตรวจสอบความตรงตามเนื้อหา และนำไปทดสอบความเชื่อมั่นกับผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูงแล้ว วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และการวิเคราะห์สมการถดถอยพหุคูณแบบเป็นขั้นตอน ผลการวิจัยพบว่า
1. กลุ่มตัวอย่างมีการจัดการตนเอง การรับรู้สมรรถนะแห่งตน และการสนับสนุนทางสังคม ในระดับสูง
2. ความรอบรู้ด้านสุขภาพในระดับปานกลาง ความรอบรู้ด้านสุขภาพ การรับรู้สมรรถนะแห่งตน และการสนับสนุนทางสังคมสามารถร่วมกันทำนายการจัดการตนเองของผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูงได้ ร้อยละ 69.60 โดยการสนับสนุนทางสังคมสามารถทำนายการจัดการตนเองได้สูงสุด (β =.516, p<.001) รองลงมาเป็นการรับรู้สมรรถนะแห่งตน (β =.386, p<.001) และความรอบรู้ด้านสุขภาพ (β =.156, p=.003)
ผลของการวิจัยสามารถนำไปเป็นข้อมูลพื้นฐานสำหรับบุคลากรทางด้านสุขภาพในการวางแผนส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพ การรับรู้สมรรถนะแห่งตน และการสนับสนุนทางสังคม เพื่อช่วยให้ผู้สูงอายุสามารถจัดการตนเองเกี่ยวกับโรคความดันโลหิตสูงได้ แล้วควรมีการศึกษาในบริบทที่แตกต่างกัน หรือ ทำการศึกษาเพิ่มเติมกับกลุ่มผู้สูงอายุที่มีลักษณะแตกต่างกัน เช่น ในกลุ่มผู้สูงอายุที่อยู่อาศัยเพียงลำพัง เป็นต้น
References
Aaby, A., Friis, K., Christensen, B., Rowlands, G. & Maindal, H. T. (2017). Health Literacy is Associated with Health Behaviour and Self-Reported Health: A Large Population-Based Study in Individuals with Cardiovascular Disease. European Journal of Prevention Cardiology, 24(17), 1880-1888.
Aekplakorn, W. (Ed.) (2016). Thai National Health Examination Survey V Study Group. Nonthaburi: Aksorn Graphic and Design. (in Thai)
Aekplakorn, W. (Ed.) (2019). Thai National Health Examination Survey VI Study Group. Nonthaburi: Aksorn Graphic and Design. (in Thai)
Al-Dwaikat, T. N., Chlebowy, D. O., Hall, L. A., Crawford, T. N. & Yankeelov, P. A. (2020). Self-Management as a Mediator of the Relationship Between Social Support Dimensions and Health Outcomes of African American Adults with Type 2 Diabetes. Western Journal of Nursing Research, 42(7), 485-494.
Aramsin, R., Kerdkul, P., Jarujit, S. & Prachanno, W. (2018). Self-Management Behaviors among Patients with Hypertension in Mueang District, Chanthaburi Province. Journal of Phrapokklao Nursing College, 29(1), 68-77. (in Thai)
Bandura, A. (1977). Self-Efficacy: Toward a Unifying Theory of Behavioral Change. Psychological Review, 84(2), 191-215.
Best, J. W. (1977). Research in Education: 3rd ed. New Jersey: Prentice Hall.
Chiangmai Provincial Public Health Office. (2018). Guidelines for Geriatric Assessment. Retrieved from https://www.chiangmaihealth.go.th/cmpho_web/main_section.php?info_id=4197 (in Thai)
Cohen, J. (1977). Statistical Power for the Behavioral Sciences. New York: Academic Press.
Cronbach, L. J. (1951). Coefficient Alpha and the Internal Structure of Tests. Psychometrika Journal, 16(3), 297-334.
Department of Medical Services, Ministry of Public Health. (2014). Guidelines for Geriatric Assessment. Nonthaburi: The War Veterans Organization. (in Thai)
Ding, W., Li, T., Su, Q., Yuan, M. & Lin, A. (2018). Integrating Factors Associated with Hypertensive Patients’Self-Management Using Structural Equation Modeling: A Cross-Sectional Study in Guangdong, China. Patient Preference and Adherence, 12, 2169-2178.
Flack, J. M. & Adekola, B. (2020). Blood Pressure and the New ACC/AHA Hypertension Guidelines. Trends in Cardiovascular Medicine, 30(3), 160-164.
Ferri, C., Ferri, L. & Desideri, G. (2017). Management of Hypertension in the Elderly and Frail Elderly. High Blood Pressure and Cardiovascular Prevention, 24(1), 1-11.
Geboers, B., Winter, A. F., Spoorenberg, S. L., Wynia, K. & Reijneveld, S. A. (2016). The Association Between Health Literacy and Self-Management Abilities in Adults Aged 75 and Older, and its Moderators. Quality of Life Research, 25(11), 2869-2877.
Grembowski, D., Patrick, D., Diehr, P., Durham, M., Beresford, S. & Hecht, J. (1993). Self-Efficacy and Health Behavior among Older Adults. Journal of Health and Social Behavior, 34(2), 89-104.
House. J. S. (1981). Work Stress and Social Support. Michigan: Addison-Wesley.
House, J. S. (1987). Social Support and Social Structure. Sociological Forum, 2(1), 135-146.
Ishikawa, H., Takeuchi, T. & Yano, E. (2008). Measuring Functional, Communicative, and Critical Health Literacy among Diabetic Patients. Diabetes Care, 31(5), 874-879.
Jandeekaewsakul, P., Watthayu, N. & Suwonnaroop, N. (2018). Factors Predicting Self-Management Behavior among Patients with Uncontrolled Essential Hypertension. Journal of Nursing Science, 36(1), 31-43. (in Thai)
Khantamoon, R. & Daenseekeaw, S. (2017). Self-Management among People with Uncontrolled Hypertension. Journal of Nursing and Health Care, 35(2), 89-97. (in Thai)
Khrutmuang, W., Panuthai, S. & Lasuka, D. (2005). Factors Predicting Health Promoting Behaviors among the Elderly with Hypertension. Nursing Journal, 32(4), 53-68. (in Thai)
Lorig, K. R. & Holman, H. R. (2003). Self-Management Education: History, Definition, Outcome, and Mechanisms. The Society of Behavioral Medicine, 26(1), 1-7.
Luo, H., Patil, S. P., Cummings, D. M., Bell, R. A., Wu, Q. & Adams, A. D. (2020). Health Literacy, Self-Management Activities, and Glycemic Control among Adults with Type 2 Diabetes: A Path Analysis. Journal of Public Health Management and Practice, 26(3), 280-286.
Nawsuwan, K., Singhasem, P. & Yimyearn, Y. (2016). Relationship and the Predictive Power of Social Support on the Practice of Hypertensive Patients. Boromarajonani College of Nursing, Uttaradit Journal, 8(1), 1-13. (in Thai)
Noppakraw, J., Chintanawat, R. & Khampolsiri, T. (2020). Health Literacy and Self-Management in Older Persons with Type 2 Diabetes Mellitus. Nursing Journal, 47(2), 251-261. (in Thai)
Nutbeam, D. (2000). Health Literacy as a Public Health Goal : a Challenge for Contemporary Health Education and Communication Strategies Into The 21st Century. Health Promotion International, 15(3), 259-267.
Nutbeam, D. (2003). How Does Evidence Influence Public Health Policy? Tackling Health Inequalities in England. Health Promotion Journal of Australia, 14(3), 154-158.
Office of the Permanent Secretary, Ministry of Public Health. (2018). Public Health Statistics 2017. Retrieved from https://bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/statistics60.pdf (in Thai)
Office of the Permanent Secretary, Ministry of Public Health. (2019). Public Health Statistics 2018. Retrieved from https://bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/statistic%2061.pdf (in Thai)
Office of the Permanent Secretary, Ministry of Public Health. (2020). Public Health Statistics 2019. Retrieved from https://bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/statistic62.pdf (in Thai)
Ostchega, Y., Fryar, C. D., Nwankwo, T. & Nguyen, D. T. (2020). Hypertension Prevalence among Adults Aged 18 and Over: United States, 2017 - 2018. NCHS Data Brief, 364, 1-8.
Pfeiffer, E. (1975). A Short Portable Mental Status Questionnaire for the Assessment of Organic Brain Deficit in Elderly Patients. Journal of the American Geriatrics Society, 23(10), 433-441.
Pham, V., Truong, P. V., Jullamate, P. & Piphatvanitcha, N. (2016). Factors Related to Self-Management Behaviours in Hypertensive Older Adults in Haiduong Province, Vietnam. Journal of Nursing and Health Science, 10(3), 56-64.
Shi, D., Li, J., Wang, Y., Wang, S., Liu, K. & Chen, X. (2017). Association Between Health Literacy and Hypertension Management in a Chinese Community: A Retrospective Cohort Study. Internal and Emergency Medicine, 12, 765-776.
Thatsaeng, B., Lasuka, D. & Khampolsiri, T. (2012). Effects of a Self-Management Supporting program on Self-Management Behaviors and Blood Pressure among Elderly with Hypertension. Nursing Journal, 39(4), 124-136. (in Thai)
Zhang, X., Qiu, C., Zheng, Y., Zang, X. & Zhao, Y. (2020). Self-Management among Elderly Patients with Hypertension and its Association with Individual and Social Environmental Factors in China. Journal of Cardiovascular Nursing, 35(1), 45-53.
Zhou, B., Bentham, J., Cesare, M., Bixby, H., Danaei, G. & Cisneros, J. Z. (2017). Worldwide Trends in Blood Pressure from 1975 to 2015: A Pooled Analysis of 1479 Population-Based Measurement Studies with 19.1 Million Participants. The Lancet, 389(10064), 37-55.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2022 วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1. บทความหรือข้อคิดเห็นใด ๆ ที่ปรากฏในวารสารเครือข่าย วิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้ ที่เป็นวรรณกรรมของผู้เขียน บรรณาธิการหรือเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและวิทยาลัยการสาธารณสุขภาคใต้ ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย
2. บทความที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของ วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้
