การวิเคราะห์ต้นทุนต่อหน่วยกิจกรรมของงานบริการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรค ด้านการแพทย์แผนไทย

บทคัดย่อ

การวิเคราะห์ต้นทุนรายกิจกรรมนี้เพื่อศึกษาวิเคราะห์ต้นทุนต่อหน่วยกิจกรรมของงานบริการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคด้านการแพทย์แผนไทย เลือกสถานบริการแบบเฉพาะเจาะจง ในพื้นที่ต้นแบบดีเด่นด้านแพทย์แผนไทยของกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก จำนวน 4 จังหวัด ได้แก่ พิษณุโลก สกลนคร จันทบุรี และ สุราษฎร์ธานี โดยเก็บในโรงพยาบาลชุมชน 1 แห่ง และโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล 2 แห่ง ของแต่ละจังหวัด ใช้วิธีการวิเคราะห์ต้นทุนกิจกรรม (Activities Based Costing) ในมุมมองของผู้ให้บริการตามกิจกรรมบริการ 5 กลุ่มวัย เก็บข้อมูลต้นทุนปีงบประมาณ 2560 ประกอบด้วยต้นทุนค่าแรง    ค่าวัสดุ และค่าครุภัณฑ์ และข้อมูลกิจกรรมบริการส่งเสริมสุขภาพด้านการแพทย์แผนไทย ผลการวิจัยพบว่า

สถานบริการให้บริการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคด้านการแพทย์แผนไทย ค่อนข้างน้อยเมื่อเทียบกับการให้บริการเพื่อรักษาโรค กิจกรรมส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคที่พบมากที่สุดคือการดูแลมารดาก่อนและหลังคลอด ด้วยกิจกรรม การนวด อบ ประคบ การให้ความรู้ คำแนะนำ และการจ่ายยาสมุนไพร ต้นทุนการจัดบริการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคด้านการแพทย์แผนไทยตาม 5 กลุ่มวัย พบว่า ต้นทุนทางตรงมี ค่ามัธยฐาน 142,546.24 บาท ต้นทุนทางอ้อมมีค่ามัธยฐาน 32,061.90 บาท คิดเป็นร้อยละ 81.64 และ 18.36 ตามลำดับ ส่วนต้นทุนรวมมีค่ามัธยฐาน 171,055.48 บาท ในการให้บริการต้นทุนค่าแรงมีสัดส่วนต้นทุนมากที่สุดอยู่ระหว่างร้อยละ 29.63 – 88.84 ต้นทุนต่อหน่วยกิจกรรมบริการมีความแตกต่างกันค่อนข้างมากในแต่ละสถานบริการ พบว่าต้นทุนการสอนทำลูกประคบมีค่ามัธยฐานมากที่สุด 361.30 บาท และต้นทุนการแนะนำการปฏิบัติตัวในด้านการแพทย์แผนไทยในเด็กอายุ 0-5 ปี มีค่ามัธยฐานน้อยที่สุด 2.76 บาท

ต้นทุนการให้บริการรายกิจกรรมเป็นประโยชน์ในการบริหารจัดการทรัพยากรและปรับปรุงประสิทธิภาพการให้บริการของหน่วยงาน อีกทั้งยังใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานในการเจรจาต่อรองอัตราการจ่ายค่าบริการให้กับหน่วยบริการที่มีการดำเนินกิจกรรม