ผลของโปรแกรมการพยาบาลโดยประยุกต์ใช้ทฤษฎีพฤติกรรมตามแผน ต่อความตั้งใจในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ของมารดาวัยรุ่นหลังคลอด

ผู้แต่ง

  • ศศิมา ศรีเพ็ชร นักศึกษาปริญญาโท คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
  • ศศิกานต์ กาละ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์

คำสำคัญ:

ทฤษฎีพฤติกรรมตามแผน, ความตั้งใจในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่, มารดาวัยรุ่นหลังคลอด

บทคัดย่อ

การวิจัยแบบกึ่งทดลองนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการพยาบาลโดยประยุกต์ใช้ทฤษฎีพฤติกรรมตามแผนต่อความตั้งใจในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ของมารดาวัยรุ่นหลังคลอด กลุ่มตัวอย่างเป็นมารดาวัยรุ่นหลังคลอด ที่มีอายุน้อยกว่า 20 ปี มาคลอดปกติที่โรงพยาบาลศูนย์แห่งหนึ่งของภาคใต้คัดเลือกตามคุณลักษณะที่กำหนด จำนวน 60 ราย แบ่งออกเป็นกลุ่มควบคุม 30 ราย และกลุ่มทดลอง 30 ราย  กลุ่มควบคุมได้รับการพยาบาลตามปกติ ในขณะที่กลุ่มทดลองได้รับการพยาบาลโดยประยุกต์ใช้ทฤษฎีพฤติกรรมตามแผน เครื่องมือที่ใช้ในการทดลอง ได้แก่ โปรแกรมการพยาบาลโดยประยุกต์ใช้ทฤษฎีพฤติกรรมตามแผนเครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ 1) แบบบันทึกข้อมูลทั่วไปของมารดา 2) แบบวัดเจตคติเกี่ยวกับการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ และ 3) แบบวัดความตั้งใจในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ได้รับการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหา โดยผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 3 ท่าน และทดสอบหาค่าความเที่ยงของแบบวัดเจตคติเกี่ยวกับการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ และแบบวัดความตั้งใจในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ โดยใช้ค่าสัมประสิทธ์แอลฟาของครอนบาค ได้ค่าความเที่ยง เท่ากับ .73 และ .87 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยการแจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติทีอิสระ ผลการวิจัยพบว่า

1. มารดาวัยรุ่นหลังคลอดที่ได้รับโปรแกรมฯ มีคะแนนเฉลี่ยความตั้งใจในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ (M=37.57, SD=2.91) สูงกว่าก่อนได้รับโปรแกรม (M=34.33, SD=.4.71) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .001

2. มารดาวัยรุ่นหลังคลอดที่ได้รับโปรแกรมฯ มีคะแนนเฉลี่ยความตั้งใจในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ (M=37.57, SD=2.91) สูงกว่ากลุ่มที่ได้รับการพยาบาลตามปกติ (M=35.97, SD=2.09) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

ผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่า โปรแกรมการพยาบาลโดยประยุกต์ใช้ทฤษฎีพฤติกรรมตามแผน ช่วยให้มารดาวัยรุ่นหลังคลอดมีความตั้งใจในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่เพิ่มมากขึ้น จึงควรนำไปใช้เป็นแนวทางในการสนับสนุนทางการพยาบาล เพื่อเพิ่มความสำเร็จของการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในกลุ่มมารดาวัยรุ่นหลังคลอด

References

Ajzen, I. (1991). The Theory of Planned Behavior Organizational Behavior and Human, Decision Process, 50, 179-211.

Augsirikul, J. (2015). The Effectiveness of Development Program on Breastfeeding Behavior of Pregnant Women in Muang district, Krabi province. Ganesha Journal, 11(1), 13-26. (in Thai).

ChaiNok, L. (2015). Factors Influencing Breast Feeding Behaviors of Postpartum Adolescent Mothers in Maharat Nakhonratchasima Hospital. Research Report Nursing Family and midwife Suranaree University of Technology, Nakhon Ratchasima. (in Thai).

Chansiri, S., Phahuwatanakorn, W., & Yusamran, C. (2017). Influences of Breastfeeding Attitude, Subjective Norm, and Self-Efficacy on Intention to Exclusive Breastfeeding among Teenage Pregnant Women. Journal of Nursing Science, 35(4), 50-60.

Charoenrat, C. (2013). Breastfeeding. Retrieved May 25, 2016, from http://www.medicine.cmu.ac.th/dept/obgyn/2011/index.php?option=com_content&view=article&id=931:breastfeeding&catid=45&Itemid=561

Danthes, D. (2016). Effects of Breastfeeding Promoting Program for Working Pregnant Women on Attitude and Intention to Exclusive Breastfeeding. A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirement for the Degree of Master of Nursing Science (Advanced Midwifery). Faculty of Nursing, Burapha University. (in Thai).

Global Breastfeeding Scorecard. (2017). Tracking Progress for Breastfeeding Policies and Programmes. Unicef & World Health Organization. Retrieved December 29, 2017, from http://www.who.int/nutrition/publications/infantfeeding/global-bf-scorecard-2017.pdf

Janeuwat, S. (2013). In Thai Breastfeeding Center Foundation Together with Scholars, Breast Milk Review Literature Series 2: Thai Breastfeeding Center Foundation Mother's Milk is Most Definitely (Page 15-25). Bangkok: Aiyara Retrieved June 7, 2017, from http://www.thaibreastfeeding.org/upload/content/file/book%20breastmilk%20Most definitely.pdf

Kala, S., Khaonark, R., Tienmontree, K., Chairat, N., Sreepetch, S., & Damchuti, I. (2018). Development of a Volunteer Training Program to Promote Breastfeeding in Community. The Southern College Network Journal of Nursing and Pubic Health, 5(2), 16-29. (in Thai).

Khonsung, P., Yimyam, S., Xuto, P., & Chaloumsuk, N. (2021). Factors Predicting Exclusive Breastfeeding among Thai Adolescent Mothers at 6-months Postpartum. Pacific Rim International Journal of Nursing Research, 25(1), 34-47.

Khoonphet, C., & Kala, S. (2019). The Experience of Breastfeeding Intention among Adolescent Mothers. Princess of Naradhiwas University Journal. 11(2), 1-10. (in Thai).

Kritcharoen, S., Kala, S., Chatchawej, W., Prugsasri, S., & Petchwatcharapaibune, C. (2021). Effects of Clinical Practice Guideline to Promote, Support, and Protect Breastfeeding on Competencies and Duration of Breastfeeding of Teenage Mothers. Songklanagarind Journal of Nursing, 41(1), 54-63. (in Thai).

Kumpeerakup. (2018). Effect of Enhancing Attitude, Subjective Norm, and Perceived Behavioral Control with Motivation Interviewing Program on Intention to Adopt Safety Driving Behaviors Among Motorcycle Injury Clients. A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirement for the Degree of Master of Nursing Science (Adult Nursing). Faculty of Nursing, Prince of Songkla University. (in Thai).

Lawrence, R. A. & Lawrence, R. M. (2016). Breastfeeding: A Guide for the Medical Profession (8th edition). Philadelphia: Elsevier.

Lertsakornsiri, M. (2018). Family Support for Breastfeeding in Teenage Postpartum Mothers. Journal of Community Development Research (Humanities and Social Sciences), 11(4), 1-9. (in Thai).

Lertsakornsiri, M. (2019). Breastfeeding Promotion in Adolescent Mothers: Roles of Nurses and Families. Journal of Nursing and Education, 12(1), 1-13. (in Thai).

Lerttrakannon, P., Kantaruksa, K., & Sansiriphun, N. (2016). Attitude, Subjective Norm, Perceived Behavioral Controland Intention of Fathers to Encourage Breastfeeding. Nursing Journal, 43(1). 45-56. (in Thai).

Mutuli, L. A., & Walingo, M. K. (2014). Applicability of Theory of Planned Behavior in Understanding Breastfeeding Intention of Postpartum Women. International Journal of Multidisciplinary and Current Research, 2, 258-66.

National Statistical Office. (2019). Key Survey Report Situation of Children and Women in Thailand 2019. Retrieved August 28, 2021, from http://www.nso.go.th/sites/2014/DocLib13/ด้านสังคม/สาขาประชากร/สถานการณ์เด็กและสตรี/2562/MICS6_report_071063.pdf

Nuanjam, P., Poomlittikul, P., Mattavangkul, C., Khumros, W., Chancharoen, K., Hongkrailert, N., et al., (2013). Factors Affected to Behavior and During Time for Breastfeeding of Pasi Charoen Persons. Research Report Faculty of Nursing Siam University, Bangkok. (in Thai).

Polit, D. F. & Beck, C. T. (2012). Nursing Research: Generating and Assessing Evidence for Nursing Practice (9th ed.). Philadelphia, PA: Wolters Kluwer/Lippincott

Saejeng, K., Sukrat, B., Kovawisarach, E., Prompraphat, P., & Kanchanawetang, C. (2015). Practical Guidelines for Adolescent Mothers. (2nd edition) Bangkok : Kaew Chao Chom Media and Publication Center. ISBN: 978-616-11-2380-2 Retrieved May 29, 2016, from http://rh.anamai.moph.go.th/download/all_file/brochure/youthmom-Blue.pdf

Sipsma, H. L., Magriples, U., Divney, A., Gordon, D., Gabzdyl, E., & Kershaw, T. (2013). Breastfeeding Behavior among Adolescents: Initiation, Duration, and Exclusivity. Journal of adolescent health, 53(3), 394-400. doi: 10.1016/j.jadohealth.2013.04.005.

Srivijaya, P. & Suriyachai, P. (2015). The Success of the Exclusive Breastfeeding among Teenage Mothers in the First 6 Months after Birth at Phayao Hospital. Journal of Phrapokklao Nursing College, Chanthaburi, 26(1), 17-24. (in Thai).

Suwanobol, N., Wacharasin, C., & Deoisres, W. (2015). The Problems and Needs of Breastfeeding Promotion among Adolescent Mothers: A Dase Study of Dankhunthot Hospital. Journal of Nursing and Health Care, 33(4), 200-210. (in Thai).

UNICEF. (2018). Breastfeeding: A mother’s gift for Every Child. Retrieved [cited 2020 April 15].Available from: https://data. unicef.org/resources/breastfeeding-a-mothers-gift-foreverychild/

World Health Organization. (2021). Exclusive Breastfeeding. Retrieved August 29, 2021, from https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/infant-and-young-child-feeding

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2022-05-17