การพัฒนาแนวทางการส่งเสริมการดำรงชีวิตอย่างมีคุณค่าของผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

การวิจัยและพัฒนานี้ มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาลักษณะการดำรงชีวิตอย่างมีคุณค่าของผู้สูงอายุ และ เพื่อพัฒนาแนวทางการส่งเสริมการดำรงชีวิตอย่างมีคุณค่าของผู้สูงอายุ วิธีดำเนินการประกอบด้วย 3 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นตอนที่ 1 การประเมินลักษณะการดำรงชีวิตอย่างมีคุณค่าของผู้สูงอายุ กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้สูงอายุของ ตำบลบ้านต๋อม ด้วยการสุ่มอย่างง่าย จำนวน 100 คน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถาม ประกอบด้วย 2 ส่วน คือข้อมูลทั่วไป และลักษณะการดำรงชีวิตประจำวันของผู้สูงอายุ ผ่านการตรวจสอบความเที่ยงตรงเนื้อหา ได้ค่า IOC ตั้งแต่ 0.80-1.00 และค่าความเชื่อมั่นด้วยสถิติสัมประสิทธิ์แอลฟ่าของครอนบาค เท่ากับ .83 วิเคราะห์ ข้อมูล ด้วยการแจกแจงความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ขั้นตอนที่ 2 การพัฒนาแนวทาง การส่งเสริมในการดำรงชีวิตอย่างมีคุณค่าของผู้สูงอายุ กลุ่มตัวอย่างเลือกแบบเจาะจง คือแกนนำผู้สูงอายุของ โรงเรี ยนผู้สูงอายุบ้านต๋อม จำนวน 30 คน และแบ่งผู้สูงอายุออกเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มละ 15 คน เก็บรวบรวม ข้อมูลด้วยจัดการการสนทนากลุ่มและวิเคราะห์สาระ เพื่อสรุปเป็นแนวทางการส่งเสริมการดำรงชีวิตอย่างมี คุณค่าในผู้สูงอายุ และขั้นตอนที่ 3 การตรวจสอบความเหมาะสมของแนวทางที่พัฒนาขึ้น โดยการประเมินจาก ผู้ทรงคุ ณวุ ฒิ จำนวน 5 คน ผลการวิจัยพบว่า

1. ภาพรวมของการดำรงชีวิตประจำวันอย่างมีคุณค่าของผู้สูงอายุ พบว่า ด้านจิตใจ และด้านร่างกาย มีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมากที่สุด (M=2.72, SD=2.53) และ (M=2.68, SD=2.33) ส่วนด้านสังคม มีค่าเฉลี่ยอยู่ ในระดับมาก (M=2.47, SD=0.07)

2. แนวทางการส่งเสริมผู้สูงอายุในการสร้างคุณค่าการดำรงชีวิตด้วยตนเอง ประกอบด้วย 1) การส่งเสริม ความเข้มแข็งทางด้านจิตใจ ได้แก่มีความเข้าใจและยอมรับการเปลี่ยนแปลง มีทัศนคติที่ดีต่อชีวิต มีความเชื่อ มั่นในความสามารถของตนเอง มีความเบิกบานและสดชื่น มีชีวิตชีวา มีความสงบสุขและการยอมรับ และเป็น ที่เคารพรักของคนทั่วไป 2) การส่งเสริมสุขภาพทางด้านร่างกาย ได้แก่ อาหาร น้ำอากาศ การขับถ่าย การ ออกกำลังกาย การนอนหลับ การป้องกันการเกิดอุบัติเหตุ และการดูแลสุขภาพของตนเอง และ 3) การส่งเสริม กิจกรรมทางสังคม ได้แก่การแสวงหาเพื่อนต่างวัย การทำสิ่งที่เป็นประโยชน์ต่อตนเองครอบครัวและสังคม การออกสังคม การร่วมงานของชุมชนชมรมผู้สูงอายุ

สำหรับผลประเมินของผู้ทรงคุณวุฒิ พบว่า แนวทางที่พัฒนาขึ้นมีความเหมาะสม และสามารถนำไป ส่งเสริมให้ผู้สูงอายุดำเนินชีวิตอย่างมีคุณค่าและมีความสุข