ผลของโปรแกรมการจัดการตนเองด้านการใช้ยาอย่างเคร่งครัดในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้ที่คลินิกเอกชนแห่งหนึ่งในจังหวัดปทุมธานี

บทคัดย่อ

การศึกษานี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง แบบหนึ่งกลุ่มวัดผลก่อนและหลังการทดลอง มีวัตถุประสงค์ เพือศึกษาผลของโปรแกรมการจัดการตนเองด้านการใช้ยาอย่างเคร่งครัดในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้ในคลินิกเอกชนแห่งหนึ่ง จังหวัดปทุมธานี โดยใช้กรอบแนวคิดที่ประยุกต์จากแนวคิดการจัดการตนเอง กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้ จำานวน 28 คน เก็บข้อมูลระหว่างเดือนกรกฎาคม ถึง เดือนสิงหาคม พ.ศ. 2560 เครืองมือที่ใช้ในการทดลอง คือ โปรแกรมการจัดการตนเองด้านการใช้ยาอย่างเคร่งครัด ใช้ระยะเวลา 8 สัปดาห์ 5 ขั้นตอน ได้แก่ 1) การประเมินตนเอง 2) การตั้งเป้าหมายร่วมกัน 3) การเพิ่มทักษะความรู้และฝึกปฏิบัติด้วยตนเอง 4) การกำากับติดตามตนเอง และ 5) การประเมินตนเอง เครืองมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูล ประกอบด้วย แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป แบบสอบถามความรู้และแบบสอบถามพฤติกรรมด้านการใช้ยาอย่างเคร่งครัด ตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาโดยผู้ทรงคุณวุฒิ 5 คน ได้ค่าความตรงเชิงเนื้อหาเท่ากับ 1.00 และมีค่าความเที่ยงเท่ากับ 1.00 และ 0.80 ตามลำาดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติที
ผลการวิจัย พบว่า ภายหลังการทดลองกลุ่มตัวอย่างมีค่าคะแนนเฉลี่ยความรู้และพฤติกรรมด้านการใช้ยาอย่างเคร่งครัดเพิ่มขึ้นกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำาคัญทางสถิติ (p < .05) และค่าเฉลี่ยระดับความดันโลหิตลดลงกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำาคัญทางสถิติ (p < .05) ผลการวิจัยยืนยันถึงประสิทธิผลของโปรแกรมการจัดการตนเองที่ทำาให้ผู้ป่วยมีความรู้และพฤติกรรมด้านการใช้ยาอย่างเคร่งครัดดีขึ้น และสามารถควบคุมระดับความดันโลหิตให้ลดลงได้ จึงมีข้อเสนอแนะว่า พยาบาลเวชปฏิบัติควรตระหนักถึงความสำาคัญในการดูแลที่บ้าน ร่วมกับการติดตามเยี่ยมทางโทรศัพท์อย่างต่อเนือง และใช้เป็นกลยุทธ์หลักในการกำากับติดตามให้ผู้ป่วยใช้ยารักษาโรคอย่างเคร่งครัด อันจะส่งผลให้ควบคุมระดับความดันโลหิตได้อย่างมีประสิทธิภาพ