การเสริมกรดไขมันโอเมก้า 3 ในผู้ป่วยโรคจิตเภท: บทความฟื้นฟูวิชาการ

ผู้แต่ง

  • พิมผกา สันธิ สถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา
  • สุญาณี พงษ์ธนานิกร คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
  • ทิพวรรณ ศิริเฑียรทอง คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

คำสำคัญ:

กรดไขมันโอเมก้า 3, โรคจิตเภท, การรักษาเสริม

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อทบทวนวรรณกรรมและประเมินผลของการเสริมกรดไขมันโอเมก้า 3 ต่อการป้องกันและควบคุมอาการของโรคจิตเภท

วัสดุและวิธีการ : สืบค้นบทความต้นฉบับประเภทการวิจัยทางคลินิกแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุม แบบปกปิดสองทาง ที่ถูกตีพิมพ์เป็นภาษาอังกฤษในฐานข้อมูล PubMed และ Embase โดยใช้คำสำคัญในการสืบค้นคือ omega-3 fatty acid, ultra-high risk for psychosis, first-episode schizophrenia, chronic schizophrenia จากนั้นสังเคราะห์และอภิปรายข้อมูลจากงานวิจัยฉบับเต็ม

ผล : มีการศึกษาทั้งหมด 131 เรื่อง ตัดบทความซ้ำซ้อนและสังเคราะห์ข้อมูลจากการศึกษาที่มีเนื้อหาสอดคล้องกับเรื่องที่ศึกษาได้ 15 เรื่อง เป็นการศึกษาในผู้ที่มีความเสี่ยงสูงมากต่อการเกิดอาการทางจิต 8 เรื่อง การศึกษาในผู้ป่วยโรคจิตเภทครั้งแรก 4 เรื่อง และการศึกษาในผู้ป่วยโรคจิตเภทเรื้อรัง 3 เรื่อง พบว่าการเสริมกรดไขมันโอเมก้า 3 ขนาด 1.2 กรัมต่อวันในผู้ที่มีความเสี่ยงสูงมากต่อการเกิดอาการทางจิต มีอัตราการเกิดอาการทางจิตน้อยกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (ร้อยละ 4.9 และร้อยละ 27.5 ตามลำดับ, p-value 0.007) การเสริมกรดไขมันโอเมก้า 3 ขนาด 1.14 - 2.2 กรัมต่อวัน ร่วมกับการใช้ยารักษาโรคจิตสามารถลดความรุนแรงของอาการทางจิตของผู้ป่วยโรคจิตเภทครั้งแรก แต่ไม่สามารถป้องกันอาการกำเริบได้ ในขณะที่การเสริมกรดไขมันโอเมก้า 3 ขนาด 1 - 3 กรัมต่อวัน รับประทานต่อเนื่อง 8 - 16 สัปดาห์ ร่วมกับการใช้ยารักษาโรคจิตในผู้ป่วยโรคจิตเภทเรื้อรังยังต้องการการศึกษาเพิ่มเติมเนื่องจากผลการศึกษาที่ผ่านมาขัดแย้งกัน

สรุป : การเสริมกรดไขมันโอเมก้า 3 มีแนวโน้มช่วยลดอัตราการเกิดอาการทางจิตได้ในผู้ที่มีความเสี่ยงสูงมาก และช่วยลดความรุนแรงของอาการทางจิตของผู้ป่วยโรคจิตเภทครั้งแรกได้ แต่ประโยชน์ในผู้ป่วยโรคจิตเภทเรื้อรังยังต้องการการศึกษาเพิ่มเติม

References

Volkan K. Schizophrenia: Epidemiology, Causes, Neurobiology, Pathophysiology, and Treatment. J Health Med Sci 2020; 3(4).

Phanthunane P, Vos T, Whiteford H, Bertram M, Udomratn P. Schizophrenia in Thailand: prevalence and burden of disease. Popul Health Metr 2010; 8: 24.

Charlson FJ, Ferrari AJ, Santomauro DF, Diminic S, Stockings E, Scott JG, et al. Global epidemiology and burden of schizophrenia: findings from the global burden of disease study 2016. Schizophr Bull 2018; 44(6): 1195-203.

Woottiluk P, Maneeton B, Jaiyen N, Khemawichanurat W, Kawilapat S, Maneeton N. Prevalence and associated factors of suicide among hospitalized schizophrenic patients. World J Clin Cases 2020; 8(4): 757-70.

Hsu MC, Huang YS, Ouyang WC. Beneficial effects of omega-3 fatty acid supplementation in schizophrenia: possible mechanisms. Lipids Health Dis 2020; 19: 159.

Horrobin DF, Glen AI, Vaddadi K. The membrane hypothesis of schizophrenia. Schizophr Res 1994; 13(3): 195-207.

Reddy RD, Keshavan MS, Yao JK. Reduced red blood cell membrane essential polyunsaturated fatty acids in first episode schizophrenia at neuroleptic-naive baseline. Schizophr Bull 2004; 30(4): 901-11.

Ermakov EA, Dmitrieva EM, Parshukova DA, Kazantseva DV, Vasilieva AR, Smirnova LP. Oxidative stress-related mechanisms in schizophrenia pathogenesis and new treatment perspectives. Oxid Med Cell Longev 2021; 8881770.

Berger ME, Smesny S, Kim SW, et al. Omega-6 to omega-3 polyunsaturated fatty acid ratio and subsequent mood disorders in young people with at-risk mental states: a 7-year longitudinal study. Transl Psychiatry 2017; 7(8): e1220.

Pawełczyk T, Trafalska E, Pawełczyk A, Kotlicka-Antczak M. Differences in omega-3 and omega-6 polyunsaturated fatty acid consumption in people at ultra-high risk of psychosis, first-episode schizophrenia, and in healthy controls. Early Interv Psychiatry 2017; 11(6): 498-508.

Jones HJ, Borges MC, Carnegie R, Mongan D, Rogers PJ, Lewis SJ, et al. Causal associations between fatty acid measures and schizophrenia – a two-sample Mendelian randomization study. medRxiv; 2021.

Iwayama Y, Hattori E, Maekawa M, Yamada K, Toyota T, Ohnishi T, et al. Association analyses between brain-expressed fatty acid binding protein (FABP) genes and schizophrenia and bipolar disorder. Am J Med Genet 2010; 153B: 484-93.

Shimamoto C, Ohnishi T, Maekawa M, Watanabe A, Ohba H, Arai R, et al. Functional characterization of FABP3, 5 and 7 gene variants identified in schizophrenia and autism spectrum disorder and mouse behavioral studies. Hum Mol Genet 2014; 23(24): 6495–511.

Shimamoto-Mitsuyama C, Ohnishi T, Balan S, Ohba H, Watanabe A, Maekawa M, et al. Evaluation of the role of fatty acid-binding protein 7 in controlling schizophrenia-relevant phenotypes using newly established knockout mice. Schizophr Res 2020; 217: 52-9.

Smesny S, Kunstmann C, Kunstmann S, Willhardt I, Lasch J, Yotter RA, et al. Phospholipase A2 activity in first episode schizophrenia: Associations with symptom severity and outcome at week 12. World J Biol Psychiatry 2011; 12(8): 598-607.

Kay SR, Fiszbein A, Opler LA. The positive and negative syndrome scale (PANSS) for schizophrenia. Schizophr Bull 1987; 13(2): 261-76.

Yung AR, Yuen HP, McGorry PD, Phillips LJ, Kelly D, Dell'Olio M, et al. Mapping the onset of psychosis: the comprehensive assessment of at-risk mental states. Aust N Z J Psychiatry 2005; 39(11-12): 964-71.

Amminger GP, Schäfer MR, Papageorgiou K, Klier CM, Cotton SM, Harrigan SM, et al. Long-chain omega-3 fatty acids for indicated prevention of psychotic disorders: a randomized, placebo-controlled trial. Arch Gen Psychiatry 2010; 67(2): 146-54.

Amminger GP, Schafer MR, Schlogelhofer M, Klier CM, McGorry PD. Longer-term outcome in the prevention of psychotic disorders by the Vienna omega-3 study. Nat Commun 2015; 6: 7934.

Amminger GP, Mechelli A, Rice S, Kim SW, Klier CM, McNamara RK, et al. Predictors of treatment response in young people at ultra-high risk for psychosis who received long-chain omega-3 fatty acids. Transl Psychiatry 2015; 5: e495.

Berger ME, Smesny S, Kim SW, Davey CG, Rice S, Sarnyai Z, et al. Omega-6 to omega-3 polyunsaturated fatty acid ratio and subsequent mood disorders in young people with at-risk mental states: A 7-year longitudinal study. Transl Psychiatry 2017; 7(8): e1220.

McGorry PD, Nelson B, Markulev C, Yuen HP, Schäfer MR, Mossaheb N, et al. Effect of ω-3 polyunsaturated fatty acids in young people at ultrahigh risk for psychotic disorders: The NEURAPRO randomized clinical trial. JAMA Psychiatry 2017; 74(1): 19-27.

Schlögelhofer M, McGorry PD, Nelson B, Markulev C, Yuen HP, Schafer M, et al. The neurapro study: Adherence to study medication. Schizophr Bull 2018; 44(Suppl. 1): S132–S133.

Berger M, Nelson B, Markulev C, Yuen HP, Schafer MR, Mossaheb N, et al. Relationship between polyunsaturated fatty acids and psychopathology in the NEURAPRO clinical trial. Front Psychiatry 2019; 10: 39.

Amminger GP, Nelson B, Markulev C, Yuen HP, Schäfer MR, Berger M, et al. The NEURAPRO biomarker analysis: long-chain omega-3 fatty acids improve 6-month and 12-month outcomes in youths at ultra-high risk for psychosis. Biol Psychiatry 2020; 87(3): 243-52.

Overall JE, Gorham DR. The brief psychiatric rating scale. Psychol Rep 1962; 10(3): 799-812.

Berger GE, Proffitt TM, McConchie M, Yuen H, Wood SJ, Amminger GP, et al. Ethyl-eicosapentaenoic acid in first-episode psychosis: A randomized, placebo-controlled trial. J Clin Psychiatry 2007; 68: 1867-75.

Pawelczyk T, Grancow-Grabka M, Kotlicka-Antczak M, Trafalska E, Pawelczyk A. A randomized controlled study of the efficacy of six-month supplementation with concentrated fish oil rich in omega-3 polyunsaturated fatty acids in first episode schizophrenia. J Psychiatr Res 2016; 73: 34-44.

Robinson DG, Gallego JA, John M, Hanna LA, Zhang JP, Birnbaum ML, et al. A potential role for adjunctive omega-3 polyunsaturated fatty acids for depression and anxiety symptoms in recent onset psychosis: Results from a 16-week randomized placebo-controlled trial for participants concurrently treated with risperidone. Schizophr Res 2019; 204: 295-303.

Emsley R, Chiliza B, Asmal L, du Plessis S, Phahladira L, van Niekerk E, et al. A randomized, controlled trial of omega-3 fatty acids plus an antioxidant for relapse prevention after antipsychotic discontinuation in first-episode schizophrenia. Schizophr Res 2014; 158(1-3): 230-5.

Emsley R, Myburgh C, Oosthuizen P, van Rensburg SJ. Randomized, placebo-controlled study of ethyl-eicosatetraenoic acid as supplemental treatment in schizophrenia. Am J Psychiatry 2002; 159(9): 1596-8.

Fenton WS, Dickerson F, Boronow J, Hibbeln JR, Knable M. A placebo-controlled trial of omega-3 fatty acid (ethyl eicosapentaenoic acid) supplementation for residual symptoms and cognitive impairment in schizophrenia. Am J Psychiatry 2001; 158(12): 2071-4.

Jamilian H, Solhi H, Jamilian M. Randomized, placebo-controlled clinical trial of omega-3 as supplemental treatment in schizophrenia. Glob J Health Sci 2014; 6: 103-8.

Berliner AR, Fine DM. There's something fishy about this bleeding. NDT Plus 2011; 4(4): 270-2.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2022-04-01

ฉบับ

บท

บทความฟื้นฟูวิชาการ