ปัจจัยทำนายภาวะโภชนาการในหญิงตั้งครรภ์ โรงพยาบาลเกาะคา จังหวัดลำปาง

ภาณุมาศ  คุณยศยิ่ง; ปาริชาติ  ตุลาพันธุ์; ณัฐธิดา  เชียงดี; อุบลวรรณ  กัญจนพรเจริญ; รัตน์ดา  อุดมธาดา

ผู้แต่ง

ภาณุมาศ คุณยศยิ่ง อาจารย์พยาบาล, วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี นครลำปาง
ปาริชาติ ตุลาพันธุ์ อาจารย์พยาบาล, วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี นครลำปาง
ณัฐธิดา เชียงดี นักศึกษาพยาบาลชั้นปีที่ 3 วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี นครลำปาง
อุบลวรรณ กัญจนพรเจริญ พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ, โรงพยาบาลเกาะคา จังหวัดลำปาง
รัตน์ดา อุดมธาดา พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ, โรงพยาบาลเกาะคา จังหวัดลำปาง

คำสำคัญ:

ความเชื่อ, ความรู้, ปัจจัยทำนายองค์ประกอบของร่างกาย, ภาวะโภชนาการ, หญิงตั้งครรภ์

บทคัดย่อ

การวิจัยปัจจัยทำนาย (Predictive design) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาข้อมูลส่วนบุคคล ระดับความรู้ ความเชื่อ ภาวะโภชนาการ และปัจจัยทำนายภาวะโภชนาการในหญิงตั้งครรภ์ โรงพยาบาลเกาะคา จังหวัดลำปาง กลุ่มตัวอย่างเป็นหญิงตั้งครรภ์ที่ฝากครรภ์กับโรงพยาบาลเกาะคา จังหวัดลำปาง จำนวน 137 คน คัดเลือกแบบเจาะจง การเก็บรวบรวมข้อมูลใช้แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามความเชื่อเกี่ยวกับการบริโภคอาหารของหญิงตั้งครรภ์ และแบบทดสอบความรู้เกี่ยวกับการบริโภคอาหารของหญิงตั้งครรภ์ วิเคราะห์ข้อมูลส่วนบุคคล ความเชื่อ และความรู้เกี่ยวกับการบริโภคอาหารของหญิงตั้งครรภ์โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และวิเคราะห์หาปัจจัยทำนายภาวะโภชนาการในหญิงตั้งครรภ์จากกราฟโภชนาการหญิงตั้งครรภ์ (Vallop curve) โดยใช้การวิเคราะห์ถดถอยโลจิสติกแบบพหุ (multinomial logistic regression)

ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มตัวอย่างมีอายุ 20-34 ปี ร้อยละ 74.5 เป็นครอบครัวเดี่ยว ร้อยละ 60.9 ตั้งครรภ์ที่ 2 ร้อยละ 43.1 ระดับการศึกษาตั้งแต่ ปวช./ปวส.ขึ้นไป ร้อยละ 48.9 BMI ก่อนการตั้งครรภ์อยู่ในเกณฑ์ปกติร้อยละ 46.0 และภาวะโภชนาการอยู่ในระดับดี ร้อยละ 65.7 ความเชื่อเกี่ยวกับการบริโภคอาหาร อยู่ในระดับน้อย ( = 2.37, SD= 0.17) ความรู้เกี่ยวกับการบริโภคอาหาร อยู่ในระดับดีมาก ร้อยละ 65.0 คะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 15.77 (SD= 2.61) ปัจจัยที่สามารถทำนายภาวะโภชนาการของหญิงตั้งครรภ์ ได้แก่ ความรู้ ความเชื่อเกี่ยวกับการบริโภคอาหารของหญิงตั้งครรภ์ BMI ก่อนการตั้งครรภ์ และอายุของหญิงตั้งครรภ์

References

Boonjeem W., Xuto P. & Supavititpatana B. (2019). Effect of dietary promotion through self-monitoring program on gestational weight gain of pregnant women. Journal of Nursing and Health Care, 37(4), 177-185. (in Thai)

Boonyakiat S. & Junyam P. (2017). Self-care behavior of nutrition among pregnant women at prenatal care clinic of Chaopaya Apaipubejhr Hospital Prachinburi province. The Journal of Prapokklao Hospital Clinical Medical Education Center, 34(4), 270-281. (in Thai)

Bootsri W. & Sirisophon A. (2020). Predicting factors of promoting behaviors among pregnant women receiving antenatal care services at Community Hospital, NakhonsawanProvince. Journal of Allied Health Sciences Suan Sunandha Rajabhat University, 5(1). 60-70.

Chakona G. & Shackleton C. (2019). Food taboos and cultural beliefs influence food choiceand dietary preferences among pregnant women in the Eastern Cape, South Africa. Retrived 1 July, 2023, from:https://pubmed. ncbi.nlm.nih.gov/31694181/

Chivanon N. (2022). Nursing care of low birth weight infants. Chonburi: Burapha Faculty of Nursing. (in Thai)

Clongngam T. & Ubahad C. (2020). Factors Influencing the self-care behavior of pregnant women, Sisaket province. Research and Development Health System Journal, 13(3), 19-26. (in Thai)

Danyuthasilpe C. (2018). Pender’s health promotion model and its applications in nursing practice. Songklanagarind Journal of Nursing, 38(2), 132-141. (in Thai)

Department of health, Ministry of Public Health. (2020). Mother and Child Health Handbook. Department of Health, Ministry of Pubic Health.

DOH, Dashboard. (2022). Percentage of newborns weighing less than 2,500 grams. Retrived 2 January, 2023, from: http://dashboard.anamai.moph.go.th/dashboard/lbw

Jitaree W. (2021). The study on growth situation of Thai children from newborn to 6 months: Case studies from Supanburi, Loei and Satun. Retrived 20 January, 2023, from:https://nutrition2.anamai.moph.go.th/th/download06 /download?id=71529&mid=32009&mkey=m _document&lang=th&did=22643.

Leangpunsakul S., Lillakul N., Sornbut J. & Sittisarunkul P. (2015). Situations and factors affecting the success

of maternal and child health work in 3 southern border provinces. Retrived1 July, 2023, from: https://oec.anamai.moph.go.th/th/more-news-php-cid-65-filename- index/download?id=60392&mid=32952&mkey= m_document&lang= th&did=17875

Leelatiwanon T. (2017). Factors influencing eating behaviors among teenage pregnant women. Retrived 5

January, 2023, from: https://kb.psu.ac.th/psukb/bitstream /2016/11878/1/415792.pdf

Lertsakornsiri M. (2019). Nursing women during pregnancy and childbirth. (2ed). Bangkok: Chamchuri Products. (in Thai)

Maleerat P. et al. (2022). Pregnancy outcome in undernutrition mothers: A multicenterretrospective cohort study. Srinagarind Medical Journal, 37(6), 565-575. (in Thai)

Na-sangiem D. & Kuasit U. (2022). The factors predicting self-care behaviors among adolescent pregnant women in provinces in the 7th health region. Nursing Journal CMU, 49(4), 261-273.

Ngamchay C., Tachasuksri T. & Siriarunrat S. (2020). Predicting factors of eating behaviors among pregnant women working in industrial factories. The Journal of Faculty of Nursing Burapha University, 28(1), 48-59. (in Thai)

Phonkusol C. & Sangin S. (2020). The factors predicting health behaviors among Pregnant migrant women in Chon Buri province. Journal of Thailand Nursing and Midwifery Council, 35(4), 128-144. (in Thai)

Qualtrics. (n.d.). (2023). Determining sample size: how to make sure you get the correct sample size.Retrived 16 October, 2023, from: https://www.qualtrics.com/au/experience- management/research/determine-samplesize/?rid=ip&prevsite=en&newsite=au&geo= TH&geomatch=auRuchob R., Sinsuksai N., Phahuwatanakorn W. &

Boriboonhirunsarn D. (2015). Factors predicting delivery of low birth weight infants. Nursing Science Journal of Thailand, 33(3), 18–29. (in Thai)

Rungsiriwattanakit T. (2018). The development of model to promoting self-care behaviors of adolescence pregnancy, Phetchaburi Province. Retrived: 15 October, 2023, from https://mis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2561/F_THANAWAT_%20%20% 20RUNGSIRIWATTANAKIT.pdf Srisaad B. (2018). Basic Research. (10th ed). Bankok: Suweeriyasan. (in Thai)

Srisawad K. (2017). Role of midwife in preconception care. Songklanagarind Journal of Nursing, 37(4), 157-165. (in Thai)

Suriyanimitsuk T. & Disapirom T. (2018). Nurse’s roles in nutrition promotion among pregnant women. Journal of Phrapokklao Nursing College, 29(2), 176-180. (in Thai)

Winalaivanakoon C. (2019). Selected factors related to health responsibility behaviors among pregnant adolescents in Amnat Charoen Province. Journal of Nursing Siam University, 20(39), 8-19. (in Thai)

Wutthisan K., Siriarunrat S., & Tachasuksri T. (2017). Relationships between health beliefs and eating behaviors of pregnant women who had overweight before pregnancy. Chonburi Hospital Journal, 42(1), 19-26. (in Thai)