ผลการพัฒนาสุขภาวะทางกายและจิตของผู้สูงอายุ ในพื้นที่เทศบาลเมืองต้นเปา จังหวัดเชียงใหม่ แบบมีส่วนร่วม

บทคัดย่อ

       เทศบาลเมืองต้นเปา จังหวัดเชียงใหม่ กำลังเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุโดยร้อยละ 16.8 ของประชากรเป็นผู้สูงอายุ และร้อยละ 9.3 อยู่ในภาวะพึ่งพิง ซึ่งมีภาวะเจ็บป่วยด้วยโรคเรื้อรังร่วมด้วย การจัดบริการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุในชุมชนยังขาดข้อมูลการประเมินสภาวะสุขภาพจิตของผู้สูงอายุ และการดูแลผู้สูงอายุทั้งในด้านสุขภาพและสวัสดิการต่าง ๆ ยังไม่ตอบสนองความต้องการที่แท้จริงของกลุ่มผู้สูงอายุ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบสุขภาวะแบบองค์รวมก่อนและหลังได้รับกิจกรรมการส่งเสริมสุขภาวะทางกายและจิตใจที่พัฒนาจากการมีส่วนร่วมของชุมชน กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุจำนวน 351 คน เครื่องมือวิจัย ได้แก่ กิจกรรมการส่งเสริมสุขภาวะอย่างมีส่วนร่วม และแบบประเมินกิจวัตรประจำวันดัชนีบาร์เธลเอดีแอล (ADL) และแบบประเมินโรคซึมเศร้า 9Q การตรวจสอบความเชื่อมั่นได้สัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาคเท่ากับ 0.81 การวิเคราะห์ข้อมูลด้านสถิติพบว่า กลุ่มตัวอย่างมีอายุเฉลี่ย 70 ปี (SD = 8) ร้อยละ 50.5 ป่วยเป็นโรคความดันโลหิตสูง สุขภาวะแบบองค์รวมส่วนใหญ่มีสมรรถนะทางกายอยู่ในเกณฑ์ดี ร้อยละ 96.3 ช่วยเหลือตัวเองได้ดีในการดำเนินกิจวัตรประจำวันพื้นฐาน หลังจากทำกิจกรรมการส่งเสริมสุขภาวะอย่างมีส่วนร่วม พบว่าค่าเฉลี่ยคะแนนการดำเนินกิจวัตรประจำวันสูงกว่าก่อนได้รับกิจกรรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และค่าเฉลี่ยการคัดกรองระดับโรคซึมเศร้าหลังจากทำกิจกรรมการส่งเสริมสุขภาวะอย่างมีส่วนร่วม ต่ำกว่าก่อนทำกิจกรรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับน้อยกว่าหรือเท่ากับ .05

      ผู้สูงอายุในเทศบาลเมืองต้นเปา อ.สันกําแพง จ.เชียงใหม่ ส่วนใหญ่มีสุขภาวะองค์รวมอยู่ในเกณฑ์ที่ดีที่สำคัญ คือ กิจกรรมพัฒนาสุขภาวะทางกายและจิตผ่านการมีส่วนร่วมของชุมชน มีผลในการพัฒนาสุขภาวะทางกายและจิตใจของผู้สูงอายุ