การประเมินระบบเฝ้าระวังโรคโรคไข้เลือดออก โรงพยาบาลศูนย์ลำปาง

บทคัดย่อ

โรคไข้เลือดออก เป็นปัญหาสาคัญของประเทศไทยและของจังหวัดลาปาง จากข้อมูลเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาที่ทาการเก็บข้อมูลโดยงานป้องกัน ควบคุมโรค และระบาดวิททยา โรงพยาบาลศูนย์ลาปาง ผู้ป่วยกลุ่มโรคไข้เลือดออกที่เข้ามารับการรักษาในโรงพยาบาลศูนย์ลาปาง ย้อนหลัง 5 ปี (พ.ศ. 2555 – 2559) พบว่ามีอัตราป่วยที่มีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้น การวิจัยแบบภาคตัดขวางครั้งนี้เก็บข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับระบบเฝ้าระวังโรคไข้เลือดออก โดยสัมภาษณ์ผู้ที่เกี่ยวข้องในระบบรายงานเฝ้าระวังโรคไข้เลือดออก คือ แพทย์ พยาบาล และผู้รับผิดชอบงานเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาและทบทวนเอกสารที่เกี่ยวข้องทั้งข้อมูลเชิงคุณภาพ ข้อมูลเชิงปริมาณ ค่าพยากรณ์บวก และความเป็นตัวแทน โดยการค้นหาและทบทวนข้อมูลจากเวชระเบียนของโรงพยาบาล ในกลุ่มผู้ป่วยที่มารับการรักษา ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม - 31 ธันวาคม 2559 ซึ่งแพทย์วินิจฉัยว่าเป็นโรคตาม ICD-10 ได้แก่ ไข้เดงกี ไข้เลือดออก ไข้เลือดออกที่มีภาวะช็อก ไข้หวัดใหญ่ ไข้ไม่ทราบสาเหตุ และการติดเชื้อไวรัสที่ไม่ระบุชนิดและตาแหน่ง ตามนิยามโรคติดเชื้อประเทศไทย ผลการประเมินระบบการเฝ้าระวังโรคไข้เลือดออกของโรงพยาบาลศูนย์ลาปางพบว่า มีกระบวนการจัดเก็บข้อมูล การวิเคราะห์ และการแปรผลข้อมูล ที่ดาเนินการอย่างเป็นระบบ โดยมีการนาความรู้ไปใช้ประโยชน์ในการวางแผน การจัดทาและการประเมินผลมาตรการป้องกัน และควบคุมปัญหาสาธารณสุขได้เป็นอย่างดี ระบบเฝ้าระวังมีความไวสูง คือ ร้อยละ 100.00 และเมื่อพิจารณาความสัมพันธ์กับค่าพยากรณ์เชิงบวกของระบบเฝ้าระวัง พบว่า มีค่าที่สูงถึง ร้อยละ 83.05 ระบบเฝ้าระวังโรคไข้เลือดออกของโรงพยาบาลศูนย์ลาปางมีความยืดหยุ่นสูง และง่ายต่อผู้ปฏิบัติทุกระดับ รวมทั้งเป็นที่ยอมรับแก่ผู้ปฎิบัติ แต่ยังคงมีบางประเด็นในขั้นตอนการดาเนินงานที่ต้องมีการพัฒนา เช่น การล่าช้าในการส่งข้อมูลในระบบรายงานปกติ (รง.506) ให้กับทางสานักงานสาธารณสุขจังหวัดลาปาง หรือการที่ให้มีการรายงานได้ตั้งแต่สงสัยว่าผู้ป่วยจะเป็นโรคไข้เดงกี ไข้เลือดออก หรือไข้เลือดออกช็อก ซึ่งควรมีการติดตามผลการวินิจฉัยสุดท้ายจากแพทย์ เพื่อความถูกต้องของข้อมูลต่อไป