อุบัติการณ์ความเสี่ยงหลังการใช้แนวทางการทำนายการผ่าตัดคลอดจาก ภาวะช่องเชิงกรานไม่ได้สัดส่วนกับขนาดของศีรษะทารก

บทคัดย่อ

 ภาวะช่องเชิงกรานไม่ได้สัดส่วนกับขนาดของศีรษะทารกเป็นปัญหาทางสูติกรรมที่พบบ่อยและเป็นข้อบ่งชี้ของการผ่าตัดคลอดครั้งแรกซึ่งมีผลต่อภาวะอันตรายต่อมารดาและทารก  การศึกษามีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) อุบัติการณ์ความเสี่ยงจากการไม่ได้ปฏิบัติตามแนวทางการใช้คะแนนความเสี่ยงทำนายการผ่าตัดคลอด  2) มุมมอง ความคิดเห็นของผู้ที่ใช้แบบประเมินความเสี่ยงตามแนวทางการทำนายการผ่าตัดคลอด วิธีการศึกษาเป็นการวิจัยแบบผสมผสานระหว่างวิธีวิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ โดยวิจัยเชิงปริมาณใช้การศึกษาข้อมูลย้อนหลังการปฏิบัติตามแนวทางการทำนายการผ่าตัดคลอด  ประชากร คือ หญิงตั้งครรภ์ครบกำหนดที่มารับการคลอดที่โรงพยาบาลที่มีความเสี่ยงของภาวะช่องเชิงกราน ตามข้อบ่งชี้  แผนกห้องคลอด โรงพยาบาลลำปาง ตั้งแต่เดือน พฤศจิกายน ถึง มีนาคม  2561 จำนวน 35 ราย  ส่วนการวิจัยเชิงคุณภาพใช้การสัมภาษณ์แบบเจาะลึกบุคลากรที่เกี่ยวข้องกับการใช้แบบประเมินตามแนวทางการผ่าตัดคลอด จำนวน 5 ราย เครื่องมือ คือ แบบบันทึกข้อมูลย้อนหลังเกี่ยวกับการปฏิบัติตามเกณฑ์ของแบบประเมิน และแบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่  ความถี่ ร้อยละ และข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

ผลการศึกษา: 1) จากการศึกษาอุบัติการณ์ความเสี่ยงการใช้แนวทางการทำนายการผ่าตัดคลอด พบว่า  1.1) อุบัติการณ์ความเสี่ยงของมารดา ส่วนใหญ่มีคะแนนความเสี่ยงในการผ่าตัดคลอด อยู่ในระดับปานกลาง ร้อยละ 71.42  มารดาเกิดภาวะตกเลือดหลังคลอด  1 ราย  และต้องตัดมดลูก 2 ราย คิดเป็นร้อยละ  2.85 และ 5.71  ตามลำดับ  1.2) อุบัติการณ์ความเสี่ยงของทารก พบว่า ทารกหลังคลอดมีภาวะขาดออกซิเจนของทารกแรกเกิด 14 ราย ภาวะน้ำตาลในกระแสเลือดต่ำในทารกแรกเกิด 11 ราย  คิดเป็น ร้อยละ 40.00 และ 31.43  ตามลำดับ  2) มุมมอง ความคิดเห็นของผู้ที่ใช้แบบประเมินความเสี่ยงในด้านคุณค่าและคุณประโยชน์ พบว่า ทีมสหสาขาวิชาชีพยังไม่ให้ความสำคัญของการใช้แบบประเมินในกลุ่มที่มีคะแนนความเสี่ยงระดับปานกลางและสูงโดยยังคงปฏิบัติตามแนวทางเดิมที่เป็นอยู่

ข้อเสนอแนะ: ควรเสริมสร้างความตระหนักสำหรับบุคลากรทางการแพทย์ให้เห็นความสำคัญของการใช้แนวทางการประเมินความเสี่ยง และจัดทำเป็นนโยบายอย่างเป็นรูปธรรมเพื่อประกันความปลอดภัยของมารดาและทารกและเพื่อคุณภาพของบริการต่อไป