ประสิทธิผลของรูปแบบการดูแลผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังโดยใช้การจัดการโรคเชิงบูรณาการและ การจัดการรายกรณีในหน่วยบริการปฐมภูมิ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ Effectiveness of Care Model for Chronic Kidney Disease Patients Using Integrated Disease Management and Case Management in Primary Care Units, Northeast
Keywords:
disease management, case management, chronic kidney disease, primary careAbstract
โรคไตเรื้อรัง เป็นภาระด้านสุขภาพระดับโลกที่มีต้นทุนทางเศรษฐกิจสูงต่อระบบสุขภาพ หลักการดูแลโรคเรื้อรังโดยใช้แนวคิดการจัดการโรคเชิงบูรณาการและการจัดการรายกรณีสามารถชะลอโรคไตเรื้อรังได้
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงทดลองแบบมีกลุ่มควบคุม วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิผลของรูปแบบการดูแลผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังโดยใช้การจัดการโรคเชิงบูรณาการ และการจัดการรายกรณี ในหน่วยบริการปฐมภูมิ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังจำนวน 200 ราย แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมโดยการสุ่ม กลุ่มทดลองได้รับการดูแลแบบมีส่วนร่วม ฝึกทักษะการจัดการตนเองเพื่อชะลอไตเสื่อม การประสานการดูแลทีมสหสาขาวิชาชีพโดยพยาบาลผู้จัดการรายกรณี กลุ่มควบคุมได้รับการดูแลตามมาตรฐานจากโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล เก็บรวบรวมข้อมูลระหว่างเดือน มีนาคม พ.ศ.2561 ถึง เดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2562 ประเมินผลลัพธ์ทางคลินิก พฤติกรรมการจัดการตนเองเพื่อชะลอโรคไตเรื้อรัง และแบบวัดคุณภาพชีวิต วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติทีอิสระ
กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิงอายุเฉลี่ย 63 ปี มีโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงร่วมด้วยเมื่อสิ้นสุดการศึกษาพบว่า กลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยอัตราการกรองของไต (55.71, 50.68 มิลลิลิตร/นาที/1.73 ตารางเมตร) คะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการจัดการตนเองเพื่อชะลอโรคไตเรื้อรัง และคุณภาพชีวิตเพิ่มขึ้นกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ค่าเฉลี่ยของระดับความดันโลหิต (133.11/81.59, 136.45/84.06 มิลลิเมตรปรอท) และฮีโมโกลบินเอวันซีลดลงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ส่วนค่าเฉลี่ยดัชนีมวลกาย และเส้นรอบเอวของกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมไม่แตกต่างกัน
รูปแบบการดูแลผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังโดยการใช้การจัดการโรคเชิงบูรณาการและการจัดการรายกรณีสามารถชะลอโรคไตเรื้อรังในหน่วยบริการปฐมภูมิ