ผลของโปรแกรมส่งเสริมสุขภาพจิต “รู้ สร้าง สุข” ต่อ ความรอบรู้ทางด้านสุขภาพจิตและความสุขของผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้ครั้งนี้เป็นวิจัยกึ่งทดลอง (quasi-experimental research design) แบบกลุ่มเดียวทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมสุขภาพจิต “รู้ สร้าง สุข” ต่อความรอบรู้ทางด้านสุขภาพจิตและความสุขของผู้สูงอายุ ผู้วิจัยได้พัฒนาโปรแกรมส่งเสริมสุขภาพจิต โดยใช้กรอบแนวคิดการดูแลตนเองของของโอเร็ม ความรอบรู้ทางด้านสุขภาพจิต ความสุขและแนวทางการสร้างสุข 5 มิติ ประกอบด้วย 4 กิจกรรม ได้แก่ 1) อยากรู้ไหม ใครมีความสุข 2) สุขนั้นสำคัญไฉน 3) เคล็ดลับสร้างสุข และ 4) สร้างสุขด้วยตนเอง โดยใช้ระยะเวลา 1 สัปดาห์ กลุ่มตัวอย่างคือผู้สูงอายุในจังหวัดนครราชสีมา ที่มีการคัดเลือกด้วยวิธีการสุ่มแบบกลุ่ม และสุ่มอย่างง่าย จำนวน 26 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพจิต และดัชนีชี้วัดความสุขคนไทย วิเคราะห์ความเชื่อมั่นของแบบสอบถามโดยการหาค่าสัมประสิทธิ์แอลฟ่า ได้ค่าความเชื่อมั่น .81 และ .89 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลทั่วไปของกลุ่มตัวอย่างด้วยสถิติเชิงพรรณนา เปรียบเทียบความแตกต่างของคะแนน ก่อนการเข้าร่วมโปรแกรม หลังเข้าร่วมโปรแกรมทันที และ 1 สัปดาห์หลังเข้าร่วมโปรแกรม โดยใช้สถิติ Friedman’s test    และทดสอบความแตกต่างรายคู่โดยใช้สถิติ Wilcoxon signed-ranks test

            ผลการวิจัยพบว่า 1) คะแนนความรอบรู้ทางด้านสุขภาพจิตของผู้สูงอายุมีความแตกต่างกันอย่างน้อย 1 คู่ โดยคะแนนความรอบรู้ทางด้านสุขภาพจิต 1 สัปดาห์หลังเข้าร่วมโปรแกรม สูงกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .05 2) คะแนนความสุขของผู้สูงอายุมีความแตกต่างกันอย่างน้อย 1 คู่ โดยคะแนนความสุขหลังเข้าร่วมโปรแกรมทันที และ 1 สัปดาห์หลังเข้าร่วมโปรแกรม สูงกว่าก่อนการเข้าร่วมโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .05 ดังนั้นโปรแกรมส่งเสริมสุขภาพจิตที่ได้จากการศึกษาครั้งนี้สามารถนำไปปรับใช้ในการส่งเสริมความรอบรู้ทางด้านสุขภาพจิตและความสุขในกลุ่มผู้สูงอายุได้